Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Paternotte, Kröger, Bruins, Remco Dijkstra, Amhaouch, Gijs van Dijk, Van Brenk, Laçin, Stoffer, Krol, Van Kooten-Arissen en Van Raan over een overvol Schiphol

Antwoord van Minister van Nieuwenhuizen Wijbenga (Infrastructuur en Waterstaat) en
van Minister Blok (Buitenlandse Zaken), mede namens de Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport (ontvangen 17 december 2020)

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het bericht «Overvol Schiphol geen uitzondering: «Komende
tijd wordt alleen maar drukker»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2, 3 en 4

Hoe beoordeelt u het feit dat regelmatig lange rijen voorkomen bij de paspoortcontrole
waarbij geen of nauwelijks afstand tussen de reizigers bewaakt wordt?

Bent u het ermee eens dat de situatie op Schiphol zoals deze op 13 december is vastgelegd,
zeer onwenselijk is gezien de opgave waar Nederland voor staat in het bedwingen van
het coronavirus?

Kunt u aangeven wat u – al dan niet in overleg met de veiligheidsregio – heeft gedaan
om te voorkomen dat op onze nationale luchthaven maatregelen worden geschonden?

Antwoord 2, 3 en 4

De Minister-President heeft in het plenaire debat over de ontwikkelingen rondom het
coronavirus op dinsdag 15 december jl. uitgesproken de beelden heel zorgelijk te vinden.
Tevens gaf hij aan dat het kabinet verder in gesprek is met Schiphol om dit soort
situaties te voorkomen.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat heeft laten weten dat zij uit haar vel
sprong toen ze de beelden van de drukte op Schiphol zag. Daarom heeft zij dit weekend
meteen contact opgenomen met Schiphol en KLM dat deze problemen niet meer mogen voorkomen.

De maatregel om 1,5 meter afstand te houden en de verplichting om in de publieke binnenruimtes
een niet-medisch mondkapje te dragen gelden voor iedereen en ook op Schiphol. De situaties
op Schiphol waarbij reizigers onvoldoende afstand bewaren zijn onacceptabel. Schiphol
is en blijft open voor reizigers die een noodzakelijke reis moeten maken. Voor het
overige is het dringende advies om thuis te blijven. Dat geldt dus ook voor familie
en vrienden die reizigers wensen uit te zwaaien. Reizigers op Schiphol dienen de regels
in acht te nemen. Wij hebben Schiphol om opheldering gevraagd en gezegd dat zij actie
moeten ondernemen om te zorgen dat de maatregelen worden nageleefd. In de Kamerbrief
luchtvaart en COVID-19 van vandaag geeft de Minister van Infrastructuur en Waterstaat
nadere toelichting over de genomen stappen.

Vraag 5

Zet Schiphol op dit moment de maximale logistieke capaciteit in om rijen te voorkomen?

Antwoord 5

Ja, Schiphol zet de maximale logistieke capaciteit in om rijen te voorkomen. In de
brief die de Minister van Infrastructuur en Waterstaat vandaag naar uw Kamer heeft
verzonden over luchtvaart en COVID-19 is een aantal maatregelen opgesomd die direct
na de piekdrukte van het afgelopen weekend zijn getroffen. De KMar blijft ondanks
de teruggenomen passagiersaantallen passende inzet verlenen op Schiphol zodat alle
beschikbare balies voor paspoortcontroles bemenst zijn.

Vraag 6

Klopt het dat de drukte op Schiphol mogelijk alleen nog maar verder zal oplopen door
de Brexit en het moeten overhandigen van een negatief testresultaat bij aankomst in
Nederland?

Antwoord 6

Burgers uit het Verenigd Koninkrijk worden na de Brexit mogelijk derdelanders en moeten
daardoor een grondige controle ondergaan bij de grensovergang volgens de Schengengrenscode.
Ook dienen zij vanaf 1 januari 2021 een negatieve testuitslag en -verklaring te laten
zien voorafgaand aan het boarden en bij de grens met Nederland. Ook in deze wachtrijen
gelden de Nederlandse maatregelen. Hierover worden aankomende passagiers actief geïnformeerd.

Vraag 7

Kunt u aangeven hoeveel passagiers sinds de oproep van de premier begin november om
tot half januari geen reizen naar het buitenland te ondernemen, per vliegtuig, vanaf-
en naar Schiphol hebben gereisd? Welk percentage hiervan valt volgens u onder de categorie
«essentiële reizen»?

Antwoord 7

Vanaf 1 november tot en met 7 december zijn 211.300 passagiers op Schiphol aangekomen
en zijn 215.400 passagiers vanaf Schiphol vertrokken. Het gaat hierbij om passagiers
(exclusief transferpassagiers) met Schiphol als start- of eindpunt. Het totale aantal
reizigers in november is circa 85% minder geweest dan in dezelfde periode vorig jaar.
Ter vergelijking: in november 2019 waren er ongeveer 3 miljoen in- en uitgaande passagiers.
Het is onbekend hoeveel van deze passagiers een ‘essentiële reis’ heeft gemaakt.

Vraag 8

Kunt u toelichten waarom ondanks de oproep van de premier om tot half maart geen reizen
naar het buitenland te ondernemen, het besluit pas op 15-12-2020 werd genomen om de
reisadviezen voor de Canarische eilanden te wijzigen naar oranje?2

Antwoord 8

De reisadviezen van het Ministerie van Buitenlandse Zaken gaan over de veiligheids-
en gezondheidssituatie in het betreffende land of gebied. Vanwege de lokale gezondheidssituatie
of inreisbeperkingen voor Nederlandse reizigers zijn de afgelopen maanden niet-noodzakelijke
reizen naar vrijwel alle landen en gebieden in de wereld ontraden middels een oranje
reisadvies. Slechts enkele gebieden, waaronder de Canarische eilanden, werden tot
nu toe als veilig beoordeeld, op basis van een RIVM-advies. Daarnaast bevatten alle
reisadviezen de eerdere oproep van het kabinet om niet naar het buitenland te reizen
tenzij strikt noodzakelijk. Vanwege de door de Minister-President aangekondigde maatregelen
en dringende adviezen in zijn toespraak van 14 december, is de dag erna besloten een
generiek oranje reisadvies af te kondigen naast de oproep om tot medio maart niet
te reizen. Het doorvoeren hiervan in alle systemen en de informatievoorziening aan
diverse sectoren maakt dat dit dringende advies op 15 december jl. is gepubliceerd.

Vraag 9

Bent u het ermee eens dat dit verwarring op kan hebben geleverd voor reizigers en
de onwenselijke situatie dat tegen het advies in vluchten naar de Canarische eilanden
werden gepromoot en geboekt, zoals dit ook het geval was voor reizen naar Curaçao?3

Antwoord 9

Het dringende advies niet naar het buitenland te reizen geldt ongeacht de kleur van
de reisadviezen. Een geel reisadvies betekent: let op, veiligheidsrisico’s. Dit is
geen aanmoediging voor het ondernemen van een vakantie.

Vraag 10

Kunt u garanderen dat de reisadviezen van Buitenlandse Zaken nu altijd in lijn zullen
zijn met de oproepen over reizen zoals gecommuniceerd tijdens persconferenties?

Antwoord 10

Zoals aangegeven in de beantwoording van vraag 8 gaan de reisadviezen primair over
de veiligheids- en gezondheidsrisico’s in een land of gebied. Een dringend advies
om niet te reizen tenzij strikt noodzakelijk wordt altijd opgenomen in de reisadviezen.
Hierover is deze week contact geweest met de sector.

Vraag 11

Bent u bereid om net als in het voorjaar het instrument van vliegverboden in te zetten
indien dit noodzakelijk blijkt om de volksgezondheid te beschermen? Zo nee, waarom
niet? Zo ja, kunt u schetsen wanneer u dit instrument eventueel weer in zou zetten?

Antwoord 11

Een vliegverbod is op dit moment een onwenselijk instrument. Vluchten vinden plaats
om het vitale transport van goederen en noodzakelijke reizen van passagiers te faciliteren.
Ook mensen met cruciale beroepen moeten naar het buitenland kunnen reizen als dat
noodzakelijk is. Dat geldt ook voor mensen die bijvoorbeeld naar een uitvaart van
een familielid moeten.

Vraag 12

Bent u bereid de huidige inzet ten aanzien van het ontmoedigen van niet-essentiële
reizen verder te intensiveren? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke wijze?

Antwoord 12

Ja, daarom heeft de Minister van Infrastructuur en Waterstaat de kamer hierover vanavond
geïnformeerd in de Kamerbrief luchtvaart en COVID-19.

Vraag 13

Deelt u de mening dat met de recente besmettingscijfers en de beelden op Schiphol
een extra urgentie is ontstaan om de teststraat op Schiphol zo snel mogelijk open
te stellen voor reizigers en personeel op Schiphol? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wanneer
verwacht u de teststraat zowel voor Schipholpersoneel als reizigers open te stellen?

Antwoord 13

Voor alle vliegreizigers wordt een negatieve testverklaring verplicht voor vertrek
uit een risicogebied. Uw Kamer wordt hierover door de Ministers van Infrastructuur
en Waterstaat, van Justitie en Veiligheid en van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
voor het kerstreces geïnformeerd. Daarnaast verwacht de Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport dat deze reizigers uit hoogrisicogebieden per half januari getest
kunnen worden op dag 5 waardoor ze bij een negatief testresultaat hun quarantaine
kunnen beëindigen na dag 5. Voor deze aanpak is nu geen teststraat op Schiphol vereist.

Vraag 14

Verwacht u, naar aanleiding van de proef tussen Amsterdam en Atlanta, ook voor andere
routes een air corridor op te kunnen zetten? Zo ja, welke routes staan dan het eerst
op de planning en waarom zijn deze geprioriteerd?

Antwoord 14

De proef met de corridor tussen Amsterdam en Atlanta is gestart op 15 december jl.
Op basis van de ervaringen tussen 15 december jl. en 5 januari a.s. zal een onderzoeksbureau
een onafhankelijke evaluatie uitvoeren, waarbij in ieder geval aandacht wordt besteed
aan de veiligheid en gezondheid, de uitvoerbaarheid en de ervaringen van de reiziger.
Als uit de evaluatie blijkt dat de proef succesvol is, zullen wij bezien of en hoe
deze proef kan worden uitgebreid.

Vraag 15

Kunt u deze vragen elk afzonderlijk zo spoedig mogelijk beantwoorden?

Antwoord 15

Zonder afbreuk te willen doen aan de vragen van de leden van de fracties zijn vragen
daar waar mogelijk gecombineerd.