Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Remco Dijkstra over het artikel uit Nieuwsblad Transport d.d. 14 januari 2021 “Helpende hand voor rood-wit-blauw”

Antwoord van Minister Van Nieuwenhuizen Wijbenga (Infrastructuur en Waterstaat) (ontvangen
2 maart 2021).

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel 'Helpende hand voor rood-wit-blauw»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Waarom staat de populariteit van Nederland als vlaggenstaat onder druk? Kan dat komen
omdat sommige niet-gouvermentele organisaties (NGO’s), zoals Seawatch, onder Nederlandse
vlag varen en gebruik maken van het scheepsregister als zijnde pleziervaartuigen,
terwijl ze niet handelen als pleziervaartuig? Of komt dit bijvoorbeeld door acties
van Greenpeace die schade aanrichten? Of zijn er andere reden, zoals fiscale of juridische?
Kunt u dit toelichten?

Antwoord 2

De Nederlandse vlag staat bekend als een kwaliteitsvlag. Er zijn ons geen signalen
bekend dat de populariteit van de Nederlandse vlag onder druk staat door het gebruik
ervan door niet-gouvernementele organisaties zoals Sea Shepherd of Greenpeace. Meerdere
factoren zijn van invloed op de populariteit van een vlag, waaronder fiscale en juridische
zaken en de kwaliteit van dienstverlening van een register. Momenteel vindt een evaluatie
plaats van de fiscale regelingen voor de zeevaart. Hierin komt ook het gelijke speelveld
aan de orde. Deze zal, zoals aangegeven in antwoord op Kamervragen van de leden Agnes
Mulder, Postma en Omtzigt2 naar verwachting voor de zomer worden afgerond en naar Uw Kamer worden gezonden.

Vraag 3

Waarom groeide het aantal schepen onder Nederlandse vlag tussen 2006 en 2014 en daalt
dat aantal nu licht? Wat vindt u van de positie van Nederland als 22e land met handelsschepen?
Heeft u de ambitie die positie te verbeteren? Zo ja, hoe en welke plek wordt beoogd?
Zo nee, waarom niet? Zou een top 10 positie in het verschiet liggen?

Antwoord 3

In de jaren 2006–2008 zijn door Nederlandse reders veel schepen besteld. Ook in de
jaren na 2008 zijn deze nog aan de vloot toegevoegd als gevolg van langere levertijden
en het zo lang mogelijk uitstellen van oplevering in verband met de financiële crisis
in die periode. Een dergelijke toename van nieuwbouwschepen heeft zich daarna niet
meer voorgedaan, hetgeen de primaire verklaring is voor de genoemde trendbreuk in
de ontwikkeling van het aantal schepen onder Nederlandse vlag. De Nederlandse vloot
bestaat vooral uit kleinere droge ladingschepen en een relatief groot aandeel gespecialiseerde
schepen. De schaalvergroting in het segment containerschepen en olietankers, is in
Nederland niet opgetreden, omdat relatief weinig van dit soort schepen onder Nederlandse
vlag vaart. Het is zeker mijn ambitie om te blijven werken aan een substantiële Nederlandse
vloot gelet ook op onze belangen als kust- en havenstaat, de bijdrage aan het maritieme
cluster en de Nederlandse economie. De precieze positie op de ranglijst is minder
relevant. Temeer daar de invloed op de ranglijst beïnvloed wordt door vele factoren
die buiten de invloedsfeer van de Nederlandse overheid liggen, zoals het fiscale beleid,
de arbeidsvoorwaarden en de kwaliteit van dienstverlening van het register in andere
vlaggenstaten.

Vraag 4

Op welke wijze is het voor de overheid lucratief om schepen onder Nederlandse vlag
te laten varen? Hoe geldt dit voor de reders?

Antwoord 4

Schepen onder Nederlandse vlag betekent invloed op thema’s als veiligheid en verduurzaming
van de zeevaart door beleidsontwikkeling en regelgeving in internationaal en nationaal
verband en het levert een bijdrage aan de Nederlandse economie, werkgelegenheid en
het maritieme cluster. Reders kiezen voor de Nederlandse vlag om diverse redenen.
Een belangrijke reden is de historische band en het feit dat zij daarmee met een kwaliteitsvlag
kunnen varen.

Vraag 5

Waarom vlagt een gerenommeerde reder als MAERSK zijn schepen om van Nederlandse- naar
de Liberiaanse vlag? Welke voordelen kennen zij die Nederland niet kent? Wat betekent
dit voor de werkgelegenheid in de maritieme sector voor Nederland?

Antwoord 5

Maersk heeft de Nederlandse overheid daarover niet geïnformeerd. Uit het artikel spreekt
dat het om bedrijfsbeleid gaat dat gericht is op het terugbrengen van het aantal vlaggen
uit efficiency oogpunt. Maersk heeft daarbij gekozen voor één Europese vlag (de Deense
«moeder» vlag, aangezien Maersk een Deens bedrijf is) en twee niet Europese vlaggen.
Het is niet bekend waarom juist voor deze vlaggen is gekozen, maar veelal gaat het
hier om economische of andersoortige bedrijfsoverwegingen. Het feit dat Maersk een
aantal schepen omvlagt heeft niet direct grote negatieve gevolgen voor de bredere
maritieme sector in Nederland.

Vraag 6

Welke voordelen heeft Nederland te bieden als het gaat om speciale schepen of handelsschepen?
Hoe kunnen we de toppositie terugpakken en zeeschepen en hun Nederlandse bemanning
als kraamkamer zien voor onze maritieme natie?

Antwoord 6

De Nederlandse vlag is een kwaliteitsvlag die wereldwijd goed bekend staat. Het biedt
de reder flexibiliteit bij het bemannen van zijn schip binnen de regelgevende kaders
en bij problemen in buitenlandse havens kan een beroep gedaan worden op de Nederlandse
vlaggenstaat. Nederland kent kwalitatief hoogwaardige trainingen en opleidingen voor
zeevarenden. Daarnaast zijn er voor Europese begrippen fiscaal gunstige regelingen
voor de zeevaart van kracht. Zoals ook bij vraag 2 aangegeven, worden deze nu geëvalueerd.
Daarnaast heb ik, zoals vermeld in mijn brief d.d. 26 november 2020, het principebesluit
genomen over de meest passende organisatievorm voor het Nederlands scheepsregister
met een focus op hoogwaardige kwaliteit van de dienstverlening3.

Vraag 7

Welke stappen dienen gezet te worden om de publieke maritieme autoriteit (PMA) een
feit te maken en welke speerpunten en bevoegdheden krijgt zij mee? Kunt u een overzicht
van deze stappen inclusief bijbehorende termijnen geven? Komt met de vorming van een
PMA een einde aan versnippering tussen instellingen en welke doelstellingen worden
nagestreefd? Wat betekent dit voor reders en hun huidige vloot?

Antwoord 7

Zoals ik in mijn brief d.d. 26 november 20204 heb aangegeven zal de eerste helft van 2021 worden benut om het transitietraject
richting de vorming van een maritieme autoriteit binnen het ministerie nader in beeld
te brengen, inclusief de condities waaraan voldaan moet worden om deze autoriteit
succesvol te kunnen laten functioneren. Op basis hiervan zal ik na de zomer een definitief
besluit nemen. De speerpunten en bevoegdheden die deze maritieme autoriteit krijgt,
worden met name gebaseerd op het Price Waterhouse Coopers rapport dat ik u bij deze
brief meestuurde en zullen in het transitietraject nader bepaald worden. De bredere
doelstelling is een scheepsregister dat onderscheidend is op het gebied van kwaliteit,
klantbeleving en innovatie. Voor de reders en hun vloot betekent dit een scheepsregister
met focus op kwalitatief hoogwaardige dienstverlening.

Vraag 8

Kunt u bovenstaande vragen één voor één beantwoorden?

Antwoord 8

Ja.