Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Kuik, Rog en Rudmer Heerema over het bericht 'Fors meer scholieren geschorst voor wapenbezit op school

Antwoord van Minister Slob (Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media) (ontvangen 3 februari
2021).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Fors meer scholieren geschorst voor wapenbezit op school»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wat vindt u van de toename van het aantal schorsingen naar 350 afgelopen schooljaar
wegens wapenbezit op school?

Antwoord 2

Dat is een zorgelijke toename. Het sluit aan bij andere signalen hierover. Recent
heb ik daarom met mijn collega's van JenV en een groot aantal lokale partijen een
Actieplan Wapens en Jongeren gelanceerd.2 Met dit plan willen we wapenbezit en -gebruik onder jongeren terugdringen.

Vraag 3

Kunt aangeven hoe het aantal schorsingen wegens wapenbezit zich heeft ontwikkeld sinds
deze categorie schorsingen apart wordt bijgehouden?

Antwoord 3

Gedurende de afgelopen drie jaren was sprake van een stijging van meldingen van schorsing
en verwijdering gerelateerd aan wapenbezit: van 168 meldingen in 2017/18, naar 266
meldingen in 2018/19 en 372 meldingen in 2019/20. Het totale aantal meldingen schorsing
en verwijdering dat bij de Inspectie van het Onderwijs in deze jaren is gemeld bedraagt
resp. 6471, 7143 en 5701 meldingen. Het aantal meldingen van schorsing en verwijdering
wegens wapenbezit betreft resp. 3, 4 en 7 procent van alle meldingen in dat jaar.
Wat de cijfers voor 2019/20 betreft moet worden bedacht dat scholen een deel van die
periode waren gesloten in verband met de corona-pandemie.

Vraag 4

Kunt u aangeven hoeveel gevallen er door een school aangifte is gedaan? Is dit een
stijging of daling ten opzichte van voorgaande jaren?

Antwoord 4

Uit de politiesystemen valt niet automatisch to genereren door hoeveel scholen aangifte
is gedaan. Vorig jaar (2020) heeft de politie 201 iricidenten in de categorieen «Bezit
vuurwapens» en «Bezit overige wapens» met als locatie «Onderwijsinstelling» geregistreerd.
Dat is aanzienlijk minder dan in 2019 (248), maar in dezelfde orde van grootte als
in 2018 (184) en in 2017 (183). Wat de cijfers voor 2020 betreft moet worden bedacht
dat scholen een deel van die periode waren gesloten in verband met de corona-pandemie.
Ik blijf scholen oproepen om in geval van wapenbezit aangifte te doen bij de politie,
want dat gebeurt nog te weinig.

Vraag 5

Kunt u aangeven of het hierbij gaat om incidenten waarbij een mes is gebruikt, ermee
is gedreigd of dat is geconstateerd dat de leerling een wapen in zijn bezit had zonder
het te gebruiken of ermee te dreigen, bijvoorbeeld bij een kluisjescontrole of anderszins?

Antwoord 5

Voor de informatie met betrekking tot aangiftes zie het antwoord op vraag 4. De Onderwijsinspectie
heeft geen inzicht in de mate waarin scholen aangifte doen van wapenbezit en evenmin
in de precieze omstandigheden daarbij. Meldingen van schorsing en verwijdering door
scholen waarover de inspectie beschikt, bevatten slechts een beperkte aanduiding van
de verdere omstandigheden. Bij sommige meldingen is.sprake van meerdere redenen voor
schorsing of verwijdering. Wapenbezit doet zich namelijk voor in combinatie met andere
redenen. Zo blijkt schorsing en verwijdering vanwege wapenbezit relatief vaak samen
te gaan met fysiek geweld (13%), of met dreiging met geweld (25%) of verbaal geweld
(7%) jegens medeleerlingen. Dat geldt in mindere mate ook voor bedreiging met geweld
jegens personeel (5%) en verbaal geweld jegens personeel (5%; cijfers 2019/20).

Vraag 6

Kunt u bevestigen dat het steeds vaker voorkomt dat leerlingen ook bereid zijn hun
mes daadwerkelijk te gebruiken?

Antwoord 6

Hierover is geen onderzoek bekend. Voor cijfers omtrent het aantal steekincidenten
onder jongeren verwijs ik u naar de analyse zoals genoemd in het Actieplan Jongeren
en Wapens (zie het antwoord op vraag 2).

Vraag 7

Kunt u tevens aangeven in hoeverre deze stijging van het aantal schorsingen een eigenstandige
ontwikkeling is en zo ja wat dan de reden voor deze stijging is, of dat het komt omdat
scholen alerter zijn op wapenbezit onder leerlingen en dit vaker controleren?

Antwoord 7

Er zijn geen gegevens beschikbaar die de toename van het aantal meldingen kunnen verklaren.

Vraag 8

Kunt u aangeven of het mogelijk is dat scholen leerlingen preventief controleren op
wapenbezit? Zo ja, gebeurt dit ook? Zo nee, vindt u dat scholen dit zouden moeten
kunnen doen?

Antwoord 8

Een school kan dergelijke maatregelen opnemen als onderdeel van het veiligheidsbeleid
van de school. Het is aan de school om te bepalen of dat in de eigen context proportioneel
en zinvol is. Ik heb geen gegevens over de mate waarin dat ook daadwerkelijk gebeurt.

Vraag 9

Kunt u aangeven welke sancties er staan op wapenbezit op school en in hoeverre ouders
expliciet worden geïnformeerd dat wapenbezit niet is toegestaan op school?

Antwoord 9

In het algemeen geldt dat wettelijke voorschriften rond verboden wapenbezit leidend
zijn. Het staat scholen vrij in schoolregels afspraken op te nemen over wenselijk
en onwenselijk gedrag, waarbij ook bezit van wapens plaats kan krijgen. Scholen informeren
leerlingen en ouders/verzorgers over de schoolregels, die in overleg met de medezeggenschapsraad
tot stand komen.

Vraag 10

Wat vindt u van de constatering van de geciteerde schooldirecteur dat een messenverbod
een eerste stap is, maar dat meer nodig is, vooral meer inzet op het voorkomen dat
een mes de school binnen komt en dat daarvoor ook met onder andere jongerenwerk moet
worden samengewerkt?

Antwoord 10

Daar ben ik het mee eens. In het al genoemde Actieplan Wapens en Jongeren is dan ook
een van de belangrijkste aspecten het versterken van de lokale samenwerking. Scholen
kunnen dit probleem niet in hun eentje oplossen, maar moeten de juiste partners weten
te vinden, en het is het beste om die samenwerking al op te starten voordat er zich
een incident voordoet.

Vraag 11

Bent u bereid om samen met de sectorraden en andere betrokken organisaties in het
onderwijs op korte termijn te komen met een plan van aanpak om het gebruik of bezit
van een wapen op school tegen te gaan en de scholen daarin meer te ondersteunen?

Antwoord 11

Het Actieplan Wapens en Jongeren is al een dergelijk plan, waarin alle betrokken organisaties
deelnemen en waarin duidelijke deadlines voor de verschillende afspraken zijn gesteld.
Ik zal met de sectorraden overleggen om te zien hoe zij hun achterban kunnen stimuleren
om de juiste stappen te zetten, ook in de gemeenten die nu nog niet direct betrokken
zijn in het Actieplan Wapens en Jongeren.

Vraag 12

Bent u tevens bereid om met de gemeenten een termijn af te spreken waarbinnen zij
moeten komen met plannen, in samenwerking met jongerenwerk, om het wapenbezit onder
jongeren terug te dringen en dit mee te nemen in het hierboven genoemde plan van aanpak?

Antwoord 12

Zie het antwoord op vraag 11.