Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Kuiken over de volstrekt onhoudbare situatie op vluchtelingenkampen op Lesbos

Antwoord van Staatssecretaris Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 11 december
2019). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 250.

Vraag 1

Kent u het bericht «Kinderen die niet meer praten»?1

Antwoord 1

Ja

Vraag 2, 4

Deelt u de mening dat het beeld dat in het bericht geschetst wordt voor de zoveelste
keer aangeeft dat de situatie in het vluchtelingenkamp op Lesbos volkomen onhoudbaar
en inhumaan is? Zo nee, waarom niet?

Deelt u de mening dat niet alleen Griekenland verantwoordelijk kan worden gehouden
voor het oplossen van de problemen met de vluchtelingen op Lesbos en met name de kinderen
daaronder? Zo ja, hoe gaan de EU en Nederland concreet op korte termijn voor de oplossing
zorgen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2, 4

Deze berichtgeving bevestigt eens te meer dat de situatie op Lesbos, maar ook op andere
Griekse eilanden, uiterst zorgwekkend is. Het kabinet deelt dan ook uw zorgen en ongeduld.
Wat het kabinet betreft is er duidelijk sprake van een dringende noodzaak om structurele
verbeteringen door te voeren op het gebied van opvang en het versnellen van asiel-
en terugkeerprocedures. Nederland dringt daar voortdurend op aan, op ambtelijk en
politiek niveau, bilateraal en in EU-verband. Griekenland dient daarvoor zelf verantwoordelijkheid
te nemen. In dat licht verwelkomt het kabinet de prioriteiten van de nieuwe Griekse
regering op het terrein van migratie, waaronder het verbeteren van de opvang, het
versnellen van asielprocedures, het versterken van grensbewaking en het opschalen
van terugkeer. Wat Nederland betreft verdient Griekenland daar alle steun bij, zowel
van de Commissie als van de EU lidstaten. Deze is Griekenland ook vaak aangeboden.

Nederland heeft de Griekse autoriteiten steun aangeboden bij het doorvoeren van hogergenoemde
prioritaire verbeteringen, bijvoorbeeld door het delen van kennis, expertise en ervaring.
Minister-President Rutte heeft dit ook in zijn recente gesprek met zijn Griekse counterpart
nogmaals benadrukt. De uitspraken van de nieuwe Griekse regering bieden vertrouwen
dat reeds lang benodigde stappen nu daadwerkelijk worden gezet. Op welk termijn dat
tot resultaat leidt is afhankelijk van de inspanningen van de Griekse autoriteiten
en de steun die zij daarbij ontvangen van Europese partners.

Vraag 3

Deelt u de mening dat in dit vluchtelingenkamp op grove wijze tal van kinderrechten
worden geschonden? Zo ja, aan welke kinderrechten denkt u zoal? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3

Het is duidelijk dat de opvang op de Griekse eilanden niet voldoet aan de Europese
en internationale standaarden. Dit zorgt voor schrijnende omstandigheden, met name
voor de meest kwetsbaren, waaronder kinderen. Het is van belang dat de geldende internationale
en nationale normen worden gehandhaafd en Griekenland hier de nodige stappen in zet.
Daarom dringt Nederland al langer aan op het doorvoeren van structurele verbeteringen.
Voorts biedt Nederland via EASO experts aan die zijn gespecialiseerd in de opvang
van kwetsbare groepen zoals alleenstaande minderjarigen. Momenteel zijn Nederlandse
experts gedetacheerd bij EASO die zich inzetten voor onder andere de begeleiding en
opvang van alleenstaande minderjarigen op Samos en het doorvoeren van structurele
verbeteringen in de opvang.

Vraag 5, 6

Deelt u de mening dat de situatie in het vluchtelingenkamp voor met name kinderen
zodanig is, dat de tijd van op Europees niveau praten en onderhandelen voorbij is
en dat er snel gehandeld moet worden? Zo ja, hoe gaat u het initiatief hiertoe nemen?
Zo nee, waarom niet?

Deelt u de mening dat «om blijvende psychologische schade te voorkomen, deze kinderen
onmiddellijk uit het Moria-kamp, van Lesbos af, [moeten] worden weggehaald.»? Zo ja,
hoe gaat u hiervoor zorgen en op welke zeer korte termijn? Hoeveel kinderen is Nederland
bereid op te nemen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5, 6

Het kabinet deelt uw ongeduld. Zoals vaak met uw Kamer gewisseld, vraagt Nederland
doorlopend aandacht voor de schrijnende situatie op de Griekse eilanden. Ook heeft
Nederland meermaals het aanbod gedaan om de Griekse autoriteiten te ondersteunen om
structurele verbeteringen door te voeren op het gebied van opvang en het versnellen
van asiel- en terugkeerprocedures. Daarbij wordt bij voorkeur in Europees verband
samengewerkt met de Commissie, EASO, Frontex en andere EU lidstaten.

Nu de nieuwe Griekse regering maatregelen heeft aangekondigd die hier nauw op aansluiten,
verwacht het kabinet dat er nu ook, met Europese steun, stappen zullen worden gezet.
Een van de acute maatregelen die de Griekse regering heeft getroffen is het overplaatsen
van kwetsbare groepen, waaronder minderjarigen naar het vasteland.

Op 10 september jl. heeft de Griekse regering via de Europese Commissie de lidstaten
verzocht om maximaal 2.500 alleenstaande minderjarige asielzoekers te herplaatsen.
Dit verzoek wordt momenteel bestudeerd.

Hierbij wordt wel aangetekend dat het kabinet in principe geen voorstander is van
een nieuwe herplaatsingsronde. Zoals vaker met uw Kamer gewisseld, draagt herplaatsing
niet bij aan een structurele oplossing. Het is bovenal zaak dat structurele verbeteringen
worden doorgevoerd in de opvang om onder andere adequate zorg te kunnen bieden aan
kwetsbare groepen als alleenstaande minderjarige asielzoekers.