Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Van Gerven, Ploumen en Ellemeet over de Inclusieve Vaccin Alliantie

Antwoord van Minister De Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 30 juni
2020).

Vraag 1

Hoe verhouden de verschillende parallelle initiatieven, waar Nederland haar steun
heeft toegezegd, wat betreft het delen van informatie en steunen van kansrijke vaccins
voor Covid-19 zich tot elkaar, te weten de covid pool1, de Inclusieve Vaccin Alliantie2 en de «Access to Covid-19 Tools» (ACT)?3

Antwoord 1

Ik ben van mening dat er verschillende paden bewandeld moeten worden om zo snel mogelijk
een veilig en effectief vaccin tegen COVID-19 beschikbaar te maken. Van belang daarbij
is dat een mogelijk vaccin wereldwijd toegankelijk en betaalbaar zal zijn. De genoemde
initiatieven dragen daar op verschillende wijze aan bij.

De Access to Covid-19 Tools (ACT) is een oproep van een aantal internationale organisaties,
filantropen en NGO’s om samen te werken bij de ontwikkeling en productie van gezondheidstechnologieën
inzake de bestrijding van COVID-19. De door mij ondertekende Call to Action met betrekking
tot de Technology Patent Pool roept op tot het beschikbaar stellen van data, kennis
en intellectueel eigendom en is complementair aan ACT. Met de Inclusieve Vaccin Alliantie
kunnen we sneller een toegankelijk, beschikbaar en betaalbaar vaccin realiseren voor
de Europese bevolking en daarbuiten. Inmiddels is er een samenwerkingsovereenkomst
gesloten met AstraZeneca, waarover u in mijn brief van 12 juni jl. bent geïnformeerd.
De op 17 juni presenteerde EU Strategie voor COVID-19 vaccins volgt eenzelfde benadering
als de Alliantie. Daarin trekken we gezamenlijk met de Europese Commissie op.

Vraag 2 en 3

Hoe zorgt u ervoor dat Nederland koploper blijft in het steunen van de covid pool
als de landen van de Inclusieve Vaccin Alliantie dit initiatief niet steunen en exclusieve
licenties daarmee de overhand krijgen?

Erkent u het risico dat regionale initiatieven, zoals de Inclusieve Vaccin Alliantie,
de internationale solidariteit met landen buiten de Europese Unie (EU) kunnen ondermijnen?
Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 2 en 3

Nederland heeft steun toegezegd aan een vrijwillige COVID-19 pool, evenals de 37 andere
landen die zich achter de Solidarity Call to Action hebben geschaard. Het vrijwillig
delen van intellectueel eigendom, kennis en data is een potentieel belangrijke, maar
niet de enige manier om een wereldwijd toegankelijk en betaalbaar vaccin te realiseren.
Nederland stelt zich solidair op, zowel naar landen binnen de EU als daarbuiten. Zowel
in de Memorandum of Understanding (MoU) over de Inclusieve Vaccin Alliantie als in
de EU Strategie wordt duidelijk gesteld dat de inzet is om ook kwetsbare landen te
ondersteunen bij het verkrijgen van een COVID-19 vaccin. Die solidariteit blijkt ook
uit de financiële toezeggingen die door een aantal Europese lidstaten, waaronder Nederland,
en de Europese Commissie voor CEPI en GAVI zijn gedaan.

Vraag 4

Hoe beoordeelt u de complementariteit van de Inclusieve Vaccin Alliantie ten aanzien
van covid pool?

Antwoord 4

Beide initiatieven dragen bij aan het breed beschikbaar maken van een veilig en effectief
vaccin tegen COVID-19 dat toegankelijk en betaalbaar zal zijn.

Vraag 5

In hoeverre ondermijnt een benadering gericht op het realiseren van toegang allereerst
in Europa (de Inclusieve Vaccin Alliantie) de realisatie van een mondiaal plan voor
wereldwijde toegang op basis van behoefte (de covid pool)? Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 5

Ook binnen de Inclusieve Vaccin Alliantie en de EU Strategie zijn er afspraken gemaakt
om kwetsbare landen, ook buiten de Europese regio, van vaccins te voorzien. Zowel
landen uit de Inclusieve Vaccin Alliantie als de EU Vaccin Strategie zetten zich gezamenlijk
in om de productiecapaciteit van vaccins in Europa en daarbuiten te maximaliseren.
Juist die productiecapaciteit is van belang wereldwijde toegang te bewerkstelligen.
Daarmee kunnen de verschillende initiatieven elkaar versterken.

Vraag 6

Op welke manier gaat u er binnen de Inclusieve Vaccin Alliantie voor zorgen dat het
vaccin tegen een redelijke prijs beschikbaar worden gesteld?

Antwoord 6

In de samenwerkingsovereenkomst met AstraZeneca zijn afspraken gemaakt over de prijsstelling.
AstraZeneca zal de vaccins tegen kostprijs leveren. Bij verdere onderhandelingen met
andere farmaceutische bedrijven is een redelijke prijsstelling uiteraard ons uitgangspunt.

Vraag 7

Bent u bereid in gesprek te gaan met de drie andere landen om voorwaarden te verbinden
aan publieke financiering die gaan over de betaalbaarheid en toegankelijkheid van
vaccins wereldwijd alsook over deelname aan de covid pool?

Antwoord 7

In het MoU dat Nederland, Duitsland, Frankrijk en Italië hebben gesloten, is reeds
opgenomen dat de doelstelling van de Inclusieve Vaccin Alliantie is om te onderhandelen
met farmaceutische bedrijven over een redelijke prijs die gelijk is voor alle landen
die deelnemen aan overeenkomsten die de Inclusieve Vaccin Alliantie sluit. Ook is
afgesproken dat de landen van de Alliantie zich inzetten voor betaalbaarheid en beschikbaarheid
van vaccins voor kwetsbare landen, thans samen met de Europese Commissie.

Vraag 8

Deelt u de mening dat de Inclusieve Vaccin Alliantie er niet op gericht mag zijn om
«Europa eerst» te voorzien van een vaccin en alleen wanneer er iets over is dit te
verstrekken aan lage inkomenslanden, maar dat landen waar het vaccin het hardst nodig
is het eerst aan bod komen als er nog niet genoeg is? Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 8

Het zal lastig zijn te bepalen welke landen een vaccin het hardst nodig hebben en
hierover mondiale overeenstemming te bereiken. Er zijn verschillende initiatieven
die erop gericht zijn ook lage inkomenslanden van vaccins te voorzien. CEPI heeft
bijvoorbeeld met AstraZeneca een vergelijkbare overeenkomst afgesloten als de Alliantie
heeft gedaan. Ik wil daarnaast wijzen op de initiatieven van de Bill and Melinda Gates
Foundation en GAVI. De Alliantie heeft afspraken gemaakt waarbij EU-lidstaten kunnen
aansluiten, maar er is nadrukkelijk bepaald dat er solidariteit met lage - en middeninkomenslanden
moet zijn.

Vraag 9

Hoe schat u het risico in dat farmaceuten landen en regio’s (zoals de Verenigde Staten
en de EU) tegen elkaar uitspelen (en prijzen voor vaccins worden opgedreven) wanneer
er in plaats van internationale samenwerking ingezet wordt op «eigen regio eerst beleid»
en regionale onderhandelingen met farmaceutische bedrijven? Kunt u uw antwoord toelichten
en aangeven hoe gaat u dit voorkomen?

Antwoord 9

Op het moment dat er veilige en effectieve vaccins beschikbaar komen, zal er schaarste
zijn en dit kan tot prijsopdrijving leiden. Door juist nu – in een vroegtijdig stadium –
goede afspraken te maken over prijsstelling, het aantal te leveren vaccins en het
opschalen van productiefaciliteiten kunnen we prijsopdrijving voorkomen. Dit zijn
de doelstellingen waarop we in de Alliantie en met de Europese Commissie samenwerken.

Vraag 10

In hoeverre worden farmaceuten waarmee de Inclusieve Vaccin Alliantie spreekt ook
aangespoord om hun kennis en technologieën te delen in de covid pool?

Antwoord 10

Dit is onderwerp van gesprek. Ik benadruk dat er meerdere manieren zijn om te werken
aan brede beschikbaarheid van vaccins. Het maken van afspraken over grote volumes
(kandidaat-)vaccins draagt daaraan bij.