Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Laçin over het bericht dat vliegtuigpassagiers van bron- en contactonderzoek worden uitgezonderd

Antwoord van Minister De Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport), mede namens de
Minister van Infrastructuur en Waterstaat (ontvangen 24 juni 2020).

Vraag 1

Waarom kiest u ervoor om vliegtuigpassagiers uit te zonderen van bron- en contactonderzoek?1

Antwoord 1

Bij het protocol bron- en contactonderzoek (hierna protocol BCO) zijn de maatregelen
rondom het reisbeleid meegewogen door het RIVM.

Alle passagiers uit hoog-risicolanden met Nederland als eindbestemming worden dringend
verzocht om twee weken in quarantaine te gaan. Op 9 april 20202 is uw Kamer geïnformeerd over de aanpak voor inkomende passagiers vanuit risicolanden
ter voorkoming van de verspreiding van het coronavirus COVID-19. Door de diverse maatregelen
is het personenluchtverkeer inmiddels met circa 95% afgenomen op Schiphol ten opzichte
van dezelfde periode vorig jaar. Hierdoor is het risico op verspreiding van het COVID-19
virus via de luchtvaart sterk gereduceerd.

Naar verwachting zal het luchtverkeer toenemen na het versoepelen van de reisadviezen.
Het RIVM heeft op ons verzoek advies gegeven over de veiligheid aan boord van vliegtuigen
in verband met COVID-19. Ook heeft het RIVM advies gegeven op de protocollen van de
Nederlandse luchthavens en luchtvaartmaatschappijen. De basis voor de protocollen
ligt in de EASA- en ICAO- richtlijnen die ook door buitenlandse luchtvaartmaatschappijen
en luchthavens worden gevolgd. De Nederlandse luchtvaartmaatschappijen en luchthavens
hebben hun protocollen in lijn met het RIVM-advies gebracht.

Sinds 1 juni 2020 wordt ook het BCO verder opgeschaald in Nederland. Dit betekent
dat voor alle positief geteste mensen, inclusief passagiers, het BCO wordt gestart.
Dus ook voor passagiers die in de besmettelijke periode hebben gevlogen. Ook bij hen
wordt na een positieve testuitslag het BCO gestart. De huidige uitzondering komt te
vervallen omdat het personenluchtverkeer in de komende periode weer zal gaan toenemen.

In de Kamerbrieven van 3 juni 20203 en 12 juni 2020 (IenW/BSK-2020/111285) is uw Kamer geïnformeerd over hoe het kabinet
de komende zomerperiode qua toerisme en vervoer voor zich ziet.

Vraag 2

Klopt het dat cabinepersoneel wel gewaarschuwd wordt, wanneer zij tijdens hun vlucht
in contact zijn geweest met een besmet persoon? Zo ja, waarom wordt deze informatie
dan niet gebruikt om medepassagiers te waarschuwen en (daar waar zij in Nederland
zijn) te onderzoeken?

Antwoord 2

Als besmetting met het COVID-19 virus wordt vastgesteld bij een passagier uit een
(niet-) hoog-risicoland en die persoon heeft tijdens de besmettelijke periode aan
boord van een vliegtuig gezeten, dan hebben bemanning en passagiers in de omgeving
van de casus risico op besmetting gelopen. Als dit zich voordoet worden de betreffende
nationale en/of internationale luchtvaartorganisaties geïnformeerd met het verzoek
om de passagiers verder te informeren.

Voor het waarschuwen van het cabinepersoneel geldt een ander afwegingskader. Daarvoor
ligt de verantwoordelijkheid bij de werkgever om zijn werknemers over eventuele gelopen
risico’s te informeren.

Vraag 3

Erkent u dat de luchtvaart een grote rol heeft gespeeld in de wereldwijde verspreiding
van het coronavirus?

Antwoord 3

Het internationale reizigersverkeer heeft een rol gespeeld in de wereldwijde verspreiding
van het coronavirus. Daarom zijn er maatregelen genomen om het internationale verkeer
aan banden te leggen. Zie ook verder bij vraag 4.

Vraag 4

Waarom laat u dan zo’n gapend gat open in de bestrijding van het virus, mede gelet
op het feit dat op Schiphol passagiers niet getest worden en er geen verplichte quarantaine
is?

Antwoord 4

Voor inkomende passagiers gelden vooralsnog de volgende maatregelen:

1. Een verplichte gezondheidsverklaring (wordt ingeregeld vanaf 15 juni 2020).

2. Passagiers worden geïnformeerd over de in Nederland geldende maatregelen en dringend
geadviseerd om 14 dagen in thuisquarantaine te gaan.

3. Een EU-inreisverbod voor alle niet ingezetenen van de EU, Schengenlanden en het VK,
geldig tot en met 1 juli 2020.

Het kabinet heeft deze maatregelen genomen om de instroom van mensen die mogelijk
COVID-19 besmet zijn, te beperken. Daarnaast beschermen we hiermee passagiers en bemanning
tijdens de vlucht. De protocollen van de Nederlandse luchtvaartmaatschappijen en luchthavens,
die in lijn zijn gebracht met het RIVM-advies, gaan uit van de combinatie van gezondheidscheck,
het unieke ventilatiesysteem, spreiding waar mogelijk, niet medische mondkapjes en
de mogelijkheid om gericht en snel bron- en contactonderzoek te doen, die maakt dat
in capaciteitsrestricties voor de luchtvaart niet is voorzien. Gelet hierop is er
mijns inziens geen sprake van een «gapend gat» in de bestrijding van het COVID-19
virus.

De passagiers uit hoog-risicogebieden moeten sinds 17 april de verplichte gezondheidsverklaring
met zich meebrengen naar Nederland. Dit is nu nog steeds het geval. Daarnaast wordt
vanaf 15 juni ingeregeld dat alle inkomende passagiers de verplichte gezondheidsverklaring
met zich meebrengen naar Nederland. Op basis van de Wet publieke gezondheid zijn de
veiligheidsregio’s verzocht om bij aankomst van vluchten op de luchthavens ervoor
te zorgen dat wordt gecontroleerd of de maatregel is toegepast. Hierbij moet ook (steekproefsgewijs)
aan passagiers worden gevraagd om de gezondheidsverklaring te tonen. Bij het opvragen
hiervan worden passagiers tevens geïnformeerd over de geldende maatregelen in Nederland.
Als de inkomende passagier over een verklaring beschikt dan kan hij/zij de reis vervolgen.
In de Kamerbrieven van 3 juni 20204 en 12 juni 2020 (IenW/BSK-2020/111285) is uw Kamer geïnformeerd over hoe het kabinet
de komende zomerperiode qua toerisme en vervoer voor zich ziet.

Vraag 5

Heeft u inzichtelijk hoeveel extra mensen door deze lakse houding besmet (gaan) raken?
Zo nee, kunt u dit in beeld brengen?

Antwoord 5

Zoals toegelicht bij vraag 4 heeft het kabinet diverse maatregelen genomen om het
risico op verspreiding van COVID-19 via de luchtvaart te beheersen. Dit heeft het
kabinet gedaan op basis van adviezen van het RIVM. Door de diverse maatregelen is
het personenluchtverkeer inmiddels met circa 95% afgenomen op Schiphol ten opzichte
van dezelfde periode vorig jaar. Hierdoor is het risico op verspreiding van het COVID-19
virus via de luchtvaart sterk gereduceerd.

Zoals aangegeven in antwoord 1 komt de huidige uitzondering te vervallen omdat het
personenluchtverkeer in de komende periode naar verwachting weer zal gaan toenemen.
In dat kader worden maatregelen genomen. Hiervoor verwijs ik u naar de kamerbrief
van 12 juni jl.

Vraag 6

Bent u bereid om alsnog de uitzondering voor vliegtuigpassagiers – in ieder geval
voor reizigers die een of meerdere dagen in Nederland verblijven – terug te draaien
om zodoende te voorkomen dat Schiphol een importhaven van SARS-CoV-2 wordt?

Antwoord 6

Contactopsporing onder vliegtuigcontacten was tijdelijk opgeschort vanwege de beperkende
maatregelen met betrekking tot reizen (niet essentiële reizen uitstellen en quarantaine
voor personen terugkerend uit hoog risicogebieden). Zoals ook toegelicht in het antwoord
op vraag 1 wordt sinds 1 juni 2020 ook het BCO verder opgeschaald in Nederland. Dit
betekent dat voor alle positief geteste mensen het BCO wordt gestart. Dus ook voor
passagiers die in de besmettelijke periode hebben gevlogen. Ook bij hen wordt na een
positieve testuitslag het BCO gestart. De huidige uitzondering komt te vervallen omdat
het personenluchtverkeer in de komende periode weer zal gaan toenemen.