Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Van Gerven en Hijink over het bericht ‘Ziekenhuis Winterswijk verliest intensive care, kinderafdeling en verlosafdeling’

Antwoord van Minister Bruins (Medische Zorg) (ontvangen 23 januari 2020) Zie ook Aanhangsel
Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 1228.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «Ziekenhuis Winterswijk verliest intensive care,
kinderafdeling en verlosafdeling»?1

Antwoord 1

Ik vind het goed dat de Raad van Bestuur van Santiz (de overkoepelende organisatie
van het Streekziekenhuis Koningin Beatrix in Winterswijk en het Slingeland Ziekenhuis
in Doetinchem) tijdig een strategische koers heeft opgesteld. Op basis hiervan kan
er een goede dialoog plaatsvinden met alle belanghebbenden. Ik betreur de onrust die
hierover is ontstaan. Ik heb aan de Raad van Bestuur van Santiz aangegeven dat bij
voornemens over veranderingen in het aanbod van acute zorg, de stappen die zijn beschreven
in de concept amvb over de beschikbaarheid en bereikbaarheid van acute zorg (Kamerstuk
29 247, nr. 292) gevolgd moeten worden voordat er definitieve besluitvorming plaatsvindt. Ik verwacht
ook dat ze dit doen voor de niet acute zorg, zoals de klinische kindergeneeskunde.
Dat betekent dus dat ik van de Raad van Bestuur verwacht dat zij, vóórdat definitieve
besluitvorming over sluiting of verplaatsing van zorg plaatsvindt, zeer zorgvuldig
overleg voeren met andere zorgketenpartners, gemeenten (gemeenteraad en gemeentebestuur),
inwoners, patiënten en het ROAZ op een manier waarbij hun inbreng echt meegenomen
kan worden in het besluitvormingsproces. Dat betekent dus niet alleen informeren,
maar echt tweezijdig overleg voeren. Ik vind het belangrijk dat zij hun zorgen en
suggesties kunnen uiten. Ook verwacht ik van de Raad van Bestuur dat zij bij de besluiten
die zij (na overleg met de zorgverzekeraars) nemen aangeven hoe zij bezwaren en voorstellen
van betrokken zorgaanbieders, gemeenten en inwoners hebben meegewogen bij hun besluit.
De Raad van Bestuur heeft aangegeven dat zij een zorgvuldig besluitvormingsproces
zullen doorlopen. Voor de volledigheid wijs ik erop dat ik u op 3 december 2019 via
een Kamerbrief (Kamerstuk 310 16, nr. 258) en vervolgens tijdens het mondelinge vragenuur
ook heb geïnformeerd over het sluiten van de afdelingen acute verloskunde en kindergeneeskunde
in het Streekziekenhuis Koningin Beatrix in Winterswijk. Zie hierna mijn reactie op
antwoorden 7 en 8.

Vraag 2

Wat is de directe aanleiding voor dit besluit?

Antwoord 2

De Raad van Bestuur van Santiz heeft mij laten weten dat zij een strategische koers
heeft uitgewerkt. De Raad van Bestuur wil met deze strategische koers bevorderen dat
er tijdig duidelijkheid komt voor de inwoners van de regio over hoe de zorg voor hen
in de toekomst georganiseerd wordt. Ook kan op basis van deze strategische koers samen
met zorgverzekeraars en banken bekeken worden welke investeringen er nodig zijn voor
de toekomst. De regiogroep «duurzame medische specialistische zorg Achterhoek» zal
dit specifieker uitwerken.

Vraag 3

Was het voornemen tot het sluiten van deze afdelingen u al bekend? Zo ja, hoe was
uw reactie hierop? Zo nee, bent u van mening dat u hierover al eerder geïnformeerd
had moeten worden?

Antwoord 3

Dat was mij niet bekend. Via de nieuwsberichten ben ik hierop geattendeerd. Op 29 november
2019 hebben mijn medewerkers vervolgens contact gehad met de Raad van Bestuur van
Santiz en het Regionaal Overleg Acute Zorg (ROAZ) Euregio over de plannen van het
ziekenhuis in Winterswijk. Zoals ik mijn antwoord bij vraag 1 heb aangegeven heb ik
de Raad van Bestuur van Santiz laten weten dat bij voornemens over veranderingen in
het aanbod van acute zorg, de stappen die zijn beschreven in de concept amvb over
de beschikbaarheid en bereikbaarheid van acute zorg (Kamerstuk 29 247, nr. 292) gevolgd moeten worden voordat er definitieve besluitvorming plaatsvindt.

Vraag 4

Wat zijn de gevolgen van het verdwijnen van de afdelingen en de volwaardige status
van het ziekenhuis voor de inwoners van Winterswijk? Vindt u dit acceptabel?

Antwoord 4

Volgens de gevoelige ziekenhuizenanalyse van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid
en Milieu (RIVM) is het ziekenhuis in Winterswijk een gevoelig ziekenhuis voor de
afdelingen SEH en acute verloskunde voor 400 mensen in de regio. Dat betekent dat
de afdeling voor acute verloskunde in Winterswijk niet kan sluiten. Het ziekenhuis
in Winterswijk ontvangt een beschikbaarheidbijdrage van de Nederlandse Zorgautoriteit
(NZa) om acute verloskunde 24/7-uur te kunnen blijven aanbieden. Een bereikbaarheidsanalyse
van de locatie van het nieuwe ziekenhuis bij Doetinchem aan de A18, dat naar verwachting
in 2025 gerealiseerd wordt, zal uit moeten wijzen of het ziekenhuis in Winterswijk
dan nog steeds een gevoelig ziekenhuis is. Uitgangspunt is dat het aantal inwoners
met meer dan 45 minuten ritduur om naar een SEH of ziekenhuis met acute verloskunde
te kunnen worden gebracht in de nieuwe situatie niet toeneemt in vergelijking met
de huidige situatie. Ik heb de Raad van Bestuur ervan op de hoogte gesteld dat het
uitgesloten is dat de acute verloskunde in Winterswijk kan sluiten, zolang er niet
aan deze voorwaarden voldaan is. De gevolgen voor de toegankelijkheid (SEH, acute
verloskunde) moeten dus eerst nog worden onderzocht en ook de bereikbaarheid van de
toekomstige situatie moet opnieuw in kaart worden gebracht. Voorts moet een regiobeeld
beschikbaar zijn voordat besluiten kunnen worden genomen.

De 45 minuten-norm geldt niet voor de afdeling klinische kindergeneeskunde. Dat betekent
dat het niet aan mij is om te bepalen of de afdeling klinische kindergeneeskunde in
Winterswijk open moet blijven. De regiogroep «duurzame medische specialistische zorg
Achterhoek» zal dit specifieker uitwerken.

Vraag 5

Is de verwachting dat ook andere specialistische afdelingen worden overgeheveld naar
Doetinchem, waardoor het voortbestaan van het ziekenhuis als geheel in gevaar komt?
Hoe reëel acht u deze kans en wat gaat u doen om dit te voorkomen?

Antwoord 5

Dat is mij niet bekend. Het is aan het ziekenhuis om haar strategische koers nader
uit te werken. Ik vind het belangrijk dat zij de keuzes die zij in de toekomst maken
zorgvuldig afstemmen met zorgketenpartners, gemeenten (gemeenteraad en gemeentebestuur),
inwoners, patiënten en het ROAZ op een manier waarbij hun inbreng meegenomen kan worden
in het besluitvormingsproces. De toezichthouders (de Inspectie voor de Gezondheidszorg
en de Nederlandse Zorgautoriteit) zullen hierop toezien.

Vraag 6

Hoeveel mensen worden er getroffen door zowel de sluiting van deze afdelingen als
wanneer definitieve sluiting van het gehele ziekenhuis een feit blijkt? Wat is in
beide situaties het gevolg voor de reistijden?

Antwoord 6

Volgens de huidige gevoelige ziekenhuizenanalyse van het RIVM is het ziekenhuis in
Winterswijk een gevoelig ziekenhuis voor de afdelingen SEH en acute verloskunde voor
400 mensen in de regio. Uitgangspunt is dat het aantal inwoners met meer dan 45 minuten
ritduur om naar een SEH of ziekenhuis met acute verloskunde te kunnen worden gebracht
in de nieuwe situatie niet toeneemt in vergelijking met de huidige situatie. Ik heb
de Raad van Bestuur ervan op de hoogte gesteld dat het uitgesloten is dat de acute
verloskunde in Winterswijk kan sluiten, zolang er niet aan deze voorwaarden voldaan
is.

Vraag 7

Begrijpt u de verontwaardiging in Winterswijk aangezien altijd is beloofd dat er een
volwaardig ziekenhuis zou blijven bestaan? Waarom wordt deze belofte niet serieus
genomen?

Antwoord 7

Ik begrijp de teleurstelling en de onrust die is ontstaan hierover. Op 16 december
en 17 december 2019 heb ik met de ziekenhuisdirectie, zorgverzekeraars, het openbaar
bestuur, zorgverleners en inwoners/patiënten vertegenwoordiging gesproken over de
strategische koers van Santiz. De Raad van Bestuur van Santiz heeft mij op 16 december
2019 laten weten dat zij in februari 2020 geen besluit zullen nemen over hun plannen
om de geboortezorg en klinische kindergeneeskunde te concentreren. De Raad van Bestuur
heeft aangegeven dat zij in samenspraak met de zorgverzekeraars Menzis en VGZ, het
voorstel heeft hernomen en een stap terug doen in het overleg en besluitvormingsproces.
Er zal een regiogroep «duurzame medische specialistische zorg Achterhoek» worden ingesteld.
Deze groep bestaat uit een vertegenwoordiging van de cliëntenraad, de inwoners van
de Achterhoek, huisartsen, eerstelijns verloskundigen, de ambulancezorg, het openbaar
bestuur, de medisch specialistisch specialisten, de zorgverzekeraars en de Raad van
Bestuur van Santiz. Deze regiogroep zal zich buigen over de verschillende voorstellen
voor een duurzame toekomst van de ziekenhuiszorg in de Achterhoek, waarbij ook de
mogelijke concentratie van geboortezorg, klinische kindergeneeskunde en het behoud
van de SEH op de locatie Winterswijk op de agenda staan. De regiogroep zal starten
in januari 2020 en het proces wordt begeleid door een externe partij.

Ik heb overigens op 16 januari 2020 vernomen dat de bestuursvoorzitter van Raad van
Bestuur van Santiz vertrekt.2 De Raad van Toezicht en de voorzitter van de Raad van Bestuur verschillen van mening
over de aanpak die nodig is om de ontstane onrust te beteugelen. De taken van de voorzitter
worden waargenomen door een ander lid van de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht
zal op korte termijn voorzien in versterking van de Raad van Bestuur door middel van
het aantrekken van een interim- bestuurder. De Raad van Toezicht geeft aan dat zij
de komende periode intensief aandacht zal besteden aan de stappen die nodig zijn voor
het verder borgen van goed bestuur voor Santiz en haar strategische koers.

Vraag 8

Sluiting van de spoedeisende hulp (SEH) en spoedeisende verloskunde in het Streekziekenhuis
Koningin Beatrix (SKB) is toch uit den boze omdat het SKB een gevoelig ziekenhuis
gezien de bereikbaarheidsanalyse van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
(RIVM) voor deze afdelingen, of is dit een vergissing? Bent u het met uw ambtsvoorganger
eens dat acute verloskunde en de SEH voor Winterswijk behouden moeten blijven? Kunt
u dit toelichten?2

Antwoord 8

Uitgangspunt is dat het aantal inwoners met meer dan 45 minuten ritduur om naar een
SEH of ziekenhuis met acute verloskunde te kunnen worden gebracht in de nieuwe situatie
niet toeneemt in vergelijking met de huidige situatie. Ik heb de Raad van Bestuur
ervan op de hoogte gesteld dat het uitgesloten is dat de acute verloskunde in Winterswijk
kan sluiten, zolang er niet aan deze voorwaarden voldaan is. De gevolgen voor de toegankelijkheid
(SEH, acute verloskunde) moeten dus eerst nog worden onderzocht en ook de bereikbaarheid
van de toekomstige situatie moet opnieuw in kaart worden gebracht.

Vraag 9

Wat gaat u ondernemen om dit besluit terug te draaien?

Antwoord 9

De Raad van Bestuur van Santiz heeft mij op 16 december 2019 laten weten dat zij in
februari 2020 geen besluit zullen nemen over hun plannen om de geboortezorg en klinische
kindergeneeskunde te concentreren. De Raad van Bestuur heeft aangegeven dat zij in
samenspraak met de zorgverzekeraars Menzis en VGZ, het voorstel heeft hernomen en
een stap terug doen in het overleg en besluitvormingsproces.