Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Ploumen en Gijs van Dijk over menstruatie-armoede in Nederland

Antwoord van Minister Bruins (Medische Zorg) (ontvangen 6 december 2019).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het onderzoek «Verkenning van menstruatie-armoede in Nederland»,
uitgevoerd door het feministisch platform De Bovengrondse?1

Antwoord 1

Ja, ik heb daarvan kennis genomen.

Vraag 2

Bent u ook bekend met de uitkomsten van het onderzoek van Plan International over
menstruatie-armoede?2

Antwoord 2

Ja, ook dit onderzoek is mij bekend.

Vraag 3

Hoe vindt u het dat menstruatie-armoede ook in Nederland voorkomt? En dat vrouwen
bij gebrek aan goede menstruatieproducten hun toevlucht nemen tot wc-papier, kranten,
vodden of luiers?

Antwoord 3

Zie het antwoord op vraag 8.

Vraag 4

Hoe vindt u het dat 8,9 procent van de meisjes en vrouwen tussen 12 en 25 jaar aangeeft
wel eens te weinig geld te hebben om menstruatieproducten te kopen?

Antwoord 4

Zie het antwoord op vraag 8.

Vraag 5

Bent u bekend met de gezondheidsrisico’s van het te lang dragen van menstruatieproducten,
zoals het Toxic Shock Syndrom? Bent u het ermee eens dat dit moet en kan worden voorkomen?

Antwoord 5

Ik ben bekend met het toxischeshocksyndroom en dat dit onder meer in verband wordt
gebracht met het (onjuist) gebruik van een tampon. Het is gelukkig een weinig voorkomende
infectie, maar de gevolgen kunnen zeer ernstig zijn. Het toxischeshocksyndroom kan
voorkomen worden door passend gebruik van menstruatieproducten. Indien de persoon
kiest voor het gebruik van de tampon moet uiteraard goed worden gelet op een hygiënische
toepassing. Het te lang inhouden van een tampon moet daarom worden vermeden, ook als
de vrouw dit doet of overweegt om kosten te besparen.

Het is in eerste instantie de verantwoordelijkheid van de persoon zelf om menstruatieproducten
(maandverband, tampon of een menstruatiecup) op een juiste wijze toe te passen of
zich daarover te laten informeren. Bij kinderen die (voor het eerst) te maken krijgen
met menstruatie of klachten hebben na gebruik van bepaalde producten, hebben ook de
ouders een rol. Het is dan uiteraard wel een voorwaarde dat het onderwerp binnen een
gezin gewoon bespreekbaar is. Ik vind het dan ook terecht dat De Bovengrondse ook
aandacht vraagt voor het doorbreken van taboes rond menstruatie en het vergroten van
kennis over goed gebruik van menstruatiemiddelen.

Vraag 6

Deelt u de mening dat in een welvarend land als Nederland elke vrouw beschikking zou
moeten hebben over goede menstruatieproducten?

Antwoord 6

Ja die mening deel ik. Hierbij is het ook van groot belang dat taboes rond menstruatie
worden doorbroken en de kennis over goed gebruik van menstruatiemiddelen wordt vergroot.
Scholen in het basis en voortgezet onderwijs zijn op grond van het kerndoelonderdeel
seksualiteit en seksuele diversiteit verplicht om in hun lesaanbod aandacht te besteden
aan seksuele vorming en gezondheid, relaties en seksuele diversiteit. Scholen zijn
vrij om zelf te kiezen welke methoden of lespakketten ze hiervoor gebruiken. Binnen
het thema seksuele gezondheid besteden diverse lesmethoden aandacht aan menstruatie(welzijn).
De Staatssecretaris van Volksgezondheid,

Welzijn en Sport heeft hierover op 14 november jl. een brief gestuurd naar uw Kamer
naar aanleiding van een petitie van de Endometriose Stichting en GirlsTalk.Period!.

Vanuit het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en het Ministerie van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport zijn Plan Internationaal en De Bovengrondse uitgenodigd voor een
vervolggesprek om met hen de opbrengsten van hun acties naar aanleiding van dit onderzoek
verder te bezien. De organisaties hebben aangegeven daarop in te gaan.

Vraag 7

Hoe kijkt u aan tegen het Schotse initiatief waarbij de overheid menstruatieproducten
gratis maakte voor scholieren en studenten? Bent u van plan dit ook in Nederland in
te voeren, om menstruatieproducten voor alle scholieren en studentes beschikbaar te
maken? Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 7

Zie het antwoord op vraag 8.

Vraag 8

Welke andere maatregelen bent u van plan te nemen om menstruatie-armoede in Nederland
tegen te gaan en menstruatieproducten voor elke vrouw beschikbaar te maken? Kunt u
uw antwoord toelichten?

Antwoorden 3, 4, 7 en 8

Het is mij bekend dat in Schotland de keuze is gemaakt om sanitaire producten te verstrekken
aan vrouwen met een laag inkomen en om deze beschikbaar te stellen in opvanghuizen
en op scholen. In Nederland is het kabinet voorstander van een integrale aanpak die
zich zoveel mogelijk richt op de verscheidenheid aan oorzaken van armoede.

Het kabinet neemt daartoe, op basis van het regeerakkoord, al diverse maatregelen
om de structurele oorzaken van armoede aan te pakken. Er zijn ook extra middelen voor
het voorkomen van schulden en het bestrijden van armoede. Ook binnen scholen is aandacht
voor armoede. Scholen kunnen armoede niet oplossen maar wel signaleren en doorverwijzen
naar instanties die hulp kunnen bieden. Om scholen hierin te ondersteunen werken het
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en het Ministerie van Onderwijs, Cultuur
en Wetenschap aan een handreiking voor scholen met tips en methoden hoe met armoede
in de klas om te gaan. Bij de aanpak van armoede hebben gemeenten een belangrijke
rol. Zij kennen de lokale situatie en kunnen maatwerk bieden, onder meer via de bijzondere
bijstand. Gelet op de rol van gemeenten heeft de VNG in afstemming met het Ministerie
van SZW een bericht op de website geplaatst om gemeenten te attenderen op de uitkomsten
van het onderzoek.

Het kabinet is van mening dat het huidige beleid voldoende mogelijkheid biedt om menstruatiearmoede
en de gevolgen daarvan tegen te gaan. Het onderzoek geeft geen aanleiding om bovenop
de huidige inzet van het kabinet beleidsmaatregelen te nemen specifiek gericht op
dit deelaspect van armoede.