Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Ploumen, Karabulut, Sjoerdsma en Van Ojik over de bijeenkomst van de G20 georganiseerd door Saoedi-Arabië

Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 3 december 2020).

Vraag 1

Kunt u voor de start van de (virtuele) bijeenkomst van de G20 aangeven of er een Nederlandse
VN-gezant deel gaat nemen dan wel gesprekken zal gaan hebben?

Antwoord 1

Nederland nam niet deel aan de G20-top die op 21 en 22 november jl. virtueel plaatsvond.
En marge van de G20-top worden doorgaans verschillende (digitale) side events georganiseerd. Ook hieraan namen geen Nederlandse vertegenwoordigers deel.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat er in Saoedi-Arabië nog altijd vrouwenrechtenactivisten vastzitten
in afwachting van hun berechting?

Antwoord 2

Ja. Hier heeft Nederland op verschillende momenten aandacht voor gevraagd. Zo werd
de situatie van de vrouwenrechtenactivisten aangekaart tijdens het bezoek van de Minister
van Buitenlandse Zaken aan Saoedi-Arabië in februari jl. en tijdens een telefoongesprek
van de Minister van Buitenlandse Zaken met de Saoedische Minister van Staat Al-Jubeir
dit najaar. Ook in de daarvoor geëigende multilaterale fora zoals de Mensenrechtenraad
was hiervoor aandacht. Tijdens de Mensenrechtenraadsessie van september dit jaar sprak
Nederland in een gezamenlijke verklaring samen met 28 gelijkgestemde landen ernstige
zorgen uit over de aanhoudende detentie van de groep vrouwenrechtenactivisten. Met
deze landen werd gezamenlijk opgeroepen tot vrijlating van alle politieke gevangenen
in Saoedi-Arabië. Voorts werd op 25 november jl. bekend gemaakt dat de zaken van in
elk geval twee van de activisten, Loujain al-Hathloul en Samar Badawi, worden doorverwezen
naar het speciale strafhof voor terrorisme in Riyad. In reactie daarop heeft Nederland
samen met zes Europese landen een gezamenlijke verklaring uitgebracht waarin ernstige
zorgen over deze strafzaken wordt uitgesproken en waarin opnieuw wordt opgeroepen
de groep vrouwenrechtenactivisten vrij te laten.

Vraag 3

Is het u bekend onder welke omstandigheden zij vastzitten? Zo ja, hoe oordeelt u over
deze omstandigheden? En zo nee, bent u bereid zich hierover te laten informeren?

Antwoord 3

Een aantal van de groep vrouwenrechtenactivisten die in 2018 werd gearresteerd, is
op voorwaardelijke grond vrijgelaten in afwachting van hun proces. Tenminste vijf
activisten zitten echter nog steeds zonder veroordeling vast. De Committee on the
Elimination of Discrimination against Women (CEDAW) van de VN bracht op 5 november
jl. een statement uit waarin specifiek zorgen werden geuit over de positie van één
van de activisten, Loujain al-Hathloul, omdat het haar niet wordt toegestaan vanuit
de gevangenis regelmatig contact te hebben met haar familie en zij in hongerstaking
is gegaan. Nederland deelt deze zorgen.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de wijze waarop Saoedi-Arabië omgaat met mensenrechtenactivisten,
waaronder vrouwenrechtenactivisten, onwenselijk is? Zo ja, wanneer heeft u hierover
voor het laatst contact opgenomen of laten nemen met (vertegenwoordigers van) de Saoedische
overheid? En zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

Nederland heeft zorgen over de beperkte ruimte voor critici en andersdenkenden in
Saoedi-Arabië. Dit lijkt haaks te staan op de sociale, economische en culturele hervormingen
die dit land heeft ingezet. Het meest recent heeft Nederland aandacht gevraagd voor
de situatie van de groep vrouwenrechtenactivisten tijdens hoogambtelijke politieke
consultaties met Saoedi-Arabië die op 28 oktober jl. plaatsvonden. De Minister van
Buitenlandse Zaken heeft dit onderwerp zelf aangekaart tijdens een telefoongesprek
met Minister Al-Jubeir dit najaar.

Vraag 5

Kunt u deze vragen voor de start van de (virtuele) bijeenkomst van de G20 beantwoorden?

Antwoord 5

Deze vragen zijn zo snel mogelijk beantwoord.