Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Remco Dijkstra over het bericht over geannuleerde vluchten op Eindhoven Airport wegens mist

Antwoord van Staatssecretaris Visser (Defensie), mede namens de Minister van Infrastructuur
en Waterstaat (ontvangen 21 februari 2020). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar
2019–2020, nr. 1503.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Meer vluchten = meer «cancelled»»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoeveel schade werd er afgelopen jaar geleden door de mist? Hoe vaak komt dit voor?

Antwoord 2

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 3

Voor wiens rekening komt de geleden schade, uit welke mogelijke kostenposten bestaat
deze en hoe kan deze worden vastgesteld?

Antwoord 3

In 2019 zijn 156 civiele vluchten beïnvloed door mist op vliegbasis Eindhoven. Deze
vluchten zijn vertraagd, geannuleerd of omgeleid. Op vier dagen in 2019 zorgde mist
ervoor dat er langer dan twee uur geen operatie mogelijk was op vliegbasis Eindhoven.
De schade die wordt veroorzaakt door geannuleerde of vertraagde vluchten is een zaak
die voor rekening komt van de betrokken luchtvaartmaatschappijen en de burgermedegebruiker
van de vliegbasis Eindhoven, Eindhoven Airport. Op verzoek van Eindhoven Airport brengen
de betrokken luchtvaartmaatschappijen de schade in kaart. Het in beeld brengen van
deze kosten is complex, Eindhoven Airport laat weten momenteel niet over deze gegevens
te beschikken.

Vraag 4

In hoeverre kan er gesproken worden van overmacht? Wat betekent mist en de vertraging
of annulering van vluchten voor reizigers?

Antwoord 4

Slechte weeromstandigheden als sneeuw, storm of een dichte mist worden gezien als
buitengewone omstandigheden. Op deze meteorologische omstandigheden heeft Eindhoven
Airport geen invloed. In dergelijke omstandigheden is er sprake van overmacht. Passagiers
hebben dan op grond van de Europese Verordening 261/20042 geen recht op een vergoeding voor het tijdverlies. Wel hebben passagiers afhankelijk
van de duur van de vertraging recht op verzorging in de vorm van eten en drinken,
restitutie van het ticketbedrag of een nieuwe vlucht wanneer de vlucht is geannuleerd,
en zo nodig een hotelovernachting. Dit wordt bekostigd door de luchtvaartmaatschappij.

Vraag 5

Welke oplossingen bestaan er om te voorkomen dat er vertragingen door mist ontstaan?

Antwoord 5

De mate waarin een luchthaven kan opereren in de mist is afhankelijk van het Instrument
Landing System (ILS) dat de operatie ondersteunt. Er zijn meerdere categorieën ILS
systemen. De ILS van categorie 1, zoals functionerend op vliegbasis Eindhoven, biedt
de mogelijkheid om tot een beslissingshoogte van ongeveer 60 meter de nadering door
te zetten, waarna de landingsbaan (of een minimale hoeveelheid van de baanverlichting)
visueel moet worden waargenomen. Deze ILS voldoet aan de gestelde eisen en de behoeften
van Defensie voor haar operatie op Eindhoven.

Bij een categorie 2 of 3 ILS is de beslissingshoogte waarbij de landingsbaan visueel
waarneembaar moet zijn bij de nadering lager: bij de categorie 2 ILS is deze hoogte
tussen 30 en 60 meter, voor een ILS categorie 3a is dit 30 meter, voor een ILS categorie
3b is dit 15 meter en een ILS categorie 3c heeft geen beslissingshoogtelimiet waarop
de landingsbaan visueel zichtbaar moet zijn.

Vraag 6

Klopt het dat u een investering in een Instrument Landing System (ILS) heeft tegengehouden?
Zo ja, waarom? Zo nee, hoe en door wie is deze overweging dan gemaakt?

Antwoord 6

Nee, een investering van Eindhoven Airport in het ILS op vliegbasis Eindhoven is niet
door het Rijk tegengehouden. Tijdens overleg over de laatste grote baanrenovatie in
2014/2015, uitgevoerd in 2016, is er ook overlegd tussen Eindhoven Airport en Defensie
over het aanpassen van de ILS categorie. Eindhoven Airport heeft hier toen vanaf gezien
omdat destijds de kosten en de twee weken extra sluiting niet opwogen tegen de nadelen
van enkele mistdagen per jaar.

Vraag 7

In welke mate zou een ILS vertraging door de mist kunnen voorkomen? Wat levert het
Eindhoven Airport op als er wel een functionerend ILS zou zijn?

Antwoord 7

Zie antwoord op vraag 5.

Vraag 8

Wat is er volgens u nodig om een ILS te installeren op Eindhoven Airport? Bij wie
ligt de bal? Welke vliegvelden in Nederland beschikken over dergelijke systemen?

Antwoord 8

Het Ministerie van Defensie is verantwoordelijk voor de ILS op vliegbasis Eindhoven
en heeft voor haar eigen operatiën geen hogere categorie ILS nodig. Op dit moment
ligt er geen verzoek vanuit Eindhoven Airport om de ILS aan te passen. Wanneer dit
verzoek wordt gedaan, dan zou dit tijdens het volgende groot baanonderhoud kunnen
plaatsvinden, dit is gepland in 2024/2025. Het initiatief tot het onderzoeken van
de haalbaarheid van een hogere categorie ILS op Eindhoven en het investeren in de
ILS ligt dan volledig bij de burgermedegebruiker, Eindhoven Airport. Daarbij moet
ook rekening worden gehouden met additionele infrastructurele maatregelen, zoals een
aanpassing van de baanverlichting, de borden bij de baan en de aanpassing van de stoplijnen
voor de startbaan, die noodzakelijk zijn voor het vervangen van de huidige categorie
ILS. Naast infrastructurele maatregelen moeten vliegtuigen zijn uitgerust met elektronische
systemen die voldoen aan de vereisten om een ILS categorie 2 of 3 nadering uit te
kunnen voeren. Bovendien moet de bemanning hiervoor additioneel getraind zijn.

Een aantal landingsbanen op Schiphol is uitgerust met ILS categorie 3 systemen. Dit
geldt eveneens voor één kant van de baan op Maastricht-Aachen Airport. Rotterdam The
Hague Airport, Lelystad Airport en Groningen Airport Eelde beschikken net als vliegbasis
Eindhoven over categorie 1 ILS systemen.