Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Lodders over de berichten 'Dronter gezin al jaren bedreigd vanwege geografische coördinaten' en 'Hoe boze demonstranten door Google en CIA bij deze onschuldige familie in Dronten terechtkomen'

Antwoord van Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 5 maart 2021).
Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2020–2021, nr. 1689.

Vraag 1

Bent u bekend met de berichten «Dronter gezin al jaren bedreigd vanwege geografische
coördinaten» en «Hoe boze demonstranten door Google en CIA bij deze onschuldige familie
in Dronten terechtkomen»?1
2

Antwoord 1

Ja, binnen mijn departement is kennis genomen van deze berichten.

Vraag 2

Wat vindt u van deze berichten en wat heeft u naar aanleiding van deze berichten ondernomen
om deze bedreigingen zo snel mogelijk te stoppen?

Antwoord 2

De berichten tonen aan dat de overheid niet langer afzijdig kan blijven bij het reguleren
van het internet en dat zelfregulering niet volstaat om alle strafbare, onrechtmatige
en ongewenste content en gedragingen tegen te gaan. Ik lees in de artikelen dat de
politie in Dronten inmiddels op de hoogte is en optreedt tegen strafbare gedragingen
-zoals bedreigingen. Ik zie daarbij niet de noodzaak voor aanvullende interventies
vanuit mijn ministerie.

Wel heb ik mijn medewerking toegezegd bij het leggen van contacten met de instellingen
die verantwoordelijk zijn voor het aanwijzen van de woning van de getroffen familie
als «gemiddeld» fysiek adres achter een Nederlands IP-adres. Dat kan de betroffen
familie ook helpen om de uit deze kwestie voortvloeiende schade via een civielrechtelijke
procedure te verhalen.

Tegelijkertijd wordt binnen mijn ministerie en binnen de rijksoverheid als geheel
wel gewerkt aan het tegengaan van strafbare, onrechtmatige en ongewenste content/gedragingen
op het internet en laagdrempelige mogelijkheden om dit te melden. Zo zijn er diverse
meldpunten en heb ik recentelijk de oprichting van een bestuursrechtelijke autoriteit
aangekondigd om illegale content tegen te gaan, en heeft de Minister voor Rechtsbescherming
de Kamer recentelijk een vijfstappenplan doen toekomen om te komen tot een laagdrempelige
voorziening om onrechtmatige content verwijderd te krijgen.3

Vraag 3, 4

Bent u bekend met het feit dat dit gezin uit Dronten al jarenlang, jaarlijks wel 30
tot 50 keer via social media, post of fysiek bedreigd is omdat mogelijk een zoekmachine
coördinaten aan een IP-adres koppelt en de woning van dit gezin gesitueerd is op de
locatie van deze coördinaten (en toevallig ook het middelpunt van Nederland)?

Bent u bekend met het feit dat onder deze 30 tot 50 keer ook ernstige bedreigingen
(fysiek en digitaal) en beschuldigen (aantijgingen van kidnapping en internetfraude)
zitten? Wat vindt u hiervan?

Antwoord 3, 4

Ja, vanuit de gemeente Dronten zijn mijn medewerkers hierover op hoofdlijnen geïnformeerd.
Het is aan de politie en het OM om vast te stellen of sprake is van strafbare feiten
en of strafrechtelijke vervolging aangewezen is.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het zeer zorgelijk is dat een onschuldig gezin al jarenlang
bedreigd of geïntimideerd wordt, beticht van oplichting en meerdere keren per jaar
onbekenden aan de deur krijgt die verhaal komen halen? Deelt u de mening dat deze
situatie zo snel mogelijk opgelost moet worden omwille van de veiligheid van dit gezin?

Antwoord 5

Ja, die meningen deel ik.

Vraag 6

Kunt u toelichten waarom het patroon van de afgelopen jaren waarbij de politie meerdere
keren heeft moeten ingrijpen (met als een van de dieptepunten de vermeende ontvoering
van een jong meisje waarbij drie forse mannen verhaal kwamen halen), dan wel op bezoek
is geweest, er niet toe heeft geleid dat de politie actief naar een oplossing is gaan
zoeken?

Antwoord 6

De politie is er om de openbare orde te handhaven en om strafbare feiten op te sporen.
Het herleiden van een IP-adres naar bepaalde coördinaten is geen strafbaar feit; er
ligt dus ook geen taak bij de politie om dit ongedaan te maken. Daar waar wel sprake
is van strafbare gedragingen, zoals bedreiging, begrijp ik dat de politie reeds optreedt.

Vraag 7, 8, 10

Bent u bereid om naar aanleiding van de recente situatie, waarbij de demonstranten
die afgelopen zondag slaags zijn geraakt met de politie het nu op dit gezin gemunt
hebben en het gezin bedreigen, de regie te nemen en deze hachelijke situatie voor
dit gezin zo snel mogelijk op te lossen? Zo nee, waarom niet?

Bent u bereid om contact op te nemen met het National Geospatial Intelligence Agency
(NGA), CIA World Facebook, Google ofwel enige andere organisatie om de automatische
koppeling van het middelpunt van Nederland aan een zoekopdracht of zoekmachine te
stoppen? Zo nee, waarom niet?

Bent u bereid om snel contact op te nemen met de burgemeester van de gemeente Dronten
om deze bizarre situatie te bespreken?

Antwoord 7, 8, 10

Vanuit de gemeente Dronten heb ik inmiddels per brief het verzoek gekregen om ondersteuning
te bieden om de ontstane situatie weer te normaliseren. Aan dat verzoek zal ik gehoor
geven, door de benodigde (internationale) contacten te faciliteren en dit onderwerp
te agenderen binnen de Amerikaanse overheid.

Vraag 9

Zijn er meer van dit soort situaties bekend?

Antwoord 9

In de recente brief over Horizontale Privacy van de Minister voor rechtsbescherming
is een groot aantal voorbeelden opgenomen van online fenomenen die leiden tot schade
bij individuen.4 Het is het streven van het kabinet om door middel van een 5-stappen-plan te komen
tot een mogelijkheid om deze fenomenen te melden en ongedaan te (doen) maken.

Ook op Europees niveau zet ik mij in voor het meer inzichtelijk maken van deze fenomenen
en worden partijen in toenemende mate aangesproken op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid.
Zo is het voorstel van een nieuwe Digital Services Act opgenomen dat tussenpersonen
verplicht worden om jaarlijks een risicoanalyse te verrichten, waarbij wordt onderzocht
voor welke systemische risico’s de diensten die zij aanbieden vatbaar zijn. Hierbij
moet worden gedacht aan risico’s zoals beperking van de vrije uitoefening van fundamentele
rechten door gebruikers, en opzettelijk misbruik door derden, door bijvoorbeeld de
volksgezondheid of het democratisch (verkiezings)proces te schaden.