Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Slootweg en Peters over het bericht 'vertraging ggz-indicaties in de Wlz door hoge aantal aanvragen'

Antwoord van Staatssecretaris Blokhuis (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen
9 maart 2021).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «vertraging ggz-indicaties in de Wet langdurige zorg
(Wlz) door hoge aantal aanvragen»?1

Antwoord 1

Het bericht is mij bekend. Het artikel is gebaseerd op een brief van Minister De Jonge
aan de Tweede Kamer van 10 februari jl. (Kamerstuk 34 104, nr. 321).

Vraag 2

Kunt u aangeven hoe het komt dat er ruim tweederde aanvragen meer zijn dan de 9.500
aanvragen die het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport vorig jaar verwachtte?

Antwoord 2

Het oorspronkelijke aantal verwachte indicaties is gebaseerd op een onderzoek van
HHM uit 2017 onder zorgaanbieders en bedroeg 9.250 indicaties. Daarbij werd verondersteld
dat alleen cliënten vanuit beschermd wonen met verblijf of met verblijf in een klinische
GGZ-setting een indicatie zouden verkrijgen. Uit de aanvragen bij het CIZ blijkt dat
ook cliënten met ambulante Wmo/Zvw ondersteuning een Wlz-indicatie hebben aangevraagd
en gekregen. Daarnaast waren zorgaanbieders oorspronkelijk terughoudend met het aanmelden
van cliënten gezien de onzekerheid over de positionering van behandeling, de inkoopvereisten
van de zorgkantoren en de toen nog niet bekende tarieven in de Wlz. In de tweede helft
van 2020 heeft een extra toeloop plaatsgevonden, nadat duidelijkheid was geboden over
deze onderwerpen. Hierdoor kunnen en willen veel van de huidige zorgaanbieders ook
de zorg leveren in het kader van de Wlz.

Vraag 3

Kunt u toelichten hoeveel mensen uiteindelijk ook een indicatie voor de Wlz krijgen?

Antwoord 3

Het indicatietraject is nog niet afgerond. Op basis van de huidige inzichten zullen
naar verwachting ruim 16.000 cliënten een Wlz GGZ-wonen indicatie krijgen, die voorheen
zorg en ondersteuning vanuit Wmo/Zvw kregen.

Vraag 4

Kunt u aangeven wat precies wordt bedoelt met «dat er een apart beoordelingsteam»
bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) gevormd is?

Antwoord 4

Voor het gehele project heeft het CIZ al in 2019 extra medewerkers aangenomen en opgeleid.
Het oorspronkelijke doel was dat deze medewerkers na de afronding van het project
uit zouden vloeien naar de reguliere teams. Dit zou gebeuren per 1 januari 2021, wanneer
de GGZ-instroom onderdeel werd van de reguliere Wlz-instroom. Gezien de vertraging
heeft het CIZ er echter voor gekozen dit uit te stellen en de medewerkers vooralsnog
volledig voor de afhandeling van de GGZ-aanvragen in te blijven zetten.

Vraag 5

Welke stappen heeft u genomen om de wachtduur voor de mensen met een aanvraag te verkorten?
Bent u voornemens meer capaciteit beschikbaar te stellen aan het CIZ?

Antwoord 5

Eind 2020 heb ik met het CIZ afspraken gemaakt over een noodplan, waarin verschillende
maatregelen zijn opgenomen om het stuwmeer aan aanvragen zo snel en zorgvuldig mogelijk
weg te werken. Het gaat daarbij vooral om maatregelen voor de extra inzet van personeel
voor onder meer triage, telefonie, onderzoekers en medisch adviseurs. Daarbij wordt
nieuw personeel geworven, maar worden ook bestaande contracten verlengd. Inmiddels
heb ik met het CIZ ook afspraken gemaakt over het stuwmeer dat nu ontstaat bij de
GGZ-aanvragen die in 2021 worden gedaan. Hierbij geldt over het algemeen dat de maatregelen
van het eerste noodplan worden verlengd. Voor de uitvoering van dit noodplan zal ook
extra personeel worden geworven. Omdat de opleiding tijd kost, is het effect van de
inzet van deze medewerkers nog niet meteen zichtbaar. Ook wordt in communicatie richting
cliënten voorzien.

Vraag 6

Betekent dit dat overige indicatiestellingen, voor bijvoorbeeld opname in een verpleeghuis,
langer op zich laten wachten?

Antwoord 6

De vertraging heeft in eerste instantie vooral gevolgen voor de GGZ-aanvragen. Het
is echter niet uitgesloten dat ook op termijn de doorlooptijden voor de reguliere
Wlz-aanvragen hinder gaan ondervinden van deze situatie. Dit komt omdat de GGZ-medewerkers
vooralsnog niet worden doorgeplaatst naar de reguliere teams, waar dat wel was beoogd.
De inzet is om de GGZ-aanvragen zo snel mogelijk af te handelen en daar de andere
werkstromen van het CIZ zo min mogelijk onder te laten leiden. Met het CIZ vindt daarom
frequent overleg plaats om de situatie goed te monitoren en zo nodig bij te stellen.
Indicaties waarbij spoed is vereist worden door het CIZ nog steeds met spoed opgepakt.

Vraag 7

Kunt u uitleggen wat wordt bedoeld met «om ervoor te zorgen dat zorg voor cliënten
wordt voortgezet, zijn er «overgangswerkwijzen» afgesproken»? Wat houden die overgangswerkwijzen
in?

Antwoord 7

Eind 2020 zijn aanvullende afspraken gemaakt met CIZ, VNG en ZN voor cliënten die
een aanvraag hebben ingediend bij het CIZ maar op 1 januari 2021 nog geen Wlz-zorg
ontvangen. Kern van de afspraak is dat de huidige zorg bijvoorbeeld in beschermd wonen
wordt gecontinueerd door gemeenten, totdat de zorgtoewijzing in de Wlz heeft plaatsgevonden.
Om dit mogelijk te maken zijn onder meer de toekenningsbeschikkingen Wmo van deze
cliënten, die op 1 januari 2021 afliepen, verlengd tot 1 juli 2021. De Wlz-zorgverlening
kan overigens eerder ingaan, als de zorgtoewijzing voor 1 juli heeft plaatsgevonden.

Vraag 8

Kunt u uiteenzetten wat de extra toename aan mensen uit de geestelijke gezondheidszorg
(ggz) naar de Wlz betekent voor de financiële overheveling van Wet maatschappelijke
ondersteuning (Wmo)-middelen naar Wlz-middelen?

Antwoord 8

Onderdeel van de afspraken met de VNG is dat in 2021 de bedragen die worden overgeheveld
van de Wmo naar de Wlz worden nagecalculeerd uitgaande van de nieuwe gegevens van
het CIZ. Omdat meer mensen overgaan naar de Wlz zal het bedrag van de uitname en het
kader voor de Wlz worden verhoogd. Uitgangspunt hierbij is dat de uitname voor gemeenten
budgettair neutraal plaatsvindt.

Vraag 9

Hoeveel uur zorg ontvangen de mensen die een positieve beoordeling hebben ontvangen
op hun aanvraag, ten opzichte wat men hiervoor ontving?

Antwoord 9

Het aantal uren zorg dat iemand ontvangt is niet inzichtelijk, omdat in de Wlz wordt
gewerkt met zorgprofielen waar geen zorguren aan gekoppeld zijn. Het zorgkantoor,
de cliënt en zijn naasten en de zorgaanbieder kijken gezamenlijk naar wat de zorgbehoefte
van de cliënt is en hoe hier invulling aan kan worden gegeven. De verwachting is dat
de meeste cliënten in de Wlz dezelfde hoeveelheid zorg en ondersteuning zullen ontvangen
als die zij hiervoor al ontvingen in de Wmo. Voor wat betreft dagbesteding is de aanname
dat cliënten hier in de Wlz meer gebruik van gaan maken, omdat dagbesteding onderdeel
is van de Wlz-aanspraak.