Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Ploumen, Van Ojik en Karabulut over het bericht 'China: Free Covid-19 Activists, ‘Citizen Journalists’

Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 25 mei 2020).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «China: Free Covid-19 Activists, «Citizen Journalists»«?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoe denkt u over het belang van onafhankelijke berichtgeving in het algemeen en meer
in het bijzonder met betrekking tot COVID-19?

Antwoord 2

Journalisten spelen een belangrijke rol als onafhankelijke bron van informatie en
als waakhond. De COVID-19-crisis onderstreept het belang van vrijheid van meningsuiting,
internetvrijheid en de onafhankelijke journalistiek. Toegang tot betrouwbare en onafhankelijke
informatie is cruciaal voor een effectieve «global health response» die nodig is om
deze crisis te bestrijden.

Vraag 3

Wat is uw opvatting over overheidscensuur? In hoeverre is dit strijdig met mensenrechten,
waaronder het recht op vrijheid van meningsuiting en het recht op informatie?

Antwoord 3

Het recht op vrijheid van meningsuiting en toegang tot informatie zijn fundamentele
mensenrechten en dienen als de basis van een goed functionerende democratie. Beperkingen
van het recht op vrijheid van meningsuiting en de toegang tot informatie zowel online
als offline, dienen overeenkomstig te zijn met de internationale mensenrechtenverdragen.

Vraag 4

Wat zijn de gevolgen van deze ontwikkelingen voor het betrouwbaarheidsgehalte van
de informatie van de Chinese overheid over COVID-19?

Antwoord 4

De afschrikkende werking die uitgaat van censuur en vervolging van (burger)journalisten
zorgt ervoor dat overheden worden beperkt in de informatie die zij tot hun beschikking
hebben. Logischerwijs werkt dit door in de kwaliteit en volledigheid van officiële
informatie omdat deze niet heeft kunnen profiteren van een verscheidenheid aan waarnemingen
en inzichten. Zoals aangegeven in het antwoord op vraag 2 is toegang tot betrouwbare
en onafhankelijke informatie cruciaal voor een effectieve «global health response»
die nodig is om deze crisis te bestrijden.

Vraag 5

Beschikt u over de informatie van journalisten en anderen die in China onafhankelijk
rapporteren over de COVID-19 pandemie? Heeft u toegang tot de informatie van Terminus
2049, waar verwijderde en gecensureerde berichten terug te vinden zijn? Zo ja, wat
is uw oordeel over deze berichten? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

Ja. Het gaat om een omvangrijk aantal berichten waarover het niet mogelijk is een
eenduidig oordeel te vormen. Het archief van Terminus 2049 geeft echter een inkijk
in de diversiteit aan stemmen binnen China die vanwege censuur niet kunnen bijdragen
aan de rol van de media als waakhond en onafhankelijke bron van informatie.

Vraag 6

Heeft u contact opgenomen met uw Chinese ambtsgenoot over uw zorgen over de verdwijning
van journalisten en anderen die in China onafhankelijk rapporteren over de COVID-19
pandemie? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

Nee, maar het kabinet is bereid aandacht te vragen voor deze kwestie in het kader
van de mensenrechtendialogen met China van Nederland en de EU. Vanwege de beperkingen
rondom COVID-19 is het vooralsnog onduidelijk wanneer deze dialogen doorgang kunnen
vinden, maar de verwachting is dat de EU-China mensenrechtendialoog binnen enkele
maanden al dan niet virtueel plaatsvindt.

Vraag 7

Heeft u contact opgenomen met uw Europese ambtsgenoten om gezamenlijk de Chinese overheid
aan te spreken over deze verdwijningen? Zo ja, is dit vergezeld gegaan met een oproep
tot vrijlating van de journalisten en de anderen die zich bezighouden met onafhankelijke
berichtgeving over COVID-19? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 7

In een verklaring in de VN-Mensenrechtenraad op 10 maart jl. sprak de EU reeds de
zorgen uit over de beperkingen op vrijheid van meningsuiting in China en de detentie
van burgerjournalisten Chen Qiushi en Fan Bing, inclusief oproep om hen onmiddellijk
vrij te laten. Zoals aangegeven in het antwoord op vraag 6 zal het kabinet ervoor
pleiten dat de EU de kwestie opbrengt tijdens de EU-China mensenrechtendialoog die
naar verwachting binnen enkele maanden al dan niet virtueel plaatsvindt.