Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Moorlag over het bericht ‘Onafhankelijk onderzoek pro-kernenergie blijkt van oud directeur Borssele’

Antwoord van Minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) (ontvangen 27 november
2020). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2020–2021, nr. 630.

Vraag 1

Kent u het bericht «onafhankelijk onderzoek pro-kernenergie blijkt van oud directeur
Borssele»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoe oordeelt u over het feit dat een van de auteurs van het ENCO-rapport over kernenergie
voormalig directeur is van de kerncentrale in Borssele en huidig voorzitter is van
een organisatie die de belangstelling voor nucleaire techniek wil bevorderen?

Antwoord 2

De betreffende auteur was zo’n 10 jaar geleden betrokken bij de kerncentrale en sindsdien
niet meer. Gelet op de vragen die aan ENCO zijn gesteld vind ik het verstandig en
belangrijk dat ENCO deskundigen heeft ingeschakeld die veel kennis hebben op nucleair
terrein. Ik ben niet van mening dat dit feit de onderzoeksresultaten in een ander
perspectief plaatst.

Vraag 3

Wist u wie de auteurs waren van het ENCO-rapport bij de opdrachtverlening of toen
het met de Kamer werd gedeeld? Zo ja, heeft die wetenschap een rol gespeeld in de
keuze voor de uitvoerder van het onderzoek? Zo nee, waarom achtte u dit geen relevante
informatie?

Antwoord 3

Voor het uitvoeren van de motie Yeşilgöz-Zegerius / Agnes Mulder (Kamerstuk 35 167,
nr. 15) is door medewerkers van het ministerie contact gezocht met deskundigen uit
het veld waaronder van (voormalige) medewerkers van de TU-Delft en NRG. Zij hebben
ons geattendeerd op ENCO. Vervolgens zijn enkele rapporten bij ENCO opgevraagd en
heeft ENCO tevens enkele curricula vitae van mogelijke auteurs en deskundigen opgestuurd.
Dat gaf inzicht in de deskundigheid van de bij ENCO betrokken experts.

Vraag 4

Bent u ook van mening dat een dergelijke belangenverstrengeling de wetenschappelijk
waarde van het rapport ondermijnt? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

Volgens mij is belangenverstrengeling hier niet aan de orde. Onafhankelijkheid, onpartijdigheid,
deskundigheid en objectiviteit zijn verschillende dingen. ENCO selecteert zijn experts
op de te beantwoorden vragen. Verder wordt ENCO door diverse andere landen ingezet,
ook door landen die kritisch staan ten opzichte van nucleaire energie. ENCO werkt
bijvoorbeeld al bijna 25 jaar voor de Oostenrijkse overheid die tegen kernenergie
is.

Vraag 5

Deelt u de mening dat de twijfels van verschillende Kamerfracties over de onafhankelijkheid
van het ENCO-rapport aanleiding zijn om het rapport te laten beoordelen door een onafhankelijke
partij, zoals het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL)? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

Nee, ik deel de twijfels over de onafhankelijkheid en over de inhoud van het ENCO-rapport
niet. Zie ook het antwoord op de vragen 2 en 4.

ENCO is gevraagd om een literatuurstudie te doen en zich daarbij te baseren op openbare
wetenschappelijke rapporten en documenten van internationale instituties zoals bijvoorbeeld
het International Energy Agency (IEA), het Kernenergieagentschap van de Organisatie
voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO-NEA), het Massachusetts Institute
of Technology (MIT), het Internationaal Atoomenergie Agentschap van de Verenigde Naties
(IAEA). Aanvullend hieraan is ook een hoofdstuk gewijd aan LCOE (Levelised Costs of
Electricity) voor bronnen van elektriciteit en de systeemkosten voor een land als
Nederland.

Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen is de motie Dijkhoff c.s. aangenomen.
Deze motie verzoekt de regering om een marktconsultatie te houden onder welke voorwaarden
marktpartijen bereid zijn te investeren in kerncentrales in Nederland, te onderzoeken
welke publieke ondersteuning daarvoor nodig is en te verkennen in welke regio’s er
belangstelling is voor de realisering van een kerncentrale. De marktconsultatie zal
worden uitgevoerd door een externe partij/consultant. Ik vind het belangrijk dat daarbij
alle relevante rapporten, waaronder van ENCO en van andere organisaties worden betrokken.

Vraag 6

Bent u bereid afstand te nemen van het ENCO-rapport? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

Mede gelet op bovenstaande antwoorden zie ik geen reden om afstand te nemen van het
rapport. Discussie over de inhoud van het rapport vind ik prima, want wetenschappers
moeten elkaar kritisch blijven bevragen.