Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Beckerman over het bericht 'Tien keer meer lood in water op de Kramatweg (Amsterdam) dan toegestaan: ‘Ik word al jaren vergiftigd hier’'

Antwoord van Minister Knops (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) (ontvangen
16 maart 2020).

Vraag 1

Kent u het bericht uit Amsterdam «Tien keer meer lood in water op de Kramatweg dan
toegestaan: «Ik word al jaren vergiftigd hier»»?1 Zo ja, wat is hierop uw reactie?

Antwoord 1

Ja, ik ken dit bericht. Het is zeer zorgwekkend dat deze huurders al jaren in een
woning met loden leidingen wonen zonder dat zij wisten dat dit risico’s voor hun gezondheid
met zich meebracht.

Vraag 2

Is de tien microgram lood per liter water volgens u nog steeds de maximale grens en
komen bij overschrijding hiervan volgens u de gezondheidsrisico’s in gevaar zoals
onder andere de GGD-Amsterdam opmerkt?2

Antwoord 2

De huidige norm voor de maximale gemiddelde concentratie lood in drinkwater aan een
tappunt is 10 microgram/L. Op basis van nieuwe inzichten blijkt dat ook bij lagere
concentraties risico’s optreden voor de volksgezondheid, met name voor jonge kinderen
en het ongeboren kind.

Vraag 3

Wat gaat u doen met het advies van de Gezondheidsraad om de norm te verlagen van tien
microgram naar vijf microgram lood per liter?3

Antwoord 3

Het advies sluit aan bij de aanstaande herziening van de Europese Drinkwaterrichtlijn.
De normstelling is de verantwoordelijkheid van de Minister van IenW. U zult hierover
in meer detail geïnformeerd worden in de nadere uitwerking van de kabinetsreactie
op het advies van de Gezondheidsraad die voor medio april aan uw Kamer toegezonden
zal worden.

Vraag 4

Bent u bereid om op zeer korte termijn in gesprek te gaan met verhuurder Rappagne
om af te dwingen dat ze de loden leidingen gaan vervangen om zo te zorgen voor veilig
drinkwater? Zo nee, waarom niet? Zo ja, kunt u aangeven op welke termijn u dit gaat
doen?

Antwoord 4

Verhuurder Rappange is reeds gestart met het vervangen van de loden leidingen in het
betreffende complex.

Vraag 5

Kunt u een inschatting maken in hoeveel andere gemeenten sprake is van deze of soortgelijke
problematiek? Zo ja, over welke gemeenten gaat dit?

Antwoord 5

In theorie kunnen in alle gemeenten in woningen en gebouwen van voor 1960 nog loden
leidingen aanwezig zijn. De stand van zaken is niet bekend, want er is niet bijgehouden
waar er leidingen vervangen zijn. De drinkwaterbedrijven troffen in de periode 2014–2018
bij metingen van binnenhuisinstallaties in 1,1% van de genomen monsters (95 van de
8.820 monsters in totaal) een loodconcentratie boven de 10 microgram/L aan (Rapport
Drinkwaterkwaliteit 2018 van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) Kamerstuk
27 625, nr. 490). Het RIVM heeft een landelijke kaart gemaakt van gebouwen/woningen waar potentieel
sprake is van loodproblematiek4 (woningen/gebouwen van voor 1960, kinderen 0 tot 7 jaar).

Vraag 6

Bent u bereid om met alle verhuurders in de gemeente Amsterdam met woningen die nog
loden leidingen hebben in gesprek te gaan en een noodplan op te stellen om deze te
vervangen?

Antwoord 6

De gemeente Amsterdam is zeer actief in de aanpak van de loodproblematiek en heeft
met de woningcorporaties afspraken gemaakt over het opsporen en vervangen van resterende
loden leidingen. De gemeente is ook in gesprek met (koepels van) particuliere verhuurders.
Deze hebben reeds bij hun leden aangedrongen op het in kaart brengen van de resterende
loden leidingen en het zorgdragen voor vervanging. Ik vind het belangrijk dat verhuurders
hierin zelf initiatief nemen en niet wachten tot ze aangesproken worden door hun huurders.

Vraag 7

Bent u bereid over te gaan tot een landelijk verbod op loden leidingen in woningen
om de nationale volksgezondheid te beschermen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 7

Naast alle andere acties die in de kabinetsreactie op het Gezondheidsraadadvies «Loodinname
via kraanwater» zijn opgenomen en die ik in de antwoorden op de Kamervragen van 24 oktober5 heb toegezegd, onderzoek ik de mogelijkheid van een verbod op loden leidingen voor
bestaande bouw waarbij ik naast de voordelen voor de volksgezondheid ook kijk naar
aspecten als uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid. In de nadere uitwerking van de kabinetsreactie
kom ik op dit onderzoek terug.

Vraag 8

Deelt u de mening dat huurders met deze problematiek afdwingbaar recht moeten krijgen
om loden leidingen in hun woningen te laten vervangen? Zo nee, waarom niet? Zo ja,
op welke wijze en op welke termijn gaat u dit wettelijk vast laten leggen?

Antwoord 8

Een huurder heeft er op grond van het huurrecht al recht op dat gebreken aan zijn
woning door de verhuurder worden verholpen. Hij kan zich, wanneer zich een gebrek
voordoet, dan ook wenden tot zijn verhuurder met het verzoek dit gebrek te herstellen.

Doet een verhuurder vervolgens binnen 6 weken niets, dan kan een huurder van een woning
met een gereguleerde huurprijs zich wenden tot de huurcommissie. In het zogenoemde
gebrekenboek van de huurcommissie6 is «Het leidingwater van de inpandige drinkwaterinstallatie in de woonruimte heeft
op een tappunt een loodverontreiniging van meer dan 10 microgram per liter» als gebrek
benoemd. De huurder kan via de huurcommissie een tijdelijke verlaging van de huurprijs
afdwingen teneinde de verhuurder te dwingen het gebrek te verhelpen. De huur kan daarbij
met terugwerkende kracht tot het moment dat de huurder zich tot de huurcommissie heeft
gewend tijdelijk verlaagd worden tot 40% van de geldende huur (een korting van 60%).
Pas als de verhuurder het gebrek heeft verholpen kan de huurprijs weer worden verhoogd.

Woningcorporatie Ymere in Amsterdam heeft vrijwillig aangegeven de huur te zullen
verlagen zolang de loden leidingen niet zijn vervangen.

Iedere huurder kan zich ook tot de rechter wenden met een vordering tot het vervangen
van de loden drinkwaterleidingen. Of aan de rechter toestemming vragen de leidingen
zelf op kosten van de verhuurder te mogen vervangen. De rechter zal dan een oordeel
geven op basis van de specifieke omstandigheden.

Vraag 9

Bent u bereid om met de verhuurders in Amsterdam afspraken te maken over een rechtvaardige
compensatie voor huurders die soms al jaren met een te hoog loodgehalte in hun drinkwater
kampen?

Antwoord 9

Gelet op de recente ontwikkelingen zie ik grote bereidheid bij verhuurders om adequate
maatregelen te nemen. Ik zie dan ook geen aanleiding om met de verhuurders specifieke
afspraken te maken. Voor die situaties waarin een compensatie aan de orde is beschikken
huurders er al over de wettelijke mogelijkheid van een schadevergoeding. Schade moet
dan wel worden aangetoond. Ik kan geen uitspraken doen over causaliteit (het verband
tussen oorzaak en schade) en hoe kansrijk een dergelijke procedure zou zijn. Dat is
aan de rechter.