Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Kuiken en Kuik over zelfmoordpreventie ten tijde van corona

Antwoord van Staatssecretaris Blokhuis (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen
4 juni 2020).

Vraag 1

Kent u de pagina op de website van 113 Zelfmoordpreventie «Naasten: steun in coronatijd»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Loopt er momenteel een onderzoek naar de impact van de coronacrisis en het aantal
suïcides, aangezien er in Nederland in eerdere economische recessies (begin jaren
tachtig en na 2007) een stijging was in het aantal suïcides (37 procent)? Zo ja, wanneer
kan dit onderzoek worden verwacht en zo nee, bent u bereid dit onderzoek uit te voeren?

Antwoord 2

Om na te gaan hoe de suïcidecijfers zich de komende tijd ontwikkelen, is een snelle
monitoring van het aantal suïcides in Nederland van belang. Hiertoe heeft 113 Zelfmoordpreventie
een commissie opgericht met leden uit diverse instellingen (waaronder GGZ NL, NS,
ProRail, Forensisch artsen, CBS, IGJ) die suïcidecijfers wekelijks met elkaar deelt
en zicht houdt op de ontwikkeling van de cijfers en op de noodzaak van preventieve
maatregelen.

Daarnaast lopen momenteel verschillende onderzoeken naar de invloed van de coronacrisis
op de geestelijke gezondheidszorg (ggz) en haar cliënten, naast de onderzoekslijnen
die breder kijken naar de impact van de coronacrisis op de mentale gezondheid van
de algemene Nederlandse bevolking. ZonMw inventariseert in opdracht van VWS de uitkomsten
van deze onderzoeken. Binnen deze onderzoeken wordt ook gekeken naar suïcidaliteit,
waarbij er aandacht is voor het aantal zorgvragen en meldingen met betrekking tot
suïcidaliteit. De Kamer wordt op een later moment geïnformeerd over de opbrengsten
van de verschillende onderzoeken die er lopen naar de effecten van corona op de ggz.

Vraag 3

Acht u het mogelijk dat in tijden waarin mensen hun sociale contacten moeten beperken,
onzeker of bang zijn of vrezen voor hun baan of inkomen, dit tot een toename van psychische
klachten of meer zelfmoorden zou kunnen leiden? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3

De coronacrisis heeft op iedereen invloed. Het is begrijpelijk als mensen zich somber,
gespannen of angstig voelen in deze tijd. Ik heb uw Kamer reeds verschillende keren
aangegeven dat wij met elkaar een verantwoordelijkheid dragen om te waken voor het
mentale welzijn van iedereen in onze samenleving. Mede daarom heb ik de uitvoering
van de motie Segers aangaande preventieve maatregelen om de negatieve gevolgen voor
het mentaal welzijn te beperken (Kamerstuk 25 295, nr. 230) met urgentie ter hand genomen. Bij brief van 15 april (Kamerstuk 25 295, nr. 249) jl. heb ik u aangeven op welke manier ik hier invulling aan geef. De coronacrisis
of de gevolgen daarvan kunnen zeker van invloed zijn op het aantal mensen met psychische
klachten en ook op het aantal mensen met suïcidaal gedrag.2 Het is belangrijk om dit actief te blijven monitoren. Daarom worden er verschillende
onderzoeken uitgevoerd, die bij de beantwoording op vraag 2 zijn beschreven.

Vraag 4

Bent u bereid om contact met 113 Zelfmoordpreventie op te nemen om te vernemen of
er aanwijzingen zijn voor een toename van het aantal zelfmoorden en welke preventieve
maatregelen nog genomen zouden kunnen worden? Wilt u ook informeren of 113 Zelfmoordpreventie
voldoende mensen en middelen heeft om het belangrijke werk goed voort te kunnen zetten?
Zo ja, wilt u de Kamer van de uitkomsten daarvan op de hoogte stellen? Zo nee, waarom
niet?

Antwoord 4

Het is van belang, zeker in deze tijd, dat mensen met suïcidale gedachten kunnen worden
geholpen. De hulpverlening van 113 Zelfmoordpreventie is daarin van grote waarde.
De genoemde organisatie neemt daarom vanaf de beginfase ook deel binnen de crisisstructuur
die ik heb ingericht met betrekking tot corona&ggz.

Ik hecht eraan hierbij te melden dat naast 113 Zelfmoordpreventie ook andere hulplijnen,
zoals de Luisterlijn, de Kindertelefoon, en MIND Korrelatie, hun diensten en openingstijden
hebben uitgebreid. Ook zij doen belangrijk werk ten behoeve voor mensen die door de
coronacrisis worden getroffen in hun mentale welzijn. Ik heb actief contact met 113
Zelfmoordpreventie over de ontwikkelingen die zij zien, de preventieve activiteiten
en de middelen en mensen die daarvoor nodig zijn. Ik vind het belangrijk dat zij voldoende
toegerust worden om juist ook in deze en komende jaren, waarin we een toename van
mentale problematiek verwachten, hun werk te kunnen doen. Ik zal de Kamer informeren
over de uitkomsten van mijn contact met 113 Zelfmoordpreventie in de brief die ik
voor het notaoverleg op 8 juni aanstaande naar de Kamer zal sturen. Daarmee samenhangend
zal ik in deze brief ook aangeven hoe ik uitvoering ga geven aan de motie Van Brenk
en Van der Staaij die de regering verzoekt extra middelen vrij te maken als het noodzakelijk
is om de capaciteit van 113 Zelfmoordpreventie te vergroten.3

Vraag 5

Kunt u de Kamer voor 1 juni 2020 informeren over het vervolg van de Landelijke agenda
suïcidepreventie?

Antwoord 5

Er wordt momenteel gewerkt aan het opstellen van een nieuwe Landelijke Agenda Suïcidepreventie.
Conform de toezeggingen die gedaan zijn tijdens het AO van 17 oktober 2019 zal de
Kamer voor de zomer geïnformeerd worden over de stand van zaken van de nieuwe Landelijke
Agenda en zal deze nieuwe agenda uiterlijk in oktober 2020 naar de Kamer gestuurd
worden.