Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Moorlag en Ploumen over de aanpak van de overlast door de eikenprocessierups

Antwoord van Minister Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit), mede namens
de Minister voor Medische Zorg (ontvangen 16 juli 2019)

Vraag 1

Kent u het bericht «Plaag van eikenprocessierups neemt immense omvang aan»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de indruk van de in het bericht genoemde bioloog dat de omvang van de overlast
van de eikenprocessierups in vergelijking met eerdere jaren groter is of hebt u een
andere indicatie dat dit het geval is? Zo ja, wat is uw inschatting van die omvang?
Zo nee, waarom niet en kunt u dit alsnog laten onderzoeken?

Antwoord 2

Ja, ik deel die indruk. Zie ook mijn antwoord op vraag 2 van lid De Groot. Ik ga op
korte termijn verder onderzoek laten verrichten om de betrouwbaarheid van dit soort
globale inschattingen verder te vergroten, bijvoorbeeld door tijdens de vluchtperiode
de verspreiding van vlinders te volgen. Dit onderzoek is een van de acties die op
korte termijn vanuit het nieuwe Kennisplatform Processierups zal worden uitgevoerd.

Vraag 3

Deelt u de mening dat er sprake is van een acute en gemeente- en provinciegrens overstijgende
problematiek? Zo ja, wat kunt u doen om ervoor te zorgen dat op korte termijn de overlast
van deze rupsen verminderd wordt en in hoeverre spelen de Nederlandse Voedsel- en
Warenautoriteit (NVWA) en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)
hier een actieve rol in? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3

Zie ook mijn antwoord op vraag 6 van lid De Groot. De eikenprocessievlinders vliegen
binnenkort uit en de enorme aantallen brandharen blijven dan nog lange tijd voor overlast
zorgen. Om iedereen te informeren hoe met de overlast om te gaan of deze te voorkomen
is een overzicht met de belangrijkste do’s en don’ts voor zowel gemeenten als burgers
opgesteld.

In opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ondersteunt het
RIVM professionals van regionale GGD’en op het gebied van milieu en gezondheid. Het
RIVM verzamelt kennis en informatie over gezondheidseffecten en stelt dit beschikbaar,
zoals de GGD-richtlijn medische milieukunde: de eikenprocessierups en gezondheid2, een update van de wetenschappelijke literatuur over de gezondheidsaspecten van de
eikenprocessierups3 en een pagina op de eigen website «Eikenprocessierups»4 met een link naar een toolkit van en voor GGD-professionals: «Alles over, voor en tegen de eikenprocessierups»5. Voor het antwoord op publieksvragen verwijst het RIVM door naar de regionale GGD.
Op de website van de NVWA wordt het publiek doorverwezen naar relevante betrokken
instanties die ook aan het kennisplatform deelnemen.

Vraag 4

Bent u bekend met de wijze waarop in andere landen omgegaan wordt met deze problematiek?
Zo ja, zijn er best practices in de aanpak van de overlast die wellicht ook in ons
land toegepast kunnen worden? Zo nee, kunt u dit dan alsnog laten onderzoeken?

Antwoord 4

De leden van het Kenniscentrum Eikenprocessierups en de andere betrokken instituties
beschikken over goede internationale contacten met specialisten op het gebied van
de eikenprocessierups met name ook in de buurlanden waar dezelfde problematiek speelt.
De kennis uit het buitenland wordt gebruikt in de actualisatie van de leidraad.

Veel van de beschikbare kennis wordt met regelmaat getoetst aan hoe men in het buitenland
met het probleem omgaat. Tegelijkertijd is de situatie in Nederland anders is door
de hoge bevolkingsdichtheid in Nederland, de nauwe verwevenheid van natuur met andere
gebruiksvormen en in verschillende regio’s een landschap waarin eikenbomen een belangrijke
factor zijn. Wel is duidelijk dat de schaal in de overlast zoals die zich nu in Nederland
voordoet vrij uniek is.

Vraag 5

Deelt u de mening dat er, gezien de omvang en het feit dat het een steeds terugkerend
probleem betreft, een structurele landelijke aanpak nodig is? Zo ja, wilt u met gemeenten,
provincies en het Kenniscentrum Eikenprocessierups in overleg treden om te komen tot
een landelijk bestrijdingsplan? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

Zoals ook geantwoord op vraag 5 van lid De Groot, hebben alle eigenaren van eiken,
zoals gemeenten, een zorgplicht tot het bestrijden van de overlast door eikenprocessierupsen
vanwege het gevaar voor de volksgezondheid. Juist omdat elke situatie anders is, kan
op decentraal niveau beter maatwerk worden geleverd en daarom is de schadebestrijding
decentraal georganiseerd. Ik ga er vanuit dat op basis van het delen van de juiste
kennis in het Kennisplatform de collega overheden in staat zijn om de preventie en
bestrijding adequaat en effectief op te pakken zodat de problematiek volgend jaar
aanzienlijk wordt beperkt.

Landelijk wordt ook regie genomen door mij, onder andere via kennisverspreiding, onderzoek
dat wordt opgezet en uitgevoerd en het delen van inzichten ten aanzien van de bestrijding
van de eikenprocessierups.