Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Karabulut over politieke gevangenen in Turkije

Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 6 mei 2020).

Vraag 1

Kent u het bericht «Turkey to free thousands of prisoners due to coronavirus pandemic»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat Turkije vanwege de verspreiding van het coronavirus tienduizenden
gevangenen vrijlaat, maar dat een uitzondering wordt gemaakt voor politieke gevangenen?

Antwoord 2

Turkije heeft besloten in totaal ongeveer 90.000 gevangenen vrij te laten. Deze (tijdelijke)
vrijlating heeft twee doeleinden: voorkomen van verspreiding van het coronavirus in
de gevangenissen, en tegelijkertijd ook het verlichten van de druk op overvolle gevangenissen.
Er worden uitzonderingen gemaakt voor verschillende categorieën gevangenen, waaronder
hen die zijn veroordeeld onder de anti-terreur wetgeving.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u het dat allerlei gevangenen worden vrijgelaten om gezondheidsredenen,
maar de regeling niet geldt voor politieke gevangenen die sowieso al ten onrechte
opgesloten zijn?

Antwoord 3

Het is goed dat er nu met het oog op de verspreiding van het Coronavirus iets wordt
gedaan aan de overvolle gevangenissen in Turkije, zoals maatschappelijke organisaties
ook aangeven.

De Europese Commissie heeft zorgen uitgesproken over het uitsluiten van personen die
vastzitten op basis van een voorarrest of vanwege niet-gewelddadige misdrijven, zoals
advocaten, journalisten, politici, en mensenrechtenverdedigers. Het Kabinet onderschrijft
dit.

Vraag 4

Hoe verhoudt het vasthouden van mensen om hun mening zich tot het internationaal recht?
Kunt u in uw antwoord ook ingaan op uitspraken van nationale en internationale hoven
over vrijlating van een aantal specifieke politieke gevangenen in Turkije?

Antwoord 4

De vrijheid van meningsuiting is verankerd in het internationaal recht. Het is om
die reden dat Nederland in het kader van de UPR Turkije heeft opgeroepen het uiten
van kritiek niet te bestraffen en gerelateerde wetsartikelen waarvan een te brede
toepassing de vrijheid van meningsuiting inperkt te decriminaliseren. Zoals bekend
is aanpassing van de brede definitie van terrorisme in de Turkse anti-terreurwetgeving
ook een voorwaarde in het EU-visumliberalisatieproces.

Bovendien dient Turkije zich als lid van de Raad van Europa te houden aan uitspraken
van het EHRM. De EU roept Turkije dan ook regelmatig op om zich te houden aan de principes
van het EVRM.

Vraag 5

Hoeveel politieke gevangenen heeft Turkije nu en hoe verhoudt dat zich tot 2016, in
de periode vóór de mislukte coup?

Antwoord 5

Sinds de couppoging van 2016 is een groot aantal arrestaties verricht en is het aantal
gevangenen in Turkije toegenomen. Het kabinet kan echter niet met zekerheid vaststellen
in hoeveel gevallen het personen betreft die om politieke redenen vastzitten. Betrouwbare
cijfers daarover zijn niet beschikbaar.

Vraag 6

Bent u bereid contact op te nemen met uw Turkse ambtsgenoot om erop aan te dringen
dat juist ook politieke gevangenen worden vrijgelaten? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

Nederland kaart de mensenrechtensituatie in Turkije, waaronder de vrijheid van meningsuiting,
regelmatig en op alle niveaus aan en zal dit blijven doen, ook in Europees en internationaal
verband.