Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Esch over een plantaardige voedingsaanbod in ziekenhuizen

Antwoord van Staatssecretaris Blokhuis (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen
3 april 2020)

Vraag 1

Kent u het bericht «New York's landmark bill guarantees healthful plant-based meals
to hospital patients»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het in het kader van gezonde en duurzame voeding van belang
is dat plantaardige maaltijden en tussendoortjes beschikbaar zijn in openbare instellingen,
en zeker in ziekenhuizen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2

Ik ben van mening dat in ziekenhuizen en bij voorkeur in alle openbare instellingen
gezonde en duurzame voeding beschikbaar moet zijn. Onder gezonde en duurzame voeding
versta ik voeding -maaltijden en tussendoortjes- die past in de Schijf van Vijf. Plantaardige
producten en maaltijden horen daarbij om tot een voldoende gevarieerd voedingspatroon
te komen. Daarnaast geldt in ziekenhuizen dat de voeding ook moet voldoen aan eventuele
specifieke behoefte bij ziekte of herstel.

Bij een volledig plantaardig (veganistisch) eetpatroon is het in aanvulling op de
Schijf van Vijf overigens altijd nodig bepaalde supplementen en/of verrijkte producten
te gebruiken om in voldoende mate in alle voedingsstoffen te voorzien.

Vraag 3 en 4

Zijn plantaardige maaltijden en tussendoortjes beschikbaar in alle Nederlandse ziekenhuizen?
Zo nee, waar niet?

Indien dit nog niet in alle ziekenhuizen het geval is, bent u bereid zich ervoor in
te zetten dat er overal plantaardige maaltijden en tussendoortjes beschikbaar komen?
Zo ja, hoe gaat u dat doen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3 en 4

Op basis van een beknopte rondvraag (gezien de actualiteit van het Corona virus) is
mijn indruk dat (volledig) plantaardige opties over het algemeen in bescheiden hoeveelheid
aanwezig zijn, mede omdat de vraag ernaar (nog) niet groot is.

Ziekenhuizen zijn gewend om met een diversiteit aan diëten om te gaan. Op basis hiervan
verwacht ik dat plantaardig eten in alle ziekenhuizen mogelijk is.

Vanuit het Nationaal Preventieakkoord werkt de Alliantie Voeding in de Zorg samen
met de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen en onder andere het Voedingscentrum
aan gezonder (en duurzamer) voedingsaanbod in ziekenhuizen met het project «Goede
zorg proef je». Het doel is gezond voedingsaanbod in alle ziekenhuizen in 2030. Dit
doel geldt voor zowel het aanbod voor patiënten (op de kamer), als voor medewerkers
en bezoekers. De Schijf van Vijf is hierbij een belangrijke leidraad en daarmee ook
variatie in plantaardig en dierlijk eiwit. Ik verwacht dat hierdoor het aanbod aan
plantaardige keuzes zal toenemen. Daarnaast zal een toenemende vraag naar plantaardige
maaltijden het aanbod hiervan ook kunnen stimuleren.

Vraag 5 en 6

Hoe ziet u het doel uit het Nationaal Preventieakkoord dat in 2025 50% van alle ziekenhuizen
een gezond voedingsaanbod hebben? Klopt het dat u daarmee accepteert dat – zelfs als
dit doel gehaald wordt – over vijf jaar nog de helft van de ziekenhuizen een ongezond
voedingsaanbod heeft?

Deelt u de mening dat dit doel ambitieuzer ingezet dient te worden, omdat ziekenhuizen
toch wel de eerste plekken zijn waar van patiënten, personeel en bezoekers verwacht
mag worden dat zij gezond eten? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5 en 6

Ik had het liefst gezien dat het voedingsaanbod in alle ziekenhuizen al gezond was.
Dat is helaas niet de realiteit. Ziekenhuizen hebben vaak langjarige contracten met
cateraars, en verschillende contracten voor catering voor bezoekers, werknemers en
patiënten. De partijen in het Preventieakkoord hebben 2030 afgesproken als haalbare
termijn voor gezond voedingsaanbod in alle ziekenhuizen. Dat is de afspraak waar de
betrokken partijen nu met elkaar aan werken. Ik hoop dat de goede voorbeelden die
er zijn zich, mede door de inzet van de Alliantie Voeding in de Zorg, als een olievlek
over het land verspreiden en dat het beoogde resultaat eerder wordt bereikt.

Vraag 7

Wordt in de overschakeling op een gezond voedingsaanbod in het kader van het Preventieakkoord
ook ingezet op een (gedeeltelijke of volledige) omschakeling naar plantaardige eiwitten?
Zo ja, waaruit blijkt dat? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 7

Ja. De Schijf van Vijf is zoals hierboven aangegeven het uitgangspunt bij de inzet
op gezond voedingsaanbod in het kader van het Nationaal Preventieakkoord. Voor de
meeste mensen houdt meer volgens de Schijf gaan eten in dat ze meer plantaardig(e
eiwitten) gaan eten dan ze tot op heden doen. Voldoende en aantrekkelijk aanbod helpen
hierbij.

Voor kwetsbare groepen zoals ouderen of zieken zit er een kanttekening aan volledig
omschakelen naar plantaardige eiwitten. Voor kwetsbaren is het extra belangrijk voldoende
eiwit van goede kwaliteit binnen te krijgen, onder andere met het oog op het tegengaan
van ondervoeding. De kwaliteit van plantaardig eiwit is minder dan die van dierlijk
eiwit. Daarom is de huidige aanbeveling van de Gezondheidsraad om (relatief) meer
eiwit te eten als alleen eiwit uit plantaardige producten wordt gegeten. Of het ook
voor kwetsbare groepen op verantwoorde wijze mogelijk is dierlijk eiwit (volledig)
door plantaardig eiwit te vervangen wordt nog onderzocht. In Maastricht wordt bijvoorbeeld
het effect van consumptie van plantaardig eiwit op spieren, herstel en prestaties
onderzocht en in Wageningen de voedingskundige kwaliteit van plantaardige eiwitten.