Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Wassenberg over de mishandeling van honden, in training bij leden van de Koninklijke Nederlandse Politiehonden Vereniging (KNPV)

Antwoord van Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid), mede namens de Minister
van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (ontvangen 25 mei 2020). Zie ook Aanhangsel
Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 2454.

Vraag 1

Kent u de aflevering van Undercover van 19 maart jongstleden, waarin te zien was dat
honden in training bij leden van de Koninklijke Nederlandse Politiehonden Vereniging
(KNPV) worden mishandeld, onder andere met prikbanden, stokken, een stroomstootwapen
en een balk die onder stroom staat?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u deze beelden?

Antwoord 2

Ik heb de beelden als schokkend ervaren. Ik verwijs verder naar mijn antwoord op vraag 3.

Vraag 3

Worden deze mensen vervolgd voor de op de beelden duidelijk zichtbaar gepleegde strafbare
feiten? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3

Het OM en de politie zijn een opsporingsonderzoek gestart. De resultaten van dit onderzoek
zijn bepalend voor de beslissing of en zo ja welke personen er vervolgd zou(den) kunnen
worden. Nu het opsporingsonderzoek gaande is, kunnen daar nog geen mededelingen over
worden gedaan.

Vraag 4

Kan hen een houdverbod opgelegd worden? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

Een houdverbod, waarbij het houden van honden wordt verboden, is op dit moment mogelijk
als bijzondere voorwaarde bij een voorwaardelijke veroordeling door de rechter. Wanneer
het houdverbod in deze vorm wordt overtreden, moet de veroordeelde het voorwaardelijke
deel van de straf alsnog ondergaan.

In aanvulling hierop bereiden wij (de Ministers van Justitie en Veiligheid en van
Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) een wetsvoorstel voor waarmee een houdverbod
als zelfstandige maatregel wordt geïntroduceerd. Er wordt naar gestreefd om het wetsvoorstel
voor de zomer ter advisering aan de Raad van State voor te leggen. Hierdoor kan een
houdverbod niet alleen bij een voorwaardelijke, maar tevens bij een onvoorwaardelijke
veroordeling worden opgelegd. Ik verwijs verder naar mijn eerdere brief van 22 november
2019 in reactie op Kamervragen van het lid Wassenberg (PvdD) over hondengevechten
(2019–2020, nr. 838).

Vraag 5

Hoeveel honden die op dit moment werken voor overheidsdiensten zoals politie en douane,
zijn afkomstig van de betreffende hondenscholen?

Antwoord 5

De politie koopt het merendeel van nieuwe honden van particuliere hondenscholen die
bijna allemaal zijn aangesloten bij de Koninklijke Nederlandse Politiehond Vereniging
(KNPV). Dit betreft jaarlijks ongeveer 80 honden. Het is niet bekend of en zo ja hoeveel
van de honden zijn afgenomen van de concrete trainers uit de tv-uitzending.

Het Ministerie van Financiën heeft aangegeven dat de douane geen honden aanschaft
via de KNPV. De Douane schaft honden aan via gecontracteerde leveranciers niet zijnde
de KNPV. De douane heeft geen zicht op of medewerkers van een dergelijke leverancier
in privésfeer wel of geen lid zijn van de KNPV.

De Dienst Vervoer en Ondersteuning (DV&O) van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI)
heeft in de periode 1 januari 2018 tot en met 8 april 2020 in totaal 11 honden gekocht.
Van deze 11 honden zijn er 7 honden afkomstig van particulieren en/of bedrijven. Het
is niet bekend of deze honden afkomstig zijn van een van de trainers uit de tv-uitzending
of dat de trainers zijn aangesloten bij een of meerdere hondenscholen. DJI/DV&O heeft
voorts geen enkele samenwerking met de KNPV.

Voor zover bekend heeft Defensie in 2019 geen enkele hond gekocht van een trainer
die aangesloten is bij een van de hondenscholen die voorbij zijn gekomen in het programma
Undercover. Daarnaast geldt dat de Koninklijke Marechaussee (KMar) gemiddeld 5 tot
6 honden per jaar overneemt van de landelijke eenheid van politie. De honden voor
de KMar Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten worden rechtstreeks aangekocht door
de politie/Dienst Speciale Interventies (DSI).

Vraag 6

Kunt u zich de aflevering van Rambam van 18 januari 2018 herinneren, waarin te zien
was dat bij een tiental hondenscholen van de KNPV op grote schaal honden werden mishandeld,
waar attributen als slipkettingen, prik- en stroombanden werden gebruikt, en waar
honden werden geslagen met flessen die met grind waren gevuld?2

Antwoord 6

Ja.

Vraag 7 en 8

Wat vindt u ervan dat de KNPV al in 2018 aangaf de situatie te willen verbeteren,
maar dat hier tot nu toe niets van terecht is gekomen?

Deelt u de conclusie dat sprake is van een structureel probleem, aangezien sancties
tegen individuele verenigingen en leden van de KNPV in 2018 niet hebben geleid tot
het uitbannen van mishandeling van honden tijdens de trainingen?3 Zo nee, waarom niet?

Antwoord 7 en 8

Het OM en de politie zijn een opsporingsonderzoek gestart, zoals bij iedere melding
van dierenmishandeling. Nu het onderzoek naar de vertoonde beelden nog gaande is,
is het te vroeg voor het trekken van conclusies.

Vraag 9

Kunt u zich de antwoorden op schriftelijke vragen naar aanleiding van de aflevering
van Rambam in 2018 herinneren, waarin u aangaf dat de verantwoordelijkheid voor het
keihard aanpakken van particuliere (zelfbenoemde) hondentrainers die dieren mishandelen
«primair bij de sector [ligt]»?4

Heeft u naar aanleiding van de nieuwe beelden van de mishandelingen en de uitspraken
van de KNPV tijdens de Algemene Ledenvergadering (ALV) («het is niet aan de bestuurder van de KNPV om het verbod [op de prikband] te handhaven.
[...] Er zijn een aantal instanties in Nederland die handhaven, en daar is de KNPV
er geen van») nog steeds het vertrouwen dat de sector het probleem eigenstandig zal oplossen? Zo
ja, waar baseert u dat vertrouwen op?

Antwoord 9

Ja, ik herinner me de antwoorden op de schriftelijke vragen. De Koninklijke Nederlandse
Politiehond Vereniging (KNPV) is een zelfstandige, private vereniging die ruim 300
aangesloten verenigingen heeft. De wijze waarop de KNPV omgaat met het aanpakken van
eventuele misstanden is een zelfstandige verantwoordelijkheid van de vereniging. Het
vertrouwen hierin is door de vertoonde beelden echter niet beter geworden.

Dierenmishandeling blijft hoe dan ook een misdrijf waartegen door de overheid uiteraard
ook strafrechtelijk kan worden opgetreden (artikel 2.1 en artikel 8.11 van de Wet
dieren). Het is ingevolge artikel 2.1 van de Wet dieren verboden om zonder redelijk
doel of met overschrijding van hetgeen ter bereiking van zodanig doel toelaatbaar
is, bij een dier pijn of letsel te veroorzaken dan wel de gezondheid of het welzijn
van het dier te benadelen. Overtreding van dit verbod is strafbaar gesteld in artikel 8.11
van de Wet dieren. Het is aan de rechter om in een concreet geval te beoordelen in
hoeverre het gebruik van een elektronische halsband of andere hulpmiddelen gelet op
dit artikel strafbaar is. Het schoppen van dieren en het gebruik van de prikband zijn
sowieso verboden handelingen op grond van artikel 1.3 van het Besluit houders van
dieren. Bij een melding van dierenmishandeling kunnen het OM en de politie een opsporingsonderzoek
starten.

Vraag 10

Deelt u de mening dat het trainen van honden die voor een overheidstaak ingezet worden,
niet moet worden overgelaten aan particuliere hondenscholen waar een zwijgcultuur
heerst? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 10

Vanuit Defensie en politie is de wens geuit om de mogelijkheid van een gezamenlijke
trainingsschool voor overheidshonden te verkennen. Overigens is de politie slechts
een kleine afnemer van deze honden; het merendeel van de honden die door leden van
de KNPV zijn afgericht, wordt verkocht aan partijen in het buitenland.

Vraag 11

Deelt u de mening dat het geld dat verdiend kan worden met het snel trainen van honden,
een perverse prikkel vormt om honden te mishandelen tijdens de training?

Antwoord 11

Het aan- of afleren van hondengedrag dient met zorgvuldigheid te gebeuren, op basis
van de laatste wetenschappelijke inzichten, zodat het welzijn van de hond gewaarborgd
is. Het te snel willen trainen van honden kan op gespannen voet staan met deze zorgvuldigheid.

Vraag 12

Bent u bereid hondentrainer (kynologisch instructeur) een erkend beroep te maken en
regels op te stellen voor de wijze waarop honden getraind worden? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 12

Nee. Het beroep van kynologisch instructeur is weliswaar geen erkend beroep, maar
er is daarvoor wel een opleiding voorhanden. Daarnaast geldt dat ook voor het trainen
van honden alleen die methoden toegepast mogen worden die voldoen aan art. 2.1 van
de Wet dieren en is een aantal handelingen expliciet opgenomen als verboden handeling
in artikel 1.3 van het Besluit houders van dieren. Op het moment dat er sprake lijkt
te zijn van het uitvoeren van een verboden handeling, is er mogelijk sprake van dierenmishandeling
en dus van een strafbaar feit. Bij een melding of aangifte van dierenmishandeling
kan de politie een onderzoek starten.

Vraag 13

Bent u bereid het trainen van honden die voor overheidstaken worden ingezet, volledig
onder te brengen bij de overheid, zodat perverse financiële prikkels verdwijnen, er
deskundige hondentrainers aangesteld kunnen worden en er adequaat toezicht op gehouden
kan worden? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 13

Ik verwijs naar mijn antwoord op vraag 10.