Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Aalst en Fritsma over de speciale asielbus in Ter Apel

Antwoord van Staatssecretaris Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 3 juli
2019).

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Kaartjes voor speciale asielbus Ter Apel goedkoper
dan ov-chipkaart»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Kunt u uitleggen waarom dit asieltuig dat bussen onveilig maakt en chauffeurs aanvalt
minder hoeft te betalen dan de gewone Nederlander voor een busrit?

Antwoord 2

De pendelbus rijdt als een tijdelijke en te evalueren pilot voor drie maanden tussen
aanmeldcentrum Ter Apel en treinstation Emmen en heeft het doel de overlast op de
reguliere buslijn 73 te verminderen. Het betreft een rechtstreekse lijn zonder tussenstop.
Er is geen sprake van het «belonen» van overlastgevend gedrag met gratis busvervoer.
Een retourtje met de pendelbus is nagenoeg even duur als een retourtje voor hetzelfde
traject op de reguliere lijn 73 dat € 7,18 kost. In verband met een aantal praktische
aspecten, zoals de kaartverkoop en het houden van wisselgeld op locatie, is de prijs
van een retourtje op € 7,– afgerond. Hiermee is uitvoering gegeven aan de aangenomen
motie inzake het niet belonen van slecht gedrag met gratis busvervoer2.

Vraag 3

Waarom denkt u dat dit asieltuig nu ineens wel voor deze Harbers-kortingkaartjes gaat
betalen? Waar komt dat geld vandaan?

Antwoord 3

Reizigers met de pendelbus moeten van tevoren een kaartje kopen, anders komen ze de
bus niet in. Een kaartje kan op het terrein van het aanmeldcentrum bij een beperkt
opengesteld loket gekocht worden. Bewoners van de centrale opvang krijgen naast feitelijke
opvang en medische verzekering doorgaans ook een zogenaamd leefgeld, waarvan de hoogte
wettelijk is vastgelegd in de Regeling verstrekkingen asielzoekers en andere categorieën
vreemdelingen (RVa-2007). Dit leefgeld kan worden aangewend voor het kopen van buskaartjes.
Sommige reiskosten kunnen, bijvoorbeeld vanwege een afspraak met de advocaat of behandelend
medisch specialist, mits vooraf aangevraagd, door het COA worden vergoed.

Voor het opzetten van deze tijdelijke buslijn wordt door mij een subsidie verstrekt
van € 92.160 aan de regionale busvervoerder. De resultaten van de pilot worden door
Qbuzz en het COA gemonitord en aan mij teruggekoppeld. In de evaluatie van de pilot
zal ook het kostenaspect van de pendelbuslijn worden meegenomen.

Vraag 4

Is deze bus vandalismeproof of mag de belastingbetaler straks opdraaien voor de schade
aan deze bus?

Antwoord 4

De inrichting van de bus is aan de vervoerder. De bus is niet anders ingericht dan
in het personenvervoer gebruikelijk. Bij vernieling zal de politie worden ingeschakeld
en wordt aangifte gedaan.

Vraag 5

Aangezien de beveiliger niet mee gaat op de bus, wie garandeert nu de veiligheid van
de chauffeur?

Antwoord 5

Er worden geen vervoersbewijzen verkocht op de bus en controle vindt vooraf plaats.
Daarbij wordt door de beveiliging van het COA extra toezicht gehouden rondom de locatie
van de kaartverkoop. Zonder geldig vervoersbewijs komt men de bus niet in. Naar verwachting
van de vervoerder is naast deze controle geen extra beveiliging op de buslijn noodzakelijk.
Op het traject zelf wordt geen overlast verwacht, omdat de bus zonder tussenstops
naar de bestemming rijdt. De problemen betreffen bijna altijd het niet willen betalen
voor de bus, zo wordt door de vervoerder aangegeven. De eerste resultaten met de pendelbus
zijn positief. In de eerste vijf weken van de pilot hebben zich voor zover bekend
geen incidenten op de pendelbuslijn voorgedaan.

Vraag 6

Kunt u toezeggen dit tuig dat bussen onveilig maakt en personeel aanvalt zo snel mogelijk
uit Nederland te verwijderen in plaats van ze hier te pamperen en om vervolgens een
totale asielstop in te stellen?

Antwoord 6

Zoals de voormalige Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid uw Kamer in zijn brief
van 17 april 20193 informeerde wordt de aanpak van criminele en/of overlastgevende asielzoekers vanwege
de aanhoudende overlast die sommige asielzoekers veroorzaken verder aangescherpt.
Ook in eerdere brieven aan uw kamer4 is ingegaan op de maatregelen die worden ingezet om niet kansrijke asielaanvragen
sneller af te kunnen doen en vreemdelingenbewaring en uitzetting binnen de huidige
kaders zo effectief mogelijk toe te passen.

Door het intensiever verbinden van de ketens wordt het voor de overlastgevende asielzoeker
duidelijk dat hij in beeld is van de overheid en dat zijn gedrag niet wordt getolereerd.
Een totale asielstop is niet aan de orde. Over de inzet van de verschillende maatregelen
en de uitvoering van aangenomen moties daaromtrent wordt u geïnformeerd in de separate
brief over overlastgevende asielzoekers.