Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Sjoerdsma en Groothuizen over het bericht ‘Vluchtelingen vast in oorlogsgebied door sluiting ambassades’

Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken), mede namens de Staatssecretaris van
Justitie en Veiligheid (ontvangen 15 oktober 2020).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Vluchtelingen vast in oorlogsgebied door sluiting ambassades»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2, 3

Klopt het dat er ruim 1500 Vluchtelingengezinnen zijn die niet naar Nederland kunnen
komen voor gezinshereniging, enkel en alleen doordat de ambassade gesloten is?

Klopt het ook dat hierdoor mensen vast blijven zitten in oorlogsgebied?

Antwoord 2, 3

Er is geen inzicht in het exacte aantal vluchtelingengezinnen (nareizigers) dat niet
naar Nederland kan komen voor gezinshereniging door beperktere consulaire dienstverlening
van een ambassade of consulaat-generaal. Er kunnen verschillende redenen zijn waardoor
nareizigers hun machtiging tot voorlopig verblijf (MVV) niet op kunnen halen of niet
naar Nederland af kunnen reizen.

Het Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft op 90% van de Nederlandse ambassades en
consulaten-generaal de MVV-dienstverlening weer hervat. Dit geldt ook voor de posten
waar zich de meeste nareizigers toe wenden. De grootste «nareisposten» in Addis Abeba,
Amman, Ankara, Beiroet, Islamabad, Istanbul, Kaïro, Kampala, Khartoum, Nairobi, Teheran
en Tel Aviv geven allen, al dan niet binnen beperkte capaciteit, weer MVV’s af.

Voor nareizigers geldt echter, vaak meer dan bij reguliere vreemdelingen, dat zij
door lokale maatregelen beperkt worden in hun reismogelijkheden. Ook al zijn de posten
in de betreffende regio wel open voor MVV-dienstverlening, kan het voorkomen dat het
een nareiziger niet lukt om de MVV op te halen. Bijvoorbeeld omdat er vanwege gesloten
lands- of districtsgrenzen niet naar een ambassade of consulaat-generaal gereisd kan
worden. Voor nareizigers die er niet in slagen om een aangewezen post te bereiken
voor het afhalen van de MVV, bestaat de mogelijkheid om naar een andere ambassade
of consulaat-generaal uit te wijken voor het afhalen van de MVV.

Het is mogelijk dat mensen vast zitten in (oorlogs)gebieden, maar de redenen hiertoe
zijn voor het Ministerie van Buitenlandse Zaken noch voor het Ministerie van Justitie
en Veiligheid inzichtelijk. Veelal zullen deze samengaan met lokale maatregelen en/of
reisbeperkingen.

Vraag 4, 5, 6

Deelt u de vrees van VluchtelingenWerk dat deze mensen gevaar lopen? Zo nee, waarom
niet? Zo ja, welke inspanning zult u verrichten omdat gevaar zo snel mogelijk te minimaliseren?

Bent u het eens dat wanneer deze personen legaal naar Nederland mogen reizen, er ook
een verantwoordelijkheid bij de Nederlandse overheid ligt om dit daadwerkelijk mogelijk
te maken? Zo nee, waarom niet?

Hoe verhoudt het recht van deze mensen om naar Nederland te reizen zich tot uw verantwoordelijkheid
en inspanningsverplichting om dit ook daadwerkelijk mogelijk te maken?

Antwoord 4, 5, 6

Mensen die vastzitten in oorlogsgebied lopen mogelijkerwijs gevaar. Nareizigers van
wie de gezinsherenigingsaanvraag door de IND is goedgekeurd hebben recht op toegang
tot Nederland. Om toegang te krijgen tot Nederland hebben zij een MVV nodig, die dient
te worden opgehaald bij de consulaire afdeling van een Nederlandse ambassade of consulaat-generaal.
Het Ministerie van Buitenlandse Zaken is verantwoordelijk voor een goede uitvoering
van het MVV-afgiftebeleid.

Waar het Ministerie van Buitenlandse Zaken door COVID-19 medio maart genoodzaakt was
om de wereldwijde visumverlening drastisch te beperken, heeft het zich direct hard
in gezet om – in nauw overleg met het Ministerie van Justitie en Veiligheid – dit
proces zo snel als mogelijk weer te kunnen hervatten. Daarbij is steeds gekeken hoe
de aanvrager tegemoet kan worden gekomen, door bijvoorbeeld de MVV-ophaaltermijn te
verlengen wanneer deze door COVID-19 maatregelen niet tijdig kon worden opgehaald,
het verstrekken van een nieuwe MVV wanneer de aanvrager hier door COVID-19 maatregelen
niet tijdig mee kon reizen, of het wijzigen van de aangewezen post zodat het voor
meer aanvragers mogelijk is de MVV op te kunnen halen. De IND gaat momenteel ruimhartiger
om met verzoeken van nareizigers tot het wijzigen van de MVV afgiftelocatie. Bij deze
verzoeken wordt naast urgentie van de aanvraag ook de bijzondere situatie van gezinsleden
van een houder van een verblijfsvergunning asiel meegewogen.

Het Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft echter geen invloed op het mogelijk gevaar
dat personen lopen die zich nog in oorlogsgebied bevinden. Ook kan het Ministerie
van Buitenlandse Zaken bijvoorbeeld geen mensen ophalen uit oorlogsgebied. Wel kunnen
ambassades of consulaten-generaal in sommige gebieden faciliteren door bijvoorbeeld
de aanvrager van een afspraakbevestiging te voorzien als deze nodig is om een grens
over te kunnen steken om de ambassade of consulaat-generaal te bereiken.

Vraag 7

Hoeveel ambassades zijn op dit moment nog gesloten? In welke landen?

Antwoord 7

Momenteel (peildatum 12 oktober 2020) heeft meer dan 90% van de Nederlandse ambassades
en consulaten-generaal die MVV-dienstverlening aanbiedt deze dienstverlening weer
opgestart. De overige Nederlandse posten die normaliter MVV-dienstverlening aanbieden
hebben geen of beperkte dienstverlening en kunnen momenteel enkel urgente aanvragen
behandelen. Een overzicht van Nederlandse ambassades en consulaten-generaal die nog
afgeschaald zijn voor reguliere consulaire dienstverlening vanwege COVID-19 maatregelen
is beschikbaar maar dit overzicht is in beweging. Op Netherlandsandyou.nl is per ambassade
of consulaat-generaal te vinden of deze al dan niet de reguliere dienstverlening heeft
hervat. Het aantal posten dat de consulaire dienstverlening uitbreidt neemt toe, maar
soms resulteren lokale COVID-19 omstandigheden of maatregelen er helaas ook in dat
consulaire dienstverlening weer beperkt wordt.

Vraag 8

Wanneer verwacht u deze ambassades weer te kunnen openen?

Antwoord 8

Het grootste deel van de ambassades en consulaten-generaal die MVV-dienstverlening
aanbieden is inmiddels weer open. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken zet zich hard
in om de consulaire dienstverlening waar mogelijk uit te breiden. Helaas kan niet
gezegd worden wanneer de nu nog afgeschaalde ambassades en consulaten-generaal kunnen
worden opgeschaald, aangezien het Ministerie van Buitenlandse Zaken daarin grotendeels
afhankelijk is van de lokale situatie en maatregelen die landen nemen tegen COVID-19.