Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Nispen over ‘het verslavend karakter van onderdelen van videospellen’

Antwoord van Minister Dekker (Rechtsbescherming) (ontvangen 13 november 2019). Zie
ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 441.

Vraag 1

Kent u het bericht dat een jongen 8.000 euro aan één videospel heeft uitgegeven in
de hoop dat hij een competitief voordeel zou krijgen bij het spelen van dat spel?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wat vindt u van de uitspraken van een speler van het spel Fifa 19 die de praktijk
van dat spel bestempeld als: «een grote goksite», en het blijven openen van zogenaamde
spelerpakketjes beschrijft als: «het is toch een soort verslaving»? Bent u zich bewust
van het feit dat de Fifa-spellen een leeftijdsclassificatie van 3+ hebben en dat dus
alle kinderen deze spellen kunnen kopen, spelen en in aanraking kunnen komen met de
gokelementen in de Fifa-spellen?

Antwoord 2

Ik ben mij ervan bewust dat de Fifa-spellen een leeftijdsclassificatie van PEGI 3+
hebben. PEGI (Pan-European Game Information) is een systeem van zelfregulering door
de branche. De PEGI 3+ classificatie wordt gegeven aan spellen met een inhoud die
naar de criteria van de PEGI-organisatie geschikt is voor alle leeftijdscategorieën.
PEGI waarschuwt daarnaast met behulp van een inhoudspictogram voor gokken in games.
De loot boxes (schatkistjes) in Fifa worden echter niet gerekend tot de definitie
van gokken die PEGI hanteert: het aanmoedigen of aanleren van gokken in de vorm van
casinospelen.

Soms zijn loot boxes kansspelen in de zin van de Wet op de kansspelen (Wok). Op grond
van de Wok mogen geen kansspelen worden aangeboden waarbij een prijs kan worden gewonnen,
zonder hiervoor een vergunning te hebben verkregen van de Kansspelautoriteit (Ksa).
Het is aan de Ksa om individuele gevallen te beoordelen. Bij het onderzoek naar loot
boxes in 2018 («Onderzoek naar loot boxes – Een buit of een last?»2) zijn tien spellen onderzocht. Vier daarvan bleken in strijd met de wet te zijn.

Vraag 3

Ziet u ook het grote gevaar van jonge kinderen die bewust of onbewust grote geldbedragen
uitgeven aan een videospel in de hoop daar iets waardevols voor terug te krijgen,
zonder dat zij daadwerkelijk de zekerheid hebben echt iets waardevols terug te krijgen
voor hun uitgave? Acht u dit wenselijk? Zo nee, wat gaat u hier aan doen?

Antwoord 3

Loot boxes kunnen leiden tot verslavingsrisico’s of financiële risico’s, ongeacht
of zij zijn verboden.3
4 Ik onderschrijf dan ook het belang van het creëren van bewustwording van deze risico’s.
De Ksa deelt daartoe haar kennis over verslavingsrisico’s met de gamesector en zij
heeft aanbieders opgeroepen om verslavingsgevoelige elementen uit videospellen te
halen. Naast de overheid hebben ouders een belangrijke rol ten aanzien van het speelgedrag
van kinderen door afspraken te maken en grenzen te stellen. De Ksa raadt ouders af
hun kinderen loot boxes te laten openen. Ouders en kinderen kunnen op de website van
de Ksa en bijvoorbeeld ook op websites als gokkeninfo.nl en gameninfo.nl informatie
vinden over loot boxes.

Zoals volgt uit mijn antwoord op vraag 2 zijn niet alle loot boxes in strijd met de
Wok. De Wok geeft een genoegzame definitie van kansspelen. De Ksa kan slechts optreden
tegen loot boxes die een kansspel zijn in de zin van de Wok. Toegestane loot boxes
vallen onder het consumentenrecht, dat consumentenbescherming biedt door het verbod
op misleiding en oneerlijke handelspraktijken. Hierop houdt de ACM toezicht.

Voor alle loot boxes, ook loot boxes die zijn toegestaan, geldt dat de gamesector
een belangrijke verantwoordelijkheid heeft. Om te beginnen moet het systeem van zelfregulering
door middel van leeftijdsclassificatie en inhoudspictogrammen, zoals beschreven in
mijn antwoord op vraag 2, adequaat zijn. Het NICAM (Nederlands Instituut voor de Classificatie
van Audiovisuele Media) controleert de risicoclassificatie van games in Nederland.
Ik zal met het NICAM in gesprek gaan over hoe deze zelfregulering versterkt kan worden.

In aanvulling hierop heb ik het WODC gevraagd om onderzoek te doen naar onder meer
games in relatie tot kansspelen en de wisselwerking en dynamiek tussen games en kansspelen.

Vraag 4

Waarom kunnen in de Fifa-spellen tot op heden nog steeds spelerpakketjes, die feitelijk
loot boxes zijn, gekocht worden, terwijl op de website van de Kansspelautoriteit valt
te lezen dat: «Game-designers moeten zich houden aan de wet. Loot boxes zijn onder
de huidige wet- en regelgeving verboden als de items die uit de loot boxes komen,
overdraagbaar zijn. Daarom moeten game-designers functionaliteiten in de games uitschakelen
waardoor items kunnen worden omgezet naar geld.» Waarom handhaaft de Kansspelautoriteit
de wet niet in het geval van de Fifa-spellen?5

Antwoord 4

Uitsluitend loot boxes die voldoen aan de definitie van een kansspel vallen onder
de Wok en daarmee onder het toezicht van de Ksa. De Ksa beoordeelt in individuele
gevallen of in strijd met de Wok wordt gehandeld. Over al dan niet lopende onderzoeken
doet zij geen uitspraken.

Vraag 5

Heeft de Kansspelautoriteit wel genoeg juridische capaciteit dit soort praktijken
voldoende te kunnen onderzoeken en ook zaken snel voor de rechter te kunnen brengen
als zij constateert dat spellen zich niet aan kansspelwetgeving houden? Zo nee, wat
gaat u er aan doen de Kansspelautoriteit wél zo snel mogelijk die slagkracht te geven?
Zo ja, waarom heeft de Kansspelautoriteit tot op heden nog geen actie ondernomen tegen
Electronic Arts (EA), de uitgever van de Fifa-spellen?

Antwoord 5

De Ksa heeft voldoende capaciteit om te kunnen onderzoeken en te beoordelen of spelaanbieders
zich aan de kansspelwetgeving houden.

Als de Ksa concludeert dat er mogelijk overtredingen zijn van de kansspelwetgeving,
kan zij optreden. Over al dan niet lopende onderzoeken doet de Ksa echter geen mededelingen.

Vraag 6

Klopt het dat in België uitgever EA haar Fifa-spellen dusdanig heeft aangepast dat
de Fifa-munten, waarmee de spelerpakketjes gekocht kunnen worden in de Fifa-spellen,
uit de spellen zijn verdwenen? Zo ja, wilt u zich inzetten om dit ook in Nederland
te bewerkstelligen?

Antwoord 6

Ja, het klopt dat in België een maatregel van die strekking is genomen om aan de Belgische
kansspelwetgeving te voldoen. De loot boxes als zodanig zijn hiermee echter niet uit
het spel verdwenen.

Overigens verschilt de Nederlandse kansspelwetgeving van de Belgische kansspelwetgeving
ten aanzien van de definitie van een kansspel. Een maatregel die in België tot gevolg
heeft dat wordt voldaan aan de Belgische kansspelwetgeving (zoals in deze ten aanzien
van het Belgische kansspelcomponent «inzet»), leidt er daarom niet automatisch toe
dat voldaan wordt aan de Nederlandse kansspelwetgeving.

De Ksa kan in Nederland ingrijpen als er sprake is van een overtreding van de Nederlandse
kansspelwetgeving en waar zij dit nodig acht doet zij dit ook.

Vraag 7

Kunt u deze vragen afzonderlijk beantwoorden?

Antwoord 7

Ja.