Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Baudet over het Democratiefestival in Nijmegen

Antwoord van Minister Ollongren (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) (ontvangen
11 oktober 2019).

Vraag 1

Hoeveel heeft het ministerie uitgegeven aan het Democratiefestival op 30 en 31 augustus
in Nijmegen? Hoeveel subsidiegeld van andere overheidsinstanties is aan het Democratiefestival
uitgegeven?

Antwoord 1

Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft een subsidie verstrekt
van € 766.899, waarvan 80% is bevoorschot, aan de Vereniging van Nederlandse Gemeenten
(VNG) voor het Democratiefestival. De subsidie is nog niet vastgesteld. Verder heeft
het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties financieel bijgedragen
aan extra communicatie (ca € 80.000), extra beveiliging (ca € 10.000) en het programmaonderdeel
met politieke jongerenorganisaties (ca 12.000). Daarnaast heeft de provincie Gelderland
€ 150.000 subsidie verstrekt aan de VNG.

Vraag 2

Hoeveel bezoekers heeft het Democratiefestival getrokken? Hoeveel overheidssubsidie
is er uitgegeven per bezoeker?

Antwoord vraag 2

Op vrijdag 30 augustus hebben 3.411 deelnemers deelgenomen aan het Democratiefestival
en op zaterdag 31 augustus 3.006 deelnemers.1 Totaal komt dit neer op 6.417 deelnemers over 2 dagen. Hierin zijn niet sprekers,
vrijwilligers en de personen betrokken bij de organisatie, meegerekend. Indien het
totaalbedrag van het antwoord op vraag 1 wordt gedeeld door het totaalaantal bezoekers
(6417) komt dit neer op € 158 per persoon.

Vraag 3 en 4

Bent u het ermee eens dat democratische vernieuwing noodzakelijk is? Zo ja, welke
concrete stappen neemt u om democratische vernieuwing te bevorderen? Hoe moet de afschaffing
van het referendum in dit kader worden bezien? Zo nee, op welke gronden vindt u dat
democratische vernieuwing onnodig is? Hoe moet men het organiseren van het Democratiefestival
dan zien?

Waarom denkt u dat een Democratiefestival mensen meer enthousiasmeert over onze democratie
dan het referendum?

Antwoord vraag 3 en 4

Als Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ben ik en voel ik mij ervoor
verantwoordelijk dat er voortdurend aandacht is voor de versterking en vernieuwing
van onze democratie, op alle bestuursniveaus. Daartoe zet ik ook de nodige stappen.
Zo werk ik op decentraal niveau sinds 2018 met de VNG en de beroeps- en belangenverenigingen
in het samenwerkingsprogramma «Democratie in Actie». Binnen dit programma zetten wij
samen de schouders onder versterking en vernieuwing van de lokale democratie. Voor
democratie op nationaal niveau heeft de staatscommissie parlementair stelsel eind
2018 een waardevol advies uitgebracht. U heeft het kabinetsstandpunt in juni 2019
ontvangen. Daarin is aangekondigd dat onder meer wordt ingezet op vernieuwing en versterking
door een nieuw kiesstelsel, een jongerenparlement en een Wet op de Politieke Partijen.
Over een aantal andere aanbevelingen neemt het kabinet, zoals al aangekondigd, later
een standpunt in. Naast de adviezen van de staatscommissie, wordt gezocht naar aanvullende
manieren om de democratie dichter bij inwoners te brengen. Het democratiefestival
is een van deze manieren. Al deze acties staan naast het lopende proces dat moet leiden
tot een inhoudelijke standpuntbepaling over de aanbevelingen van de staatscommissie
inzake het correctief bindend referendum.

Vraag 5

Bent u bereid om het advies van de commissie-Remkes op te volgen en het bindend referendum
in te voeren? Zo nee, waarom niet?

Antwoord vraag 5

Het bindend correctief referendum is de afgelopen jaren veelvuldig aan de orde geweest
in de Kamer. Er wordt zeer verschillend over gedacht. Zoals in het kabinetsstandpunt
over het advies van de commissie-Remkes is aangegeven, betreft het een instrument
dat niet zonder meer inpasbaar is in de vertegenwoordigende democratie, zoals zij
in Nederland de afgelopen anderhalve eeuw vorm heeft gekregen. Daarom wil het kabinet
uiterst zorgvuldig opereren in dit dossier. De staatscommissie heeft geadviseerd een
correctief bindend referendum in te voeren, als aanvulling op en versterking van het
huidige Nederlandse parlementaire stelsel. Daarnaast heeft de Eerste Kamer tijdens
de parlementaire behandeling van de intrekking van de Wet raadgevend referendum de
motie-Lintmeijer aangenomen. Deze motie verzoekt de regering te komen met een initiatief
voor een visie op nieuwe vormen van directe democratie als aanvulling op het huidige
representatieve stelsel. Het lid Van Raak heeft een initiatiefwetsvoorstel ingediend
tot wijziging van de Grondwet met het oog op de invoering van een correctief bindend
referendum. Zoals aangekondigd in het kabinetsstandpunt over het advies van de staatscommissie,
kiest het kabinet voor een gefaseerde aanpak waarbij eerst een reactie wordt gegeven
op de motie-Lintmeijer. Het kabinet hecht eraan nu niet vooruit te lopen op de definitieve
standpuntbepaling.