Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Raan over de uitgifte van dode dieren vanuit vrachtwagens tijdens het Offerfeest

Antwoord van Minister Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit), mede namens
de Minister van Justitie en Veiligheid (ontvangen 10 maart 2020) Zie ook Aanhangsel
Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 3705.

Vraag 1

Kent u het bericht van de politie-eenheid Den Haag, waarin wordt gemeld dat het «verkopen
van kadavers» uit vrachtwagens tijdens het Offerfeest legaal is?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Is voor deze praktijk een ontheffing op wet- en regelgeving gegeven?

Antwoord 2

In het bericht werd gesproken over kadavers, maar gedoeld op de uitgifte van karkassen
die zijn goedgekeurd voor menselijke consumptie. Zoals de Europese regelgeving voorschrijft
houdt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) intensief toezicht op het
slachtproces, inclusief het keuren van karkassen.

Voor de slacht en het vervoer vanaf het slachthuis geldt de Europese Verordening (EG)
853/2004 op het gebied van slachthygiëne. Deze verordening maakt het ook mogelijk
dat de bevoegde autoriteit, in dit geval de NVWA, toestemming verleent voor het vervoer
van vlees en aflevering aan burgers via (mini)vrachtwagens. Op grond van die bevoegdheid
heeft de NVWA een permanente generieke toestemming verleend voor vervoer van nog niet
afgekoelde karkassen tijdens het offerfeest. Dit maakt dat, binnen wat praktisch mogelijk
is, kan worden geslacht en gehandeld in lijn met de Europese regels over voedselveiligheid.
Het feit dat de karkassen niet zijn gekoeld overeenkomstig de hoofdregel van de verordening,
brengt hier geen noemenswaardig risico voor de voedselveiligheid met zich mee omdat
het vlees van de karkassen vrij snel wordt bereid en genuttigd en de overige Europese
voorschriften inzake de vleeskeuring wel worden toegepast, waaronder de antemortem-
en de postmortemkeuring.

Vraag 3

Zo ja, wie komt in aanmerking voor een dergelijke ontheffing?

Antwoord 3

De toestemming was alleen van toepassing op slachthuizen die slachtten ten behoeve
van het Offerfeest op de dagen die waren aangewezen voor het Offerfeest.

Vraag 4

Geldt een dergelijke ontheffing voor bepaalde of onbepaalde tijd?

Antwoord 4

De toestemming gold voor bepaalde tijd.

Vraag 5

Is per uitgiftepunt een aparte ontheffing nodig of wordt de gehele sector (tijdelijk)
ontheven?

Antwoord 5

Er was geen aparte toestemming per uitgiftepunt nodig, omdat het een generieke toestemming
betrof voor een specifieke aangelegenheid. Er was dus geen sprake van een tijdelijke
ontheffing voor de gehele sector.

Vraag 6

Aan welke (eventueel aanvullende) eisen moeten de aanbieders van het vlees voldoen
om op deze manier een uitgiftepunt te vormen?

Antwoord 6

De toestemming was alleen van toepassing op de afgifte van vlees dat geproduceerd
werd in slachthuizen die slachten ten behoeve van het Offerfeest. Dit vlees werd uitgegeven
vanuit een distributiepunt. De voor het vervoer van het vlees verantwoordelijke exploitant
diende aan alle geldende wettelijke regels voor het hygiënisch vervoer van vlees te
voldoen.

Vraag 7

Op welke manier wordt door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) gecontroleerd
of de dieren in de vrachtwagens conform wettelijke eisen verkocht, vervoerd en geslacht
worden?

Antwoord 7

De dieren zijn geslacht in erkende slachthuizen. De toezichthouders van de NVWA waren
hier aanwezig om keuring en toezicht op de wettelijke eisen uit te voeren.

Vraag 8

Hoe vaak en wanneer worden deze controles uitgevoerd?

Antwoord 8

Er zijn in 2018 in totaal 222 steekproefsgewijze inspecties uitgevoerd op vervoersmiddelen
die een vlees-of visproduct vervoerden. Er is niet specifiek gecontroleerd op vervoer
van vlees ten behoeve van het Offerfeest.

Vraag 9

Kunt u uitsluiten dat deze dieren illegaal geslacht werden? Zo nee, waarom niet?2

Antwoord 9

Ook tijdens de slacht voor het Offerfeest zijn de reguliere wettelijke voorschriften
van kracht en de NVWA ziet hierop toe. Er is tijdens het Offerfeest echter vaak sprake
van grotere slachtaantallen op een slachterij dan tijdens een reguliere slachtdag.
Daarom kiest de NVWA voor een uitgebreider toezichtsregime op de slachthuizen dan
tijdens reguliere slacht en zijn de toezichthouders langer en/of vaker op het slachthuis
aanwezig. De karkassen vertrekken vanuit een erkend slachthuis dat deelneemt aan het
Offerfeest. Een voor menselijke consumptie geschikt karkas wordt voorzien van gezondheidsmerken
die het erkenningsnummer van het slachthuis bevat. Op deze wijze is goed te traceren
waar het vlees vandaan komt. Tijdens een eventuele vervoerscontrole door de NVWA wordt
hier op toegezien.

Vraag 10

Op welke manier wordt door de NVWA op de wettelijke eisen rond de uitgifte toegezien?

Antwoord 10

Ik verwijs uw Kamer naar mijn antwoord op vraag 2 en 9

Vraag 11

Op welke manier wordt op de voedselveiligheidseisen toegezien?

Antwoord 11

Ik verwijs uw Kamer naar mijn antwoord op vraag 2 en 9.

Vraag 12

Op welke manier is de herkomst van het vlees in de vrachtwagens te herleiden en hoe,
waar, wanneer en hoe vaak wordt hierop toegezien?

Antwoord 12

Ik verwijs uw Kamer naar mijn antwoord op vraag 9.

Vraag 13

Kunt u toelichten waarom de politie een tweet plaatst waarin wordt gemeld dat het
«verkopen van kadavers» vanuit vrachtwagens tijdens het Offerfeest legaal is?

Antwoord 13

Naar aanleiding van binnengekomen meldingen over de verkoop van vlees uit (mini)vrachtwagens
in de regio heeft de politie-eenheid Den Haag enkele locaties gecontroleerd. Uit navraag
bij de gemeente en de NVWA bleek dat de benodigde toestemming afgegeven was. Het betrof
hier afvoer en distributie van vlees van als landbouwhuisdier gehouden hoefdieren
ten behoeve van het Offerfeest, waarbij het vlees meteen tijdens het Offerfeest aan
de eindconsument wordt verstrekt. De toestemming om nog niet volledig teruggekoeld
vlees te vervoeren en af te leveren aan burgers via (mini)vrachtwagens, werd door
de NVWA afgegeven op basis van de Europese Verordening (Vo (EG) nr. 853/2004) op het
gebied van slachthygiëne.

Vraag 14

Vindt u het de taak van de politie mensen te waarschuwen «niet te schrikken» van het
lichaam van een dood dier? Zo ja, kunt u dat toelichten? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 14

Om meer duidelijkheid te verschaffen aan de burger over de uitgifte van het vlees
en om drukte op het telefoonnetwerk te beperken heeft de meldkamer besloten een twitterbericht
te versturen met een toelichting. Het is aan de politie-eenheid om te bepalen in welke
situaties dergelijke communicatie wenselijk en gepast is.

Vraag 15

Waarom is ervoor gekozen mensen ervoor te waarschuwen «niet te schrikken» en te danken
voor hun «begrip»?

Antwoord 15

Ik verwijs uw Kamer naar mijn antwoord op vraag 14.

Vraag 16

Hoe is het besluit tot dergelijke communicatie tot stand gekomen?

Antwoord 16

Het is aan de politie zorg te dragen voor het gebruik van sociale media binnen de
wettelijke kaders en afspraken. De politie-eenheid weegt af in welke lokale situaties
inzet van sociale media gewenst en gepast is.

Vraag 17

Bent u of is de NVWA bij dit besluit betrokken geweest? Kunt u dat toelichten?

Antwoord 17

Ikzelf of de NVWA zijn niet betrokken bij dit besluit. Voor de totstandkoming van
dit besluit verwijs ik uw Kamer naar mijn antwoord op vraag 16.

Vraag 18

Vindt u dat dit in het vervolg op dezelfde manier kan gebeuren? Zo ja, kunt u dat
toelichten? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 18

Het is aan de politie zorg te dragen voor het gebruik van sociale media binnen de
wettelijke kaders en afspraken. De politie-eenheid weegt af in welke lokale situaties
inzet van sociale media gewenst en gepast is.

Vraag 19

Klopt het dat de politie haar uitspraak dat het om de verkoop van kadavers zou gaan,
in plaats van om uitgifte van karkassen, inmiddels heeft gerectificeerd? Zo nee, waarom
niet?

Antwoord 19

In de tweet wordt gerefereerd aan «de legale verkoop van kadavers», bedoeld werd de
legale uitgifte van karkassen. De tweet is voor zover ik op dit moment kan nagaan
niet gerectificeerd. Wel heeft de politie laten weten dat de woordkeuze ongelukkig
was.

Vraag 20

Kunt u deze vragen één voor één beantwoorden zonder naar eerdere antwoorden te verwijzen?

Antwoord 20

Zoals uw Kamer kunt zien in de beantwoording, heb ik ervoor gekozen sommige vragen
samen te beantwoorden.