Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Sazias over de zwendel met mondmaskers

Antwoord van Minister De Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 16 juni
2020).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Chaos rond mondkapjes: ik hou mijn hart vast over wat
we aankopen»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op dit bericht?

Antwoord 2

De druk op de wereldmarkt blijft onverminderd groot, waardoor er helaas een bonanza
is ontstaan op de markt van beschermingsmiddelen. Toezicht door de Nederlandse Voedsel-
en Warenautoriteit (NVWA), Inspectie SZW (iSZW), Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd
(IGJ) en het Fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst (FIOD) is daarom erg belangrijk.

Het Landelijke Consortium Hulpmiddelen (LCH) is opgericht om te voorzien in de aanvullende
vraag naar persoonlijke beschermingsmiddelen die als gevolg van de coronacrisis is
ontstaan en die via de reguliere kanalen niet of onvoldoende geleverd konden worden.
Zorgaanbieders maken ook gebruik van deze reguliere kanalen. Het is het LCH gelukt
om, in deze complexe wereldmarkt voor PBM’s, grote hoeveelheden in te kopen bij 50
betrouwbare leveranciers. Het LCH geeft aan dat zij, dankzij de ervaring die met deze
leveranciers inmiddels is opgedaan, kan zorgen voor veel volume. Het LCH doet er alles
aan om ervoor te zorgen dat de producten die vervolgens worden uitgeleverd aan de
zorg, voldoen aan de kwaliteitseisen.

Vraag 3

Zijn er nog steeds zorginstellingen die geen (of niet genoeg) mondkapjes krijgen vanuit
het Landelijk Consortium Hulpmiddelen (LCH) en daarom zelf mondkapjes bestellen? Kunt
u uw antwoord toelichten?

Antwoord 3

Het LCH is opgericht om te voorzien in de aanvullende vraag (zie antwoord op vraag
2). Alle instellingen uit de cure en de care sector kunnen via de daarvoor beschikbare
portals de benodigde producten die door het LCH worden uitgeleverd, bestellen.

Er zijn naar de stand van 2 juni jl. sinds de start van het LCH op 23 maart jl. in
totaal ruim 21 mln. chirurgische maskers en meer dan 4 mln. FFP maskers uitgeleverd.
Er zijn ruim 1 mld. chirurgische maskers en bijna 130 mln. FFP maskers in bestelling.
Er zijn op 2 juni bijna 6 mln. chirurgische mondmaskers en ruim 6 mln. FFP 2 mondmaskers
in Nederland op voorraad. Het LCH geeft aan dat – gebaseerd op de aanvragen in de
portal van het LCH in de

afgelopen week – de vraag ruim 1,8 mln. chirurgische maskers en ruim 400.000 FFP maskers
bedraagt. Dit betekent dat het LCH met de huidige voorraad in Nederland dus ruimschoots
kan voorzien in de vraag die zorginstellingen bij het LCH hebben gemeld. Voortaan
kunt u de cijfers over de actuele voorraad persoonlijke beschermingsmiddel voor de
zorg vinden op de website van het LCH.2

Vraag 4

Kunt u de veiligheid garanderen van de mondkapjes die via het LCH worden geleverd?

Antwoord 4

De producten die het LCH uitlevert, worden op drie momenten gecontroleerd op kwaliteit:

Voorafgaand aan aankoop zijn de certificaten van het product opgevraagd. Als de certificaten
niet in orde zijn, wordt dit niet aangekocht.

In Azië wordt de kwaliteit via een visuele inspectie van de producten beoordeeld.

Bij binnenkomst in het opslagcentrum van het LCH wordt de kwaliteit beoordeeld door
een onafhankelijk kwaliteitsteam van het RIVM in een zogenaamde teststraat.

Daarmee doet het LCH er alles aan om de zorg van goede beschermingsmiddelen te voorzien.

Vraag 5

Wat gebeurt er met de mondkapjes die zijn afgekeurd? Worden die vernietigd of is er
een mogelijkheid om ze terug te sturen? Zijn die mondkapjes bijvoorbeeld bruikbaar
voor het openbaar vervoer?

Antwoord 5

Een deel van de afgekeurde maskers is teruggestuurd aan de leveranciers. Voor de andere
maskers wordt gekeken of deze nog op andere plekken bruikbaar zijn. Dat is nog niet
afgerond. Ik ben hier alleen erg terughoudend in. Op het masker zelf staat het beschermingsniveau
waar deze niet aan blijkt te voldoen. Daarmee wordt het inzetten van deze maskers
risicovol als ze in handen komen van mensen die niet weten dat er sprake is van maskers
die een andere betrouwbaarheidsniveau hebben.

Vraag 6

Zijn er afspraken met zorginstellingen over wat ze moeten doen als ze ontdekken dat
ze onveilige mondkapjes geleverd hebben gekregen?

Antwoord 6

Als maskers door het LCH zijn geleverd, zijn de maskers getest en kwalitatief voldoende
bevonden. Indien zorginstellingen toch vinden dat ze niet voldoen, kunnen zorginstellingen
het LCH benaderen. Daarvoor staat een emailadres op de geleverde doos. Als zorginstellingen
zelf inkopen, kunnen ze melding maken bij de IGJ of iSZW, de toezichthouders.

Vraag 7

Hoe oordeelt u over de uitspraak van de directeur van een bedrijf dat het coronavirus
in veel verpleeghuizen is verspreid doordat beschermingsmiddelen niet op orde waren?

Antwoord 7

Het RIVM geeft aan dat er voor het toenemend aantal meldingen van COVID-19 in de verpleeghuizen
meerdere redenen kunnen zijn. De kans op verspreiding in de verpleeghuizen is hoog,
mede vanwege de gesloten setting, het langdurig verblijf en het intensieve contact
tussen bewoners en zorgpersoneel en tussen bewoners onderling. Ook kan het te maken
hebben met het feit dat bij mensen met dementie hygiënemaatregelen lastiger te handhaven
zijn. Het is daarom niet zomaar te stellen dat een gebrek aan beschermingsmiddelen
een hoge piek van besmettingen veroorzaakt. Het blijkt dat in vrijwel alle landen,
onafhankelijk van de beschikbaarheid van beschermende middelen, veel mensen in verpleeghuizen
besmet zijn geraakt.

Vraag 8

Zijn er mogelijkheden voor verpleeghuizen en andere zorginstellingen om mondkapjes
te laten testen? Zo niet, is er een mogelijkheid om dat te faciliteren?

Antwoord 8

Indien buiten de reguliere kanalen wordt ingekocht, zijn er diverse instituten, zoals
universiteiten en ziekenhuizen, die zelf filtertesten uitvoeren. Ook zijn er particuliere
bedrijven die deze testen aanbieden. Enkele van deze organisaties zijn: Kalibra, TUDelft,
Proqares, BSI, Inspec en bij Dekra via diens zusterbedrijf in Duitsland.