Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Kuiken over een gevaarlijke situatie in asielzoekerscentra door tekort aan hulpmiddelen

Antwoord van Staatssecretaris Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 22 juni
2020). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 2741.

Vraag 1

Kent u het bericht «Gevaarlijke situatie» in asielzoekerscentra door tekort aan hulpmiddelen»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat er in ruim de helft van de Nederlandse asielzoekerscentra onvoldoende
beschermingsmiddelen voorhanden zijn «in de vorm van mondkapjes, handschoenen en desinfectiemiddelen
die het personeel moeten beschermen tegen het coronavirus» en dat er te weinig mogelijkheden
tot quarantaine zijn? Zo ja, hoe komt dat en wat betekent dat voor het gevaar dat
medewerkers en asielzoekers lopen? Zo nee, wat is er dan niet waar?

Antwoord 2

Medewerkers van het COA leven bij het uitoefenen van hun werkzaamheden nauwgezet de
richtlijnen van het RIVM na. Onder de COA bewoners is het bewustzijn van de Corona
maatregelen hoog. Daardoor wordt de kans op besmetting voor zowel bewoners als medewerkers
zo veel mogelijk beperkt. Alleen in uitzonderlijke gevallen is het gebruik van beschermingsmiddelen
nodig. bijvoorbeeld omdat een bewoner in quarantaine is geplaatst en voorzieningen
verstrekt moeten worden.

Beschikbaarheid van voldoende beschermingsmiddelen is in Nederland in meer algemene
zin een knelpunt geweest in de achterliggende periode. Het COA heeft alles in het
werk gesteld om toch voldoende beschermingsmiddelen ter beschikking te stellen aan
medewerkers voor het geval zich omstandigheden voordoen waarbij dit noodzakelijk is.
Het COA is erin geslaagd om een bestelling mondkapjes te plaatsen. Deze zijn eind
april ontvangen en aan alle locaties geleverd.

Wat betreft de mogelijkheden voor quarantaine verwijs ik naar mijn brief van 17 april
jl.2 Elke COA-locatie heeft een lokaal draaiboek gemaakt met daarin aandacht voor het
inrichten van quarantaineplekken op de locaties. Op een aantal locaties is het mogelijk
om (een beperkt aantal) quarantaineplekken in te richten. Er zijn echter ook locaties
waar geen, of slechts één quarantaineplek beschikbaar kan worden gemaakt. De verschillen
tussen locaties worden bepaald door lokale omstandigheden, waaronder de bebouwing,
de bezetting op locatie en in mindere mate de samenstelling van de bewonerspopulatie.

Als verblijf op de huidige locatie niet mogelijk is, wordt in overleg met GGD en de
veiligheidsregio gezocht naar een alternatief. Een treffend voorbeeld van dergelijke
samenwerking betreft de oplossing die recent is gevonden voor de met corona besmette
bewoners van AZC Sneek en hun huisgenoten. Zij zijn vanaf 13 mei overgebracht naar
de Willem Lodewijk van Nassaukazerne in Zoutkamp. Deze circa 60 personen verbleven
op deze locatie in quarantaine tot 25 mei jl. Inmiddels zijn de bewoners gelukkig
hersteld en teruggekeerd naar AZC Sneek.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het ontoelaatbaar is dat er bij gebrek aan voldoende beschermingsmiddelen
en quarantaine mogelijkheden gevaarlijke situaties in asielzoekerscentra voor medewerkers
en asielzoekers ontstaan? Zo ja, wat heeft u gedaan en wat gaat u doen om te voorkomen
dat asielzoekerscentra brandhaarden voor het coronavirus worden? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3

Naast het naleven van de richtlijnen van het RIVM heeft het COA, samen met GZA en
GGD, protocollen opgesteld over hoe moet worden omgegaan met een (vermoeden van) besmetting.
Het COA stelt alles in het werk om besmetting en verspreiding van het COVID-19 virus
te voorkomen. Zoals hierboven al aangegeven hebben COA-locaties inmiddels mondkapjes
ontvangen voor gebruik in uitzonderlijke gevallen. Ik volg de situatie op de COA-locaties
nauwgezet en heb er alle vertrouwen in dat de getroffen maatregelen op dit moment
adequaat zijn.

Vraag 4

Kunt u de samenvatting van het genoemde onderzoek onder bijna 50 locatiemanagers van
het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers voorzien van uw reactie naar de Kamer sturen?

Antwoord 4

Het onderzoek waar u op doelt betreft een intern monitoringsinstrument dat is bedoeld
om goed zicht te houden op hetgeen op COA-locaties speelt. Het COA heeft alle locaties
gevraagd om een enquête in te vullen. Uit de eerste enquête bleek dat de sfeer voor
de bewoners gemiddeld een 7,1 werd gegeven. De sfeer voor medewerkers werd iets hoger
beoordeeld en was gemiddeld 7,5. De drie grootste knelpunten die uit het onderzoek
naar voren kwamen, betreffen het tekort aan beschermingsmiddelen, het tekort aan quarantaineplekken
en de zwakke wifi-verbinding.

Ik verwijs naar de beantwoording op vragen 2 en 3 wat betreft mijn reactie op de eerste
twee knelpunten. Specifiek ten aanzien van het derde knelpunt laat ik weten dat het
COA, in samenwerking met de provider, waar mogelijk zowel de bandbreedte als de wifi-capaciteit
heeft uitgebreid. Daarbij merk ik op dat voor COA-locaties, net als voor alle locaties
in Nederland, geldt dat dekking van meerdere factoren afhankelijk is, te weten de
lokaal beschikbare bandbreedte, gebouwtype, afstanden binnen de locatie, gebruikte
materialen in het gebouw, verstoringen door andere randapparatuur etc.

Vraag 5

Wanneer werd de uitkomst van dit onderzoek bekend en wat heeft u sindsdien concreet
gedaan om het tekort aan beschermingsmiddelen op te lossen en om te zorgen voor betere
quarantaine mogelijkheden?

Antwoord 5

Ik verwijs naar de beantwoording op vragen 2 t/m 4 wat betreft het onderzoek en getroffen
maatregelen.

Vraag 6

Hoeveel asielzoekers bevinden zich op dit moment in quarantaine en bij hoeveel is
besmetting met het corona- virus vastgesteld?

Antwoord 6

Het COA vangt ongeveer 27.000 personen op. Per 15 juni waren in totaal 41 personen
positief getest op het Corona virus (waarvan 28 bewoners van de locatie Sneek).

Vraag 7

Hoeveel medewerkers van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) vertonen symptomen
van corona of is een besmetting vastgesteld?

Antwoord 7

Het COA heeft geen centrale registratie van medewerkers met symptomen van besmetting
met het COVID-19 virus dan wel met vastgestelde besmettingen. Ik kan u echter wel
melden dat er op dit moment geen sprake is van bovengemiddeld ziekteverzuim onder
medewerkers van het COA.