Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Futselaar en Alkaya over het ontnemen van toegang van Huawei tot Google-software door de Verenigde Staten

Antwoord van Staatssecretaris Keijzer (Economische Zaken en Klimaat), mede namens
de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (ontvangen 5 juli
2019). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2018–2019, nr. 3055.

Vraag 1

Kent u de berichten dat de Amerikaanse Minister van Economische Zaken Google heeft
verboden Huawei nog te ondersteunen bij het gebruik van het Android-besturingssysteem
en bijbehorende apps?1 Wat is uw reactie daarop?

Antwoord 1

Ja, ik ben met dit NOS-bericht bekend.

Volgens de mij bekende berichtgeving is Huawei recentelijk door het Amerikaanse Ministerie
van Handel op een lijst voor export licenties geplaatst (de Entity list). Een direct
gevolg is dat bedrijven die vanuit de Verenigde Staten technologie leveren aan Huawei,
zoals Google, vanaf nu een exportlicentie moeten aanvragen. Google heeft bekendgemaakt
dat het bedrijf naar aanleiding hiervan de toegang van telefoonmaker Huawei tot het
besturingssysteem Android beperkt. Na een ontmoeting met president Xi Jinping tijdens
de G20, heeft president Trump verklaard dat Amerikaanse bedrijven onder voorwaarden
wel zaken zouden mogen doen met Huawei. Hoe deze versoepeling er in de praktijk uit
komt te zien is nog niet bekend.

Vraag 2

Hoeveel Nederlanders worden geraakt door dit besluit als dit geëffectueerd wordt en
met welke gevolgen gaan zij te maken krijgen?

Antwoord 2

Het is op dit moment niet goed in te schatten hoeveel Nederlanders geraakt zouden
worden als dit besluit wordt geëffectueerd. Dit komt door de volgende omstandigheden.
Volgens de berichtgeving heeft Google de licentie voor de toegang tot het Android-platform
voor Huawei-smartphones beëindigd. Er is een periode van 90 dagen ingesteld door de
Amerikaanse overheid voor de transitie naar de nieuwe situatie en om de gevolgen voor
de eigen industrie goed in te schatten. Ons beeld is dat tot die tijd de gebruikers
van Huawei-smartphones gewoon toegang blijven houden tot Google Play en beveiligingsupdates.
Daarnaast heeft Huawei aangegeven (zie ook antwoord op vragen 4 en 5) dat huidige
toestellen ook na de transitieperiode zullen blijven werken zoals consumenten gewend
zijn, waarbij diensten als Google Play Store, Gmail en beveiliging van Google Play
Protect en Huawei blijven functioneren. Indien de blokkade van toegang van Huawei
tot Android doorgang vindt, moet Huawei op zoek naar alternatieve systemen, met name
waar het nieuw op de markt te brengen typen telefoons betreft. We blijven deze ontwikkelingen
volgen.

Vraag 3

Hoe wordt deze inperking van de rechten van niet-Amerikaanse burgers gerechtvaardigd
en wat is het Nederlandse standpunt hierover? Zijn er concrete aanwijzingen dat Huawei
voor de Chinese staat «achterdeurtjes» inbouwt in software en, indien dit het geval
is, hoe verhouden deze zich in aantal en omvang tot de tot op heden geconstateerde
achterdeurtjes van Amerikaanse makelij?

Antwoord 3

De lijst voor exportlicenties (de Entity list) heeft betrekking op technologie die
de Verenigde Staten verlaat en geleverd wordt aan specifieke bedrijven. Op deze lijst
zet de VS entiteiten die betrokken zijn, of een aanmerkelijk risico vormen voor de
nationale veiligheid of het buitenlandsbeleid van de Verenigde Staten. De VS maakt
een eigen afweging over welk bedrijf zij op de lijst voor export licenties plaatst.

De Amerikaanse overheid heeft Huawei op deze lijst geplaatst. Hierbij heeft de Amerikaanse
staat specifiek aangegeven dat er momenteel 13 aanklachten tegen Huawei lopen. Deze
aanklachten hebben betrekking op het feit dat Huawei zonder dat het bedrijf hiervoor
een vergunning heeft aangevraagd bij de Verenigde Staten, levert aan Iran.

De Amerikaanse overheid heeft Google of andere bedrijven niet bij voorbaat verboden
om te leveren aan Huawei. Google is echter wel verplicht om een vergunning aan te
vragen voor de levering aan Huawei.

De Nederlandse overheid beziet de risico’s die verbonden zijn aan producten en bedrijven
op een zorgvuldige «case by case» basis. Een interdepartementale Taskforce onder leiding
van de NCTV en met medewerking van de drie grote telecomaanbieders (KPN, T-Mobile
en VodafoneZiggo) heeft een risicoanalyse uitgevoerd naar de kwetsbaarheid van telecomnetwerken
voor misbruik van leveranciers van technologie voor deze netwerken en welke maatregelen
nodig zijn om risico’s te beheersen. Uw Kamer is per brief nader over de uitkomsten
van deze Taskforce geïnformeerd.2

Vraag 4, 5

Op welke manier gaat u zich inzetten om te voorkomen dat Nederlandse Huawei-gebruikers
met ondeugdelijke toestellen komen te zitten?

Heeft het conformiteitsbeginsel in de Nederlandse garantiewetgeving gevolgen voor
winkeliers bij de Huawei-telefoons die hierdoor minder of onbruikbaar worden? Kunnen
winkeliers hierbij schade verhalen bij de Amerikaanse overheid dan wel Huawei?

Antwoord 4, 5

Huawei heeft op 21 juni jl. een statement uitgebracht onder de noemer «Huawei geeft
antwoord». 3 Hieruit blijkt dat er geen gevolgen worden voorzien ten aanzien van de functionaliteit
voor huidige bezitters van Huawei-telefoons. Hun toestel blijft functioneren zoals
op het moment dat de telefoon werd gekocht. Gebruikers houden toegang tot bijvoorbeeld
de Google Play Store, de Gmail-app en updates van apps. Huawei stelt ook dat huidige
Huawei-telefoons nog steeds beveiligingsupdates zullen ontvangen. Er lijkt vooralsnog
dan ook geen sprake van ondeugdelijke toestellen of andere conformiteitsproblemen.

Voor de aanschaf van nieuwe toestellen geldt dat het de verantwoordelijkheid van de
verkoper is om de klant goed te informeren over het product en wat daarvan verwacht
mag worden. Indien ten tijde van de verkoop bekend is dat bepaalde applicaties niet
(goed) werken, moet de handelaar de consument hierover informeren. Wanneer de consument
hiervan op de hoogte is gesteld, kan hij dit meewegen in zijn aankoopbeslissing. Het
is belangrijk dat de consument op de hoogte is van de (in de toekomst eventuele beperkte)
functionaliteit bij de aankoop van een Huawei-telefoon. Huawei geeft aan dat toestellen
die nu in de winkel liggen zullen blijven werken zoals we gewend zijn.

Vraag 6

Deelt u de mening dat Nederland door afhankelijk te worden van Chinese en Amerikaanse
bedrijven ook afhankelijk is geworden van de Chinese en Amerikaanse overheid en dat
de Amerikaanse overheid niet per definitie meer als bevriend moet worden beschouwd?
Is dit voor u aanleiding in navolging van de Chinastrategie ook een Amerikastrategie
op te stellen?

Antwoord 6

Het kabinet deelt deze mening niet en ziet hierin derhalve geen aanleiding een Amerikastrategie
op te stellen.

Een open economie en vrijhandel liggen sinds jaar en dag aan de basis van het Nederlandse
verdienvermogen. Dit brengt ons namelijk de noodzakelijke financiering, schaalvoordelen,
uitwisselen van talen en kennis en essentiële concurrentieprikkels. Dit is een grote
kracht en heeft van Nederland als relatief klein land een wereldspeler gemaakt waar
het gaat om kennis, innovatie, handel en investeringen. Verwevenheid van de internationale
economie met wederzijdse afhankelijkheden kan bovendien bijdragen aan een vreedzame
samenwerking en welvaartsgroei. Tegelijkertijd verandert de wereld ook en dat heeft
gevolgen voor onze open samenleving en open economie. De wereld is in hoog tempo gedigitaliseerd
en geopolitiek, economie en veiligheid zijn steeds meer met elkaar verweven geraakt.
Door de veranderende mondiale verhoudingen is het meer dan ooit van belang alert te
zijn op het borgen van een gelijk speelveld met de rest van de wereld en het bewaken
van onze economische veiligheid. Ten eerste door de Nederlandse en Europese economie
sterker te maken door in te zetten op het versterken van de interne markt, het mededingingsrecht
en een modern innovatie- en industriebeleid. Een innovatieve economie is namelijk
ook een minder kwetsbare economie. Bovendien zet het kabinet zich met de handelspolitieke
inzet in op het versterken van het gelijke speelveld, wederzijdse markttoegang en
bescherming van intellectueel eigendom. Deze inzet draagt bij aan het voorkomen van
eenzijdige strategische afhankelijkheden. In de Kamerbrief «Kabinetspositie Europese
Concurrentiekracht» is aangegeven hoe het kabinet hier (ook) in de Europese context
invulling aan wil geven.4

Vraag 7

Deelt u de mening dat, als de twee belangrijkste economieën onder andere om politieke
redenen bedrijven uitsluiten en hun overproductie in andere landen dumpen, er sprake
is van een ernstige aantasting van het zogenaamde multilaterale handelsstelsel? Deelt
u tevens de mening dat naar alternatieven dient te worden gezocht waarbij de rechten
van werknemers en andere burgers beter tot hun recht komen dan tot op heden het geval
is geweest?

Antwoord 7

Nederland is gebaat bij een open en betrouwbaar mondiaal handels- en investeringssysteem.
Om de internationale handel te bevorderen en eerlijk te laten verlopen, zijn afdwingbare
regels nodig, waar ieder land zich aan houdt. Ook moet dit systeem een effectieve
mogelijkheid bieden om geschillen te beslechten.

Het kabinet is en blijft van mening dat goede afspraken maken in multilateraal verband
de beste manier is om een gelijk speelveld af te dwingen en zet in op modernisering
van de WTO en aanscherping van de WTO-regels waar nodig. Deze Nederlandse inzet is
uiteengezet in eerdergenoemde Kamerbrief «Kabinetspositie Europese Concurrentiekracht».