Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Bisschop over het bericht ‘Te veel beperkingen voor Bijbelstudie in azc’

Antwoord van Staatssecretaris Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 27 augustus
2019). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2018–2019, nr. 3350.

Vraag 1

Kent u het bericht «Te veel beperkingen voor Bijbelstudie in azc»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat gezamenlijke Bijbelstudie niet is toegestaan in het asielzoekerscentrum
(azc) in Gilze-Rijen?

Antwoord 2

Het COA is een politiek en religieus neutrale organisatie en heeft daarbij als taak
de persoonlijke levenssfeer van alle bewoners te bewaken en de leefbaarheid en veiligheid
op de opvanglocaties te borgen. Bewoners van COA-locaties hebben diverse politieke
en (non-)religieuze voorkeuren, waarbij juist die voorkeur vaak aanleiding was om
hun land van herkomst te (moeten) verlaten. Om te voorkomen dat bewoners geconfronteerd
worden met uitingen van andere bewoners die politieke en religieuze bijeenkomsten
houden zijn politieke en religieuze activiteiten die inbreuk plegen op de persoonlijke
levenssfeer van anderen niet toegestaan. Het staat daarbij een ieder vrij om zijn
politieke of religieuze voorkeur in de privésfeer te belijden. Het betreft dan, zoals
mijn voorganger ook heeft toegelicht tijdens het debat over de begrotingsbehandeling
op 22 november 2018, kleine, persoonlijke vormen van religiositeit. Het staat een
bewoner vrij om een bezoeker te ontvangen en met deze bezoeker op individuele basis
in gesprek te gaan over het geloof. Dit privégesprek mag ook een Bijbel- of Koranstudie
heten. Politieke en of religieuze (georganiseerde) groepsbijeenkomsten, groter dan
het gezinsverband, zijn niet toegestaan. Wanneer bewoners het geloof als collectief
willen belijden worden zij doorverwezen naar religieuze instellingen in de omgeving.
De Bijbelstudie zoals deze plaatsvond in Gilze-Rijen, in groepsverband, met een bezoeker
en meer dan tien bewoners op een kamer was op basis van het bovengenoemde beleid niet
toegestaan.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het onwenselijk is dat een vrijwillige, gezamenlijke Bijbelstudie
van asielzoekers, op hun eigen bewonerskamer in een azc, door het Centraal Orgaan
opvang Asielzoekers (COA) niet toegestaan zou worden omdat dit inbreuk zou plegen
op de persoonlijke levenssfeer van andere asielzoekers?

Antwoord 3

Uit mijn antwoord op vraag 2 blijkt dat gezamenlijke Bijbelstudie of andere religieuze
of politieke bijeenkomsten van asielzoekers in groepsverband, anders dan het gezinsverband,
niet zijn toegestaan.

Vraag 4

Deelt u de mening dat wanneer gezamenlijke Bijbelstudie van asielzoekers niet is toegestaan
de vrijheid van godsdienst in het geding is?

Antwoord 4

Ik deel niet de mening dat de vrijheid van godsdienst in het geding is wanneer gezamenlijke
Bijbelstudie van asielzoekers, of andere religieuze of politieke samenkomsten in groepsverband
niet zijn toegestaan op COA-locaties. Het staat bewoners vrij om het geloof te belijden
in de privésfeer, in gezinsverband of in een gesprek met een bezoeker. Daarnaast kunnen
COA bewoners in een religieuze instelling naar keuze deelnemen aan gebedsdiensten
of andere religieuze activiteiten. Voor de afweging om een gezamenlijke Bijbelstudie
niet toe te staan verwijs ik naar antwoord 2.

Vraag 5

Hoe verhoudt het verbod op Bijbelstudie zich tot het gegeven dat zelfs vormen van
islamitische gebedsoproepen toegestaan zijn in asielzoekerscentra?2

Antwoord 5

Zoals blijkt uit de antwoorden op de vragen 2 en 4 zijn kleine, persoonlijke vormen
van religiositeit toegestaan en is het toegestaan om (elk) geloof te belijden in een
kleine persoonlijke setting in de privésfeer.

Centrale gebedsoproepen zijn dan ook niet toegestaan op COA-locaties. Het is wel toegestaan
om een lied of een gebedsoproep op een eigen telefoon zacht af te spelen. Het COA
maakt bij het toekennen van rechten dan wel het opleggen van plichten geen onderscheid
tussen religies of levensbeschouwingen.

Vraag 6

Kunt u toelichten wat de Handreiking Levensbeschouwing (2018) van het COA zegt over
een dergelijke vorm van Bijbelstudie en bent u bereid om deze Handreiking met de Kamer
te delen?

Antwoord 6

Zowel in de Handreiking Levensbeschouwing, de huisregels, de gedragscode als het bezoekersreglement
staat dat het COA een politiek en religieus neutrale organisatie is. Bewoners in de
opvang leven veelal in een gezamenlijke leefruimte met beperkte mogelijkheden om zich
af te zonderen als daar aanleiding toe is. Uitgangspunt is dat de vrijheid van de
ene bewoner niet belemmerend mag zijn voor de vrijheid van de ander. Het COA verwijst
een bewoner voor het houden of bijwonen van een religieuze bijeenkomst/feest naar
religieuze instellingen buiten de locatie. Voor gebedsoproepen geldt dat de vrijheid
van de ene bewoner niet mag conflicteren met de vrijheid van een andere bewoner. U
treft de Handreiking Levensbeschouwing als bijlage bij de beantwoording aan.

Vraag 7

Bent u bereid om met het COA in gesprek te gaan over de wijze waarop het artikel 12
van het COA-bezoekersreglement en de Handreiking Levensbeschouwing toepast en de Kamer
hierover te informeren?3

Antwoord 7

Ik zie geen aanleiding om met het COA in gesprek te gaan over de wijze waarop COA
uitvoering geeft aan zijn rol van politiek en religieus neutrale organisatie. De handreiking
is voorts mede tot stand gekomen op basis van gesprekken met en input van diverse
levensbeschouwelijke, religieuze en belangenorganisaties.4