Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Dam over de tolkcontactapp

Antwoord van Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 15 april 2020).
Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 2404.

Vraag 1

Bent u bekend met de tolkcontactapp?1 Is de tolkcontactapp voor doven en slechthorenden het voornaamste middel om in een
noodsituatie in contact te komen met 1-1-2?

Antwoord 1

Ja, ik ben bekend met de Tolkcontact-app. Doven, (zeer) slechthorenden en personen
met een spraakbeperking kunnen via Total Conversation software contact leggen met
de landelijke 1-1-2 centrale in Driebergen. Tolkcontact is één van de (enkele) aanbieders
van Total Conversation software. De Tolkcontact-app biedt zowel via Real Time Text
als via een tekst- en beeldbemiddelingsdienst toegang tot 1-1-2. Deze tekst- en beeldbemiddelingsdienst
wordt momenteel verzorgd door KPN Teletolk. Hierbij kan er voor gekozen worden om
gesprekken te laten bemiddelen door middel van tekst of beeld door een tolk.

Vraag 2

Klopt het dat doven en slechthorenden via de tolkcontactapp middels tekstberichten
in contact kunnen komen met de 1-1-2 centrale?

Antwoord 2

Dat klopt. In de Tolkcontact-app wordt de mogelijkheid aangeboden om via een zogenoemde
«1-1-2-knop» direct contact te kunnen leggen met de 1-1-2 centrale in Driebergen door
middel van Real Time Text en audio. De landelijke 1-1-2 centrale is ook via zowel
de tekst- als beeldbemiddelingsdienst van KPN Teletolk bereikbaar.

Vraag 3

Klopt het dat met de tolkcontactapp kosten gemoeid zijn? Zo ja, hoeveel kost een abonnement
op de tolkcontactapp? Vergoeden alle zorgverzekeraars de kosten die met de tolkcontactapp
gemoeid zijn? Zou noodhulp niet gewoon door de overheid gefaciliteerd moeten worden
in plaats van met een getrapt systeem via de zorgverzekering? Ziet u communicatie
tussen hulpdiensten en slechthorenden of doven niet als een overheidstaak?

Antwoord 3

De Total Conversation Software van de Tolkcontact-app is door eenieder te downloaden
en te gebruiken. Doven, zeer slechthorenden of mensen met een spraakbeperking die
voor hun telecommunicatie op deze bemiddelingsdienst zijn aangewezen, kunnen voor
vergoeding van de app een beroep doen op de Zorgverzekeringswet. Door de zorgverzekeraar
wordt per individueel geval bekeken of een verzekerde hier redelijkerwijs op is aangewezen.
Indien van toepassing wordt de Tolkcontact-app volledig vergoed vanuit het basispakket,
zonder eigen risico of eigen bijdrage. De kosten die hiervoor in rekening worden gebracht,
kunnen worden ingediend bij zorgverzekeraars. De kosten bedragen 20 euro per maand,
dit is inclusief btw.

Het is binnen de Tolkcontact-app aan de gebruiker om te bepalen hoe hij of zij 1-1-2
wil bereiken. Het gebruik van Real Time Text via Total Conversation software om contact
te leggen met de landelijke 1-1-2 centrale is gratis. Ik zie goede bereikbaarheid
en beschikbaarheid van noodhulpcommunicatie tussen de hulpdiensten en burgers als
een belangrijke taak. De politie werkt daarom zelf ook aan een 112-app die voor alle
burgers is ontworpen. Het streven is dat de 112-app in het najaar van 2020 klaar is
voor gebruik. Zie ook het antwoord op vraag 6.

Vraag 4

Hoe kunnen toeristen die doof of slechthorend zijn, in contact komen met 1-1-2? Worden
eventuele abonnementskosten ook door buitenlandse zorgverzekeraars gedekt of doen
Nederlandse zorgverzekeraars dat? Worden toeristen expliciet op de hoogte gesteld
over de tolkcontactapp voordat zij Nederland bezoeken? Welke inspanning levert de
overheid daartoe?

Antwoord 4

De Tolkcontact-app is ontwikkeld om te bellen met tussenkomst van een tolk en voor
de inzet van een tolk op afstand. De dienstverlening vindt plaats in Nederlandse gebarentaal
of Nederlandse tekst. De «1-1-2 knop» is een extra faciliteit van de app die de gebruiker
de mogelijkheid geeft om rechtstreeks – door middel van zowel Real Time Text als audio –
verbinding te maken met de 1-1-2 centrale in Driebergen. Toeristen worden daarom niet
expliciet op de hoogte gesteld van het bestaan van de Tolkcontact-app voordat zij
Nederland bezoeken. Daar waar het gaat om vergoedingen van abonnementskosten voor
toeristen heeft de Nederlandse zorgverzekeraar geen zorgplicht voor abonnementskosten
van niet-ingezetenen zonder zorgverzekeringspolis.

Op zowel de website van de rijksoverheid2 als van de Europese Commissie3 worden de manieren uitgelegd waarop burgers het beste contact met alarmnummer 1-1-2
kunnen opnemen.

Vraag 5

Zijn u incidenten bekend waarbij doven of slechthorenden, niet-inwonend in Nederland,
een beroep moesten doen op 1-1-2? Werd daarbij gebruik gemaakt van de tolkcontactapp?
Zo nee, hoe werd er anders contact gelegd met de hulpdiensten? Hebben doven of slechthorende
toeristen moeite met het bereiken van de hulpdiensten in Nederland?

Antwoord 5

Hierover zijn bij mij vooralsnog geen signalen over bekend.

Vraag 6

Kunt u zich situaties voorstellen waarbij burgers wel in contact willen komen met
hulpdiensten, maar niet in staat zijn zich verbaal uit te drukken? Zou het daarom
niet veel beter zijn als er een functie komt waarbij burgers middels tekstberichten
in contact kunnen komen met 1-1-2? Waarom heeft de centrale meldkamer geen WhatsApp
verbinding of anderszins een chatservice waarmee mensen in nood in contact kunnen
leggen met hulpdiensten, daar waar burgers met andere publieke, semipublieke of private
organisaties ook in contact kunnen treden middels WhatsApp of een chatservice?

Antwoord 6

In gesprekken met belangengroepen is mij dit ter ore gekomen en ik ben mij hier bewust
van. Voor mensen die vanwege een spraakbeperking geen gebruik kunnen maken van reguliere
telefonie biedt Total Conversation software de mogelijkheid om 1-1-2 te bereiken.
Er is momenteel geen sprake van een chatdienst als WhatsApp in de 1-1-2 centrale in
Driebergen. Bij noodhulpcommunicatie heeft binnen de Total Conversation standaard
vallende Real Time Text (RTT) namelijk de voorkeur boven regulier «chatten» via een
dienst als WhatsApp. Bij RTT verschijnen tekens direct bij de ontvanger en dus kan
de 1-1-2 centralist direct meelezen met de ingetoetste leestekens.

De politie werkt inmiddels zelf ook aan een 112-app voor alle burgers waarmee onder
meer via Real Time Text met de meldkamer kan worden gecommuniceerd. Deze app is gratis,
en wordt voorzien van een vertaalfunctie waardoor de app ook geschikt is voor mensen
die de Nederlandse taal niet machtig zijn. Het streven is dat de 112-app in het najaar
van 2020 klaar is voor gebruik.

Vraag 7

Klopt het dat ze in het Verenigd Koninkrijk een systeem hebben waarbij men 999 (het
noodnummer) kan bellen en daarna 55 als zij niet in staat zijn om te praten (silent
solution)? Waarom is een dergelijk systeem niet in Nederland beschikbaar? Bent u bereid
te onderzoeken of het thans werkende systeem (in het bijzonder de silent solution)
in het Verenigd Koninkrijk een meerwaarde kan hebben voor Nederland?

Antwoord 7

Dat klopt. Wanneer de 112-app van de politie gereed is, wordt het voor alle burgers
mogelijk om via Real Time Text met de centralist te communiceren, zonder te spreken.
Ik zie derhalve geen noodzaak nu verder onderzoek te doen naar het in het Verenigd
Koninkrijk gebruikte systeem.