Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Remco Dijkstra, Koopmans en Aartsen over 'Spanje wil tweede instorting toerisme voorkomen'

Antwoord van Minister De Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport), mede namens de
Minister van Buitenlandse Zaken, Minister van Infrastructuur en Waterstaat en Staatssecretaris
van Economische Zaken en Klimaat, (ontvangen 2 december 2020). Zie ook Aanhangsel
Handelingen, vergaderjaar 2020–2021, nr. 506.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het artikel «Spanje wil tweede instorting toerisme voorkomen»1 en de operatie Semana Santa waarbij verkend wordt of veilige corridors en speciale
(snel)testen het toerisme kunnen redden?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoe staat u tegenover veilige corridors en (snel)testen? Is dit in het licht van ontwikkelingen
in de veiligheidskaders, in de nabije toekomst denkbaar als oplossing om toerisme
weer op gang te helpen? Kan met voldoende waarborgen en duidelijke afspraken omgeven,
toerisme op enig moment weer opstarten naar specifieke beschermde bestemmingen?

Antwoord 2

Op dit moment nemen de aantallen besmettingen in heel Europa toe. De situatie is ook
in Nederland zeer ernstig. Daarom zit Nederland sinds 13 oktober jl. in een gedeeltelijke
lockdown, waarbij de oproep is om niet-noodzakelijke reizen naar het buitenland tot
medio januari te vermijden. Alles is nu gericht op het weer onder controle krijgen
van het virus. Daarom is op dit moment geen sprake van het weer op gang helpen van
toerisme. Voor de verdere toekomst sta ik positief tegenover initiatieven.

Verder wil ik stappen zetten om noodzakelijke reizen vanuit COVID-19-risicogebieden
veiliger te maken, onder andere door het vragen van een negatieve testverklaring.
Daarnaast heeft het OMT in hun 85e advies aangegeven dat ze het mede gezien de huidige testcapaciteit verantwoord vinden
om een PCR-test aan te bieden op de vijfde dag na het laatst mogelijke blootstellingsmoment.
Een reiziger kan dan na een negatieve testuitslag na vijf dagen uit quarantaine, in
plaats van na tien dagen. Daarmee kan mogelijk de veiligheid van de reis worden bevorderd
en de import en export van het virus verder worden beperkt. Voor meer informatie hierover
verwijs ik u graag naar paragraaf 15 van mijn Kamerbrief van 18 november jl2.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het toerisme in Europa een gigantische klap heeft gekregen en
dat de economieën in bepaalde regio’s zeer zwaar getroffen zijn door de uitbraak van
COVID-19 en de opgelegde reisbeperkingen? Snapt u dat landen op een gegeven moment
oplossingen proberen te bedenken om reizigers weer veilig te mogen ontvangen?

Antwoord 3

Ja. De toerismesector is een van de sectoren die zeer hard geraakt is door de pandemie.
Van het een op het andere moment zijn vergaande (grens)maatregelen getroffen en zijn
reizen geannuleerd. Dit raakt niet alleen de bedrijven die in deze sector werken,
maar ook veel landen die in meer of mindere mate afhankelijk zijn van de inkomsten
uit toerisme. Ik snap dus heel goed dat door deze landen naar oplossingen gezocht
wordt om toerisme weer veilig op te starten en sta hier welwillend tegenover, als
dat op een verantwoorde manier kan.

Vraag 4

Welke voortgang valt er te verwachten naar aanleiding van de motie-Remco Dijkstra
c.s. (Kamerstuk 25 295, nr. 572) om te komen tot een betere afstemming van reisadviezen en ruimte voor maatwerk?
Is een speciale reiscorridor tussen soortgelijke en/of veilige gebieden denkbaar?

Antwoord 4

De Europese Commissie heeft op 4 september 2020 een Raadsaanbeveling gepresenteerd
over een meer gecoördineerde aanpak van de respons op de COVID-19 pandemie, die op
13 oktober jl. is aangenomen in de Raad Algemene Zaken. Uw Kamer is op 9 oktober jl.
geïnformeerd over de kabinetsappreciatie aangaande deze Raadsaanbeveling. Waar de
volksgezondheidssituatie dit toestaat acht het kabinet een meer gecoördineerde aanpak
van belang. De Raadsaanbeveling helpt Lidstaten hun reisadviezen beter en te coördineren
door aan de hand van vastgestelde criteria en daarbij behorende drempelwaarden gebieden
in te schalen als groen (laag), oranje (midden) en rood (hoog). Daarnaast kunnen gebieden
als grijs gekwalificeerd worden wanneer er onvoldoende data beschikbaar is. Nederland
zal deze informatie gebruiken bij het opstellen van de nationale reisadviezen, waardoor
deze naar verwachting beter aan zullen sluiten bij de reisadviezen van andere lidstaten.
Het blijft echter zo dat het lidstaten vrij staat om uiteindelijk hun eigen reisadvies
op te stellen. Dit is belangrijk omdat een reisadvies van veel variabelen afhangt.
Hoewel een speciale reiscorridor tussen soortgelijke en/of veilige landen geen deel
uitmaakt van de Raadsaanbeveling, wordt in samenwerking met de sector wel verkend
of ook van en naar Schiphol veilige corridors een mogelijkheid zouden kunnen zijn,
zie ook vraag 6. Het is nog onzeker of dit op korte termijn voor toerisme een oplossing
biedt.

Vraag 5

Welke rol zou de EU op zich kunnen nemen om de criteria te bepalen waaraan testen
en corridors moeten voldoen?

Antwoord 5

In navolging van de Raadsaanbeveling over een meer gecoördineerde aanpak van de respons
op de pandemie zal worden gekeken op welke terreinen er meer coördinatie mogelijk
is. Testen is hier een onderdeel van. Zo wordt onder andere gesproken over het wederzijds
erkennen van elkaars testen, gebruik van sneltesten en adviezen ten aanzien van testbeleid.
Ook is de ECDC-lijst met betrekking tot reisadviezen belangrijk voor Europese afstemming
over reisadviezen.

Vraag 6

Bent u bekend met een soort luchtbrug tussen bepaalde eilanden en het Verenigd Koninkrijk?
Zou zoiets ook tussen Nederland en bepaalde bestemmingen kunnen? Zijn soortgelijke
initiatieven u bekend, bijvoorbeeld tussen Duitsland en bepaalde Spaanse regio’s,
of richting Turkije en Griekenland?

Antwoord 6

Ja, hier ben ik mee bekend. Op dit moment kent Nederland geen luchtbrug met andere
landen. Wanneer de gezondheidssituatie vakantiereizen toelaat wil ik onderzoeken of
dergelijke internationale afspraken te maken zijn.

Duitsland heeft tegen het einde van de Spaanse «lockdown» deze zomer een «luchtbrug»
opgezet naar de Balearen, waarbij gedetailleerde afspraken tussen overheden en touroperators
golden over waarborgen tijdens reis en verblijf.

Vrij snel daarna gingen de grenzen weer voor iedereen open. Inmiddels is het Duitse
reisadvies alweer enige tijd negatief.

De Balearen en de Canarische eilanden hebben recent een akkoord gesloten over een
veiligheidsprotocol met de centrale Spaanse regering, dat toerisme vanuit een aantal
Europese landen mogelijk moet maken. Het protocol voorziet onder andere in de verplichting
voor inreizende toeristen om een recente negatieve testuitslag te overhandigen. Ook
bij vertrek vanaf de eilanden is een test verplicht. De kosten voor die laatste test
en voor een eventuele (gedwongen) quarantaine op de eilanden, worden gedragen door
de regionale overheid zelf.

Voor de opening van het toeristenseizoen, overwoog Griekenland samen met een aantal
andere relatief veilige landen om toeristen corridors in te stellen maar aan het begin
van de zomer ging Griekenland voor steeds meer landen open, inclusief voor Nederlanders.
Duitsland heeft een korte tijd een regeling met Turkije gehad, maar deze is inmiddels
opgeheven omdat die niet succesvol was.

Inmiddels zijn er veilige corridors gestart voor een verbinding tussen Rome en Milaan.
Ook tussen Parijs en La Réunion, en tussen Singapore en omringende landen zijn er
veilige corridors. Ook zijn er plannen om een veilige corridor te starten tussen New
York en London, naar verwachting voor de kerstperiode.

Deze corridors verschillen overigens wel van elkaar als het gaat om het soort test
dat wordt gebruikt (PCR/Antigeen), de frequentie en moment van het testen. De oprichting
van een veilige corridor en de randvoorwaarden waaraan voldaan wordt (bijvoorbeeld
de wederzijdse erkenning van testen), gebeurt in nauwe samenspraak tussen landen.

De Verenigde Staten heeft interesse getoond in de oprichting van een veilige corridor
tussen Schiphol en Atlanta voor noodzakelijke reizen. Momenteel vindt overleg plaats
met betrokken partijen onder welke voorwaarden een dergelijke corridor eventueel mogelijk
kan worden gemaakt.

Vraag 7

Als erover nagedacht wordt, wie zijn dan naast de touroperators die het veilig moeten
kunnen aanbieden en de regionale gezondheidsinstanties, verder de relevante partijen
die de doorzettingsmacht hebben om een dergelijke oplossing goed te keuren?

Antwoord 7

Een veilige corridor waarbinnen vakantiereizen mogelijk zijn, kan op verschillende
manieren worden ingevuld. Hier wordt naar gekeken, maar het is nu nog niet aan de
orde. In ieder geval zijn internationale of bilaterale afspraken vereist, bijvoorbeeld
over erkenning van testen (inclusief negatieve testverklaring), vertrouwen in de algemene
corona-aanpak in een ander land of maatregelen tijdens de reis.

Vraag 8

Als op dit moment in verband met COVID-19 het hiervoor nog te vroeg is, is het denkbaar
dat eind dit jaar, of volgend jaar dergelijke oplossingen wel acceptabel worden? Zo
nee, waarom niet? Indien een touroperator of luchthaven binnenkort een oplossing biedt
voor zowel testen, als veilig reizen en accommodatie, wat belet de uitvoering?

Antwoord 8

Graag verwijs ik u naar de beantwoording van vraag 2.