Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van leden Diertens en Paternotte over het racisme tijdens de voetbalwedstrijd FC Den Bosch – Excelsior

Antwoord van Minister Bruins (Medische Zorg), mede namens de Minister-President (ontvangen
16 december 2019).

Vraag 1

Wat was uw reactie op de uitlatingen richting Excelsior-speler Ahmad Mendes Moreira
tijdens de voetbalwedstrijd FC Den Bosch–Excelsior op 17 november 2019?

Antwoord 1

Racisme en discriminatie horen niet thuis in de sport en op de tribunes. De uitlatingen
richting Excelsior-speler Ahmad Mendes Moreira zijn onacceptabel.

Vraag 2

Bent u op de hoogte van de reactie die FC Den Bosch in eerste instantie heeft gegeven
op de gebeurtenissen tijdens de wedstrijd? Wat vindt u van deze initiële reactie van
FC Den Bosch als gevolg van de gebeurtenissen?

Antwoord 2

Ja. Die reactie was uiterst ongelukkig. Daags erna heeft FC Den Bosch na gesprekken
met de spelersgroep en andere betrokkenen het boetekleed aangetrokken en aangegeven
diep geschrokken te zijn. Voor zover ik heb begrepen doet de club verder onderzoek
naar wat er feitelijk is gebeurd en zal ze alles in het werk stellen om de personen
die zich schuldig hebben gemaakt aan dit grensoverschrijdend gedrag te achterhalen
en te straffen. Ook komt de club met een actieplan om misstanden grondig aan te pakken
en uit te bannen.

Vraag 3

Bent u het eens met de stelling dat dat buiten deze gebeurtenissen, racisme, discriminatie
en homofobie bredere problemen zijn binnen de sport?1

Antwoord 3

Het is de realiteit dat wij nooit alle gebeurtenissen kunnen voorkomen, maatschappelijke
issues als racisme, discriminatie en homofobe uitingen komen ook op en rond het sportveld
voor. Het realiseren van een positieve sportcultuur vergt een lange adem en is een
verantwoordelijkheid van alle betrokkenen: sporters, coaches, vrijwilligers, scheidsrechters,
ouders, supporters en de overheid.

Vraag 4

Heeft u cijfers over wat de omvang is van racisme, discriminatie, antisemitisme en
homofobie binnen de sport?

Antwoord 4

Uit de monitor van het actieplan «Naar een veiliger sportklimaat» (VSK) 2017 en 2018,
welke jaarlijks aan u toegestuurd, bleek als volgt:

In 2016 is 9% van de sporters van 15 jaar of ouder geconfronteerd met discriminatie
(op grond van sekse, handicap, religie, huidskleur, homoseksualiteit, cultuur).

In 2018 heeft 12% van het arbitrerend kader in de sportwereld te maken gehad met discriminatie
vanwege huidskleur, 14% met discriminatie vanwege cultuur of religie en 5% procent
met discriminatie vanwege homoseksualiteit en 15% met vrouwonvriendelijk gedrag. Van
het sporttechnisch kader heeft 6% in 2018 te maken gehad met discriminatie vanwege
huidskleur, 8% met discriminatie vanwege cultuur of religie, 4% met discriminatie
vanwege homoseksualiteit en 15% met vrouwonvriendelijk gedrag. Van het bestuurlijk
kader heeft 6% in 2018 te maken gehad met discriminatie vanwege huidskleur, 7% met
discriminatie vanwege cultuur of religie, 2% met discriminatie vanwege homoseksualiteit
en 10% met vrouwonvriendelijk gedrag.

Vraag 5

Wat heeft u op het moment als beleid om racisme, discriminatie, antisemitisme en homofobie
te voorkomen en tegen te gaan in de sport?

Antwoord 5

De sportsector werkt al jaren aan een veilig sportklimaat. Het beleid heeft dan ook
als focus dat iedereen overal met plezier veilig kan sporten. Racisme, discriminatie,
antisemitisme en homofobie horen daar niet in thuis. Belemmeringen vanwege iemands
etnische achtergrond, seksuele geaardheid, geloofsovertuiging of sociale positie moeten
worden weggenomen. Een dergelijk klimaat vergt een lange adem die zorgvuldig moet
worden opgebouwd door sporters, bestuurders, trainers, coaches, ouders en supporters.
De afgelopen jaren heb ik hiervoor het actieplan «Naar een veiliger Sportklimaat»
ondersteund. Ik bouw daar op voort en ondersteun de komende jaren de sportsector financieel
om te zorgen dat sportverenigingen structureel aandacht hebben voor een positieve
sportcultuur.

Ik licht hier twee specifieke voorbeelden toe.

Het project «Ons voetbal is voor iedereen» van de KNVB heeft als doel om een positieve
sportcultuur en inclusie te bevorderen en discriminatie tegen te gaan. Het project
zal onder meer een campagne kennen die zich zal gaan richten op de volledige achterban
van de KNVB.

Daarnaast de Alliantie Gelijkspelen (welke ik samen met de Minister van OCW ondersteun),
die tot doel heeft het realiseren van een open, veilig en prettig team- en verenigingsklimaat
voor LHBTI-ers in de sport. Dat doen ze onder meer door workshops te geven aan jeugdtrainers
en jeugdcoaches van Betaald Voetbal Organisaties (BVO’s), door in bondsopleidingen
waaronder die van de KNVB aandacht te hebben voor diversiteit en het omgaan met verschillen
én door zichtbaarheidsacties met de regenboog aanvoerdersbanden.

Eind januari kom ik samen met mijn ambtsgenoten van J&V en SZW en de KNVB met een
aanvalsplan om racisme en discriminatie in de sport nog beter te bestrijden.

Vraag 6

Wat is het doel van uw torentjesoverleg met betrekking tot racisme in de sport met
verschillende partijen, waaronder Ahmad Mendes Moreira, de Koninklijke Nederlandse
Voetbalbond (KNVB), de bondscoach en de aanvoerder van het Nederlands Elftal, Virgil
van Dijk?2 Wanneer zal dit torentjesoverleg plaatsvinden? Wat verwacht u als consequenties voor
uw beleid met betrekking tot racisme en discriminatie? Kunt u de Kamer hierover informeren?

Antwoord 6

Op 28 november heb ik bij de KNVB in Zeist met direct betrokkenen en de KNVB, de Minister-President
en de Minister van Justitie en Veiligheid gesproken. In dit gesprek heb ik richting
Ahmad Mendes Moreira mijn empathie en richting scheidsrechter Laurens Gerrets mijn
waardering voor zijn optreden uitgesproken. Voorts hebben we gezamenlijk afspraken
gemaakt om racisme en discriminatie in de sport beter te bestrijden. Tijdens het wetgevingsoverleg
sport van 2 december jl. heb ik aan uw Kamer toegezegd u hierover na 31 januari te
informeren.

Vraag 7

Bent u bekend met voorbeelden uit andere landen van oplossingen tegen racisme binnen
de sport? Bent u bijvoorbeeld bekend met een app waarmee racisme kan worden gemeld
door supporters in Engeland en wat vindt u hiervan?3

Antwoord 7

Ja, als onderdeel van het aanvalsplan zal gekeken worden hoe een anonieme meldingsapp
ook in Nederland geïmplementeerd kan worden.

Vraag 8

Bent u op de hoogte van het artikel «Moreira doet geen aangifte en wacht onderzoek
KNVB naar racisme af»?4

Antwoord 8

Ja

Vraag 9

Heeft de KNVB volgens u voldoende strafmogelijkheden? Klopt het dat FC Den Bosch de
mogelijkheid heeft om een levenslang stadionverbod op te leggen aan de supporters
die zich hebben misdragen?5

Antwoord 9

De KNVB kan in dit geval een landelijk stadionverbod opleggen. De termijn van een
stadionverbod wordt bepaald op basis van de «Richtlijn termijn stadionverbod». Op
basis van deze richtlijn staat voor het beledigen van een groep c.q. het verspreiden
van discriminatoire uitlatingen een stadionverbod van 60 maanden.

FC Den Bosch heeft de mogelijkheid om op lokaal niveau een persoon een levenslang
stadionverbod op te leggen. Dit lokale stadionverbod geldt in principe alleen voor
de thuiswedstrijden van FC Den Bosch.

Vraag 10

Klopt het dat er tijdens de sinterklaasintocht in 's-Hertogenbosch, FC Den Bosch-supporters
zich al hebben misdragen?6 Zijn er toen maatregelen genomen tegen deze supporters?

Antwoord 10

Voorafgaand aan de intocht van Sinterklaas in ’s-Hertogenbosch hebben zowel voor-
als tegenstanders van zwarte piet bij de gemeente aangegeven gebruik te willen maken
van hun demonstratierecht. Onder de pro-zwarte piet demonstranten bevonden zich ook
supporters van FC Den Bosch. Het gedrag van de demonstranten gaf geen aanleiding tot
strafrechtelijk optreden en/of andere maatregelen.

Vraag 11

Daar waar u heeft aangegeven dat de KNVB meer moet doen tegen racisme en u heeft voorgesteld
dat zij eventueel punten in mindering zouden kunnen nemen bij clubs waar dit gebeurt,
vind u dit proportionele maatregelen om racisme te bestrijden?7

Antwoord 11

In een brief aan de KNVB heeft mijn ambtsgenoot van Justitie en Veiligheid opgeroepen
tot meer actie, en noemde daarbij enkele voorbeelden waaronder de puntenaftrek. In
het aanvalsplan komen we met gerichte maatregelen om racisme en discriminatie te bestrijden.

Vraag 12

Deelt u de mening van de vragenstellers dat u een leidende rol kunt spelen in het
uitspreken tegen weerzinwekkend racisme en het bij elkaar brengen van partijen die
naar middelen zoeken om racisme uit te roeien?

Antwoord 12

Ja, ik heb mijn afschuw uitgesproken en daarop volgend het initiatief genomen om partijen
bij elkaar te brengen en samen te zoeken naar effectieve maatregelen om racisme en
discriminatie te bestrijden. Het tegengaan van racisme en discriminatie is echter
niet iets van de overheid of van de sportsector alleen, maar vraagt een verantwoordelijkheid
van iedereen.

Vraag 13

Kunt u deze vragen één voor één beantwoorden?

Antwoord 13

Ja.