Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Otterloo over de weigering van ex-kankerpatiënten door uitvaartverzekeraars waarbij de coronapandemie als argument wordt gebruikt

Antwoord van Minister Hoekstra (Financiën) (ontvangen 15 december 2020).

Vraag 1

Bent u bekend met de praktijk dat verzekeraars aanvragen weigeren van voormalig kankerpatiënten
met als argument dat zij door de coronapandemie tot een risicogroep behoren?1

Antwoord 1

Ik ben bekend met de uitzending van Hart van Nederland van 12 november oktober jl.
waarnaar wordt verwezen.

Vraag 2

Is dit volgens u een legale praktijk en zo ja, waarom?

Antwoord 2

Het is pijnlijk wanneer ex-kankerpatiënten zich bij de aanvraag van een levensverzekering
weer geconfronteerd zien met deze nare ziekte. Om die reden heb ik mij er dan ook
voor ingezet dat ex-kankerpatiënten na verloop van tijd bij de aanvraag van een levensverzekering
net zo worden behandeld als personen die geen kanker hebben gehad. Het Besluit verzekeringskeuringen
ex-kankerpatiënten dat op 1 januari 2021 in werking treedt, is hiervan het resultaat.

In het algemeen, met enkele uitzonderingen daargelaten, mogen verzekeraars juridisch
gezien vragen naar de gezondheid van de aspirant-verzekerde en dit betrekken in de
risicobeoordeling. De omstandigheid dat wij nu te maken hebben met een pandemie kan
bij die risicobeoordeling ook worden meegewogen. Het is aan individuele verzekeraars
hoe zij hiermee omgaan in hun acceptatiebeleid. Ik kan geen uitspraak doen over de
legaliteit van een individueel geval. Wel wil ik benadrukken dat van verzekeraars
kan worden verwacht dat zij zich inzetten voor een zo goed mogelijke toegankelijkheid
van verzekeringen. Ik zal hier ook met verzekeraars over in gesprek gaan.

Vraag 3, 5

Kunt u toelichten waarom de recente afspraken tussen de Minister, het Verbond van
Verzekeraars en de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties2 voor bepaalde groepen van voormalig kankerpatiënten (kennelijk) geen oplossing bieden?

Kunt u toelichten op welke wijze het «besluit van 2 november 2020, houdende regels
voor verzekeringskeuringen van ex-kankerpatiënten ten behoeve van het afsluiten van
overlijdensrisicoverzekeringen en uitvaartverzekeringen»3 bijdraagt aan het oplossen van de praktijk dat voormalig kankerpatiënten additioneel
risico wordt toebedeeld in verband met de coronapandemie?

Antwoord 3, 5

Het Besluit verzekeringskeuringen ex-kankerpatiënten is nog niet in werking getreden.
Ex-kankerpatiënten die onder de regeling vallen kunnen na 1 januari 2021 een beroep
op de regeling doen. Dat betekent dat zij niet meer in de gezondheidsverklaring hoeven
aan te geven dat zij kanker hebben gehad.4 Verzekeraars kunnen in dat geval het feit dat de aspirant-verzekerde kanker heeft
gehad niet als factor meewegen in de risicobeoordeling. Verzekeraars kunnen wel naar
andere relevante aandoeningen of aspecten vragen en die vervolgens meewegen, inclusief
de klachten die het gevolg (kunnen) zijn van de kanker of de behandeling ertegen.
Het verschil is echter dat het dan gaat om concrete gezondheidsaspecten van het individu.
Evengoed is er ruimte voor de verzekeraar om Covid-19 in zichzelf mee te wegen als
risicofactor. Dit kan dan echter niet meer gekoppeld worden aan het feit dat iemand
kanker heeft gehad.

Valt een aspirant-verzekerde (nog) niet onder de regeling, dan is hij of zij wel verplicht
om het ziekteverleden als ex-kankerpatiënt in te vullen op de gezondheidsverklaring
en kan de verzekeraar dit dus meewegen in de risicobeoordeling. De aspirant-verzekerde
kan er wel voor kiezen om de medische beoordeling niet meteen door te laten sturen
naar de verzekeraar, maar deze eerst zelf te ontvangen. Het staat de aspirant-verzekerde
dan vrij om naar een andere verzekeraar te gaan, alvorens de verzekeraar een aanbod
doet of het verzoek afwijst.

Vraag 4, 8

Wat vindt u ervan dat verzekeraar DELA voormalig kankerpatiënten additioneel risico
toebedeelt in verband met de coronapandemie? Heeft u signalen dat ook andere verzekeraars
deze lijn volgen?

Wat kunt u doen om de acceptatie van voormalig kankerpatiënten door verzekeraars onder
de huidige omstandigheden te garanderen?

Antwoord 4, 8

Uiteraard is het wrang dat tijdens deze periode waarin de coronapandemie het hele
land treft, ex-kankerpatiënten zich ook bij het aanvragen van een levensverzekering
weer geconfronteerd zien met de extra risico’s die de diagnose soms met zich kan meebrengen.
Gelukkig biedt het Besluit verzekeringskeuringen ex-kankerpatiënten vanaf 1 januari
2021 voor een groep ex-kankerpatiënten een oplossing. Voor de groep ex-kankerpatiënten
voor wie het besluit dan (nog) geen soelaas biedt, staat het hun vrij om naar een
andere verzekeraar te gaan. Het Verbond heeft mij desgevraagd laten weten dat er geen
signalen zijn dat de toegang tot levensverzekeringen momenteel beperkt is vanwege
de pandemie.

DELA heeft in haar nieuwsbericht gecommuniceerd dat zij heeft besloten om het verhoogde
risico van de coronapandemie zelf te dragen. Tevens zei DELA de recent afgewezen aanvragen
van overlijdensrisicoverzekeringen opnieuw te beoordelen. Ik waardeer deze herbeoordeling.

Vraag 6, 7

Bent u bereid om actie te ondernemen tegen de praktijk dat de coronapandemie «nieuwe
zuurstof» geeft aan verzekeraars om aanvragen van voormalig kankerpatiënten te weigeren?

Deelt u de mening dat de coronapandemie geen gevolgen mag hebben voor de acceptatie
van voormalig kankerpatiënten door verzekeraars?

Antwoord 6, 7

Het Besluit verzekeringskeuringen ex-kankerpatiënten biedt een oplossing voor ex-kankerpatiënten
die onder de regeling gaan vallen.

Ten aanzien van het meewegen van de gevolgen van Covid-19 geldt in algemene zin dat
wanneer nieuwe feiten leiden tot nieuwe risico-inschattingen, het vanuit prudentieel
oogpunt wenselijk is dat verzekeraars daar goed naar kijken. De verzekeraar moet beoordelen
of hij dat risico zelf kan dragen, omslaat naar een grote groep verzekerden of neer
laat slaan bij de groep met het hoogste risico. Een verzekeraar bepaalt hoe dit vervolgens
doorwerkt in zijn acceptatiebeleid. Dit zou niet tot gevolg moeten hebben dat bepaalde
groepen worden uitgesloten van een levensverzekering. Ik verzoek verzekeraars daarom
om goed naar individuele gevallen te kijken en in lijn met de door hen gecommuniceerde
inzet te zorgen voor een zo goed mogelijke toegankelijkheid van, in dit geval, levensverzekeringen.