Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Kuik en Peters over het bericht ‘MBO Raad waarschuwt: nieuwkomers moeten snelle toegang houden tot mbo’.

Antwoord van Minister Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid), mede namens de
Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (ontvangen 13 mei 2020)

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «MBO Raad waarschuwt: nieuwkomers moeten snelle toegang
houden tot mbo»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Erkent u het probleem dat het taalonderwijs onder druk staat als gevolg van de coronacrisis?

Antwoord 2

Ja. De coronacrisis raakt alle geledingen van de samenleving en heeft ingrijpende
consequenties voor het leven van alle burgers, ook voor inburgeraars. Dit vraagt om
passende maatregelen om deze consequenties zo goed als mogelijk op te vangen. De reeds
getroffen aanvullende maatregelen binnen het huidige inburgeringsstelsel zijn daar
een voorbeeld van. Zo heb ik de voorwaarden voor het aanbieden van afstandsonderwijs
versoepeld en heb ik de inburgeringstermijn voor alle inburgeraars verlengd. Taalscholen
worden hierdoor in staat gesteld om het aanbod van inburgeringsonderwijs te continueren.
Inburgeraars hebben de mogelijkheid om door te gaan met het volgen van lessen (nu
klassikaal onderwijs niet mogelijk is) waardoor opgebouwde kennis niet verloren gaat.

Vraag 3

Bent u van mening dat het van groot belang is het mbo ook tijdens de coronacrisis
toegankelijk te houden voor nieuwkomers?

Antwoord 3

Ik vind dat zowel tijdens als na de coronacrisis het mbo zo veel mogelijk toegankelijk
moet zijn voor nieuwkomers. Daarom wordt er in het COVID-19 aanpak MBO servicedocument ook op gewezen dat mbo-scholen aspirant studenten die
niet over de juiste vooropleidingseisen beschikken kunnen toelaten en hiervoor een
toelatingsonderzoek kunnen gebruiken. Binnen dit toelatingsonderzoek wordt altijd
gekeken naar het behaalde taalniveau.

Mbo-scholen die het behalen van het Staatsexamen Nt2 als formeel vereiste hanteren,
kunnen de volgende procedure hanteren: aspirant-studenten die als gevolg van het stilleggen
van de Staatsexamens Nederlands als tweede taal niet in staat zijn om voorafgaand
aan de start van het studiejaar voldoende beheersing van het Nederlands via het Staatsexamen
Nt2 aan te tonen, kunnen door de mbo-school alsnog worden toegelaten en voor 1 oktober
van het studiejaar 2020–2021 worden ingeschreven, mits het redelijkerwijs te verwachten
is dat deze studenten voor 1 januari 2021 hun diploma behalen. Als het Staatsexamen
Nt2 niet voor 1 januari 2021 wordt behaald en er is geen sprake van voldoende beheersing
van de Nederlandse taal, dan zal de student alsnog uitgeschreven moeten worden. Dit
zal moeten worden vastgelegd in de onderwijsovereenkomst.

Vraag 4

Hoe gaan de ROC-taalscholen en andere inburgeringsinstituten om met de coronacrisis?

Antwoord 4

Blik op Werk ziet dat er lopende contracten naar afstandsonderwijs worden omgezet.
Een behoorlijk deel van de aanbieders van inburgeringsonderwijs kan inmiddels afstandsonderwijs
aanbieden aan hun cursisten. Aangezien taalscholen tot en met 19 mei aanstaande contracten
kunnen omzetten naar afstandsonderwijs is er nog geen compleet beeld.

Vraag 5

Hoe worden nieuwkomers op afstand bereikt om aan de taaleisen van inburgering te voldoen?

Antwoord 5

Inburgeraars wordt de mogelijkheid geboden om afstandsonderwijs te volgen nu klassikaal
onderwijs niet mogelijk is. Daarnaast vinden op dit moment geen DUO inburgeringsexamens
plaats, zowel digitale examinering als examens afnemen op de bestaande fysieke toetsingslocaties
is niet mogelijk. Ik vind het belangrijk dat inburgeraars niet in de knel komen met
hun inburgeringstermijn nu er geen DUO examens afgelegd kunnen worden en daarom heb
ik de inburgeringstermijn van alle inburgeraars opnieuw met nog een keer twee maanden
verlengd.

Vraag 6

Kunt u cijfers geven van het aantal nieuwkomers dat taalonderwijs en/of een mbo-opleiding
volgt voor en na de coronacrisis?

Antwoord 6

In het mbo wordt niet bijgehouden of de student een achtergrond heeft als nieuwkomer.
Deze cijfers kunnen dus niet worden geleverd. Verder is het nu nog te vroeg om een
compleet beeld te kunnen geven in hoeverre inburgeringsplichtigen gebruik maken van
de mogelijkheden voor afstandsonderwijs.

Vraag 7

Bent u bereid het probleem rondom de beperkte toegankelijkheid van taalonderwijs en
een mbo-opleiding voor nieuwkomers als gevolg van de coronacrisis op te lossen? Zo
ja, hoe gaat u dat doen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 7

Wat betreft de toegang tot het taalonderwijs zijn er reeds maatregelen getroffen om
afstandsonderwijs te benutten voor alle groepen inburgeringsplichtigen. Daarover bent
u reeds geïnformeerd op 10 april jl.2 Voor de toegang van nieuwkomers tot een mbo-opleiding verwijs ik u naar het antwoord
op vraag 3.

Vraag 8

Hoe gaat u voorkomen dat nieuwkomers vertraging oplopen of helemaal uit beeld verdwijnen
als gevolg van de coronacrisis?

Antwoord 8

Wat betreft het uit beeld verdwijnen van inburgeringsplichtigen zijn er binnen het
huidige stelsel geen mogelijkheden voor de overheid om inburgeringsplichtigen structureel
in beeld te houden. Dit is een van de redenen waarom ik werk aan de invoering van
een nieuw stelsel met een regierol voor gemeenten. Wel zijn er diverse trajecten waarbij
inburgeraars al in beeld kunnen zijn bij bijvoorbeeld gemeenten of Vluchtelingenwerk
via onder andere maatschappelijke begeleiding of ondersteuning vanuit de bijstand.
Ik vertrouw hierbij ook op een ieders professionele rol en dat alle betrokken organisaties
bij inburgering hun best doen om ook de meer kwetsbare inburgeringsplichtigen in beeld
te houden.

Vraag 9

Ziet u wat in het idee om nieuwkomers te helpen hun inburgering met zo min mogelijk
vertraging af te kunnen maken en zo een snelle overstap naar het beroepsonderwijs
te faciliteren? Zo ja, hoe wilt u dit aanpakken? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 9

Zie het antwoord bij vraag 3. Het halen van het inburgeringsexamen en daarmee toegang
tot het beroepsonderwijs is niet vereist in de huidige situatie. Er kan een toelatingsonderzoek
worden afgenomen.

Daarnaast zijn de voorwaarden voor het aanbieden van inburgeringslessen via afstandsonderwijs
versoepeld en is de inburgeringstermijn voor alle inburgeraars verlengd. Inburgeraars
kunnen doorgaan met het volgen van lessen waardoor opgebouwde kennis niet verloren
gaat.

Vraag 10

Is het mogelijk een apart budget beschikbaar te stellen voor inburgering om de problemen
rondom de coronacrisis aan te pakken, bijvoorbeeld voor een periode van drie maanden?
Zo ja, wanneer wordt de Kamer hierover ingelicht? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 10

Het beschikbaar stellen van een extra budget om alle inburgeraars gratis afstandsonderwijs
te laten volgen vind ik voor nu een te zware maatregel. Ik blijf de situatie en de
uitwerking van de genomen maatregelen nauwgezet monitoren. Als de periode waarin het
volgen van klassikaal onderwijs niet mogelijk is veel langer gaat duren of als ik
de markt snel zie verslechteren, zal ik bezien of de nu getroffen maatregelen nog
adequaat zijn.