Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Groothuizen en De Groot over het bericht 'OM staakt onderzoek naar slachthuizen door traagheid NVWA'

Antwoord van Minister Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) (ontvangen 18 september
2020). Zie Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 3730.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «OM staakt onderzoek naar slachthuizen door
traagheid NVWA»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Kunt u uitgebreid toelichten wat hier precies aan de hand is?

Antwoord 2

De NVWA heeft vanaf begin 2018 onderzoek gedaan naar het bij drie slachthuizen aanvoeren
van niet-transportwaardig vee. In de maanden april en mei van dit jaar heeft de divisie
Inspectie drie processen-verbaal (pv’s) aan het OM toegezonden. Het OM heeft besloten
om de onderzoeken te beëindigen. Als redenen noemt het OM dat het onderzoek al lang
duurde, dat er een moeizaam proces voorafging aan het inleveren van de pv’s, dat twee
van de drie pv’s te laat zijn opgeleverd en dat de pv’s van onvoldoende kwaliteit
bleken te zijn.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u het feit dat het onderzoek door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit
(NVWA) zo lang duurde, dat het openbaar ministerie (OM) concludeerde dat het onderzoek
onredelijk lang zou duren? Komt dit vaker voor?

Antwoord 3

Helaas moet worden geconcludeerd dat de NVWA tekortgeschoten is in de uitvoering van
haar opdracht om binnen redelijke termijn en op adequate wijze strafrechtelijk onderzoeken
af te ronden. De inspecteur-generaal van de NVWA heeft daarom maatregelen getroffen
om bij strafrechtelijke onderzoeken beter te sturen en te monitoren en om de kwaliteit
te bewaken. Er zijn mij geen andere gevallen bekend waarin een opsporingsonderzoek
om de in het antwoord op vraag 2 genoemde combinatie van redenen werd beëindigd.

Vraag 4

Welke conclusie(s) trekt u uit deze gang van zaken? Deelt u de mening dat het zeer
onwenselijk is dat een onderzoek naar misstanden in slachthuizen zo lang duurt dat
strafrechtelijk optreden niet meer haalbaar is? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

Duidelijk is dat de aansturing binnen de NVWA in deze casus tekort heeft geschoten
De inspecteur-generaal van de NVWA heeft daarom maatregelen getroffen, die zijn toegesneden
op de oorzaken voor de gebrekkige sturing, monitoring en kwaliteit. Bij de NVWA heeft
de afgelopen periode een herbezinning plaatsgevonden. De periode van herbezinning
wordt binnenkort afgerond en heeft waardevolle inzichten opgeleverd. Verbetermaatregelen
bedoeld om de basis op orde te brengen en de NVWA toekomstbestendig te maken zijn
geformuleerd en een aantal is inmiddels in gang gezet. De Minister van Landbouw, Natuur
en Voedselkwaliteit (LNV) zal uw Kamer separaat informeren over de herbezinning en
de vervolgaanpak daarvan.

Vraag 5

Hoe beoordeelt u dit bericht tegen de achtergrond van het artikel «De aanpak van milieucriminaliteit
dreigt vast te lopen»?2

Antwoord 5

In het artikel geeft de landelijk coördinerend milieuofficier aan dat strafzaken,
waarin vaak vele uren van de opsporingsdiensten en het OM zijn gestoken, soms eindigen
met straffen die niet in verhouding staan tot de ernst van de zaak en voor een verdachte
waarschijnlijk weinig afschrikwekkend zijn. De officier van justitie geeft aan dat
dit onder andere een gevolg is van de lange doorlooptijden. Deze lange doorlooptijden
zijn ook op dit terrein van dierenwelzijn in ogenschouw genomen. Het OM heeft in deze
casus de afweging gemaakt om, het onderzoek te beëindigen gelet op de lange duur van
het onderzoek, het moeizame proces om tot afrondende pv’s te komen en het feit dat
de pv’s uiteindelijk van onvoldoende kwaliteit bleken te zijn.

Vraag 6

Bent u van mening dat het kabinet de bestrijding van milieucriminaliteit voldoende
prioriteit geeft? Zo ja, waaruit blijkt dat? Zo nee, wat gaat u doen om dat te verbeteren?

Antwoord 6

De bestrijding van de zogenoemde «grijze» milieucriminaliteit (rond thema’s zoals
bodem, asbest, afval) heeft de aandacht van het kabinet, maar dat neemt niet weg dat
zowel bij het kabinet als bij de overige bestuurlijke partners de aanpak van milieucriminaliteit
in brede zin hoger op de bestuurlijke agenda’s moet. Zoals aangegeven in de brief
Voortgang uitvoeringsagenda VTH, actieplan milieucriminaliteit en uitvoering van moties
en toezeggingen3, die op 5 juni naar uw Kamer is verzonden, wordt gewerkt aan het verder uitwerken
van het actieplan milieucriminaliteit. Onderdeel van dit actieplan is het thema strafrechtelijk
proces en capaciteit. Een werkgroep bestaande uit vertegenwoordigers van het Ministerie
van JenV, het OM, politie en de ILT-IOD werkt aan de verbetering van de efficiëntie
van de strafrechtketen. In deze werkgroep is de NVWA-IOD betrokken als geconsulteerde
partij/tegenlezer, omdat ook de aanpak van «groene» milieucriminaliteit (op thema’s
zoals natuur, visstroperij en meststoffen) hier baat bij heeft. Deze werkgroep heeft
als doel voor ogen dat de strafrechtketen sneller wordt en meer interventies bereikt
die doeltreffend, evenredig en afschrikkend zijn.

Vraag 7

Kunt u deze vragen elk afzonderlijk beantwoorden?

Antwoord 7

Ja.