Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Ploumen en Kuiken over het bericht ‘Dissidenten uit Hongkong krijgen voor het eerst asiel in Duitsland’

Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken), mede namens de Staatssecretaris van
Justitie en Veiligheid (ontvangen 26 juni 2019)

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de berichtgeving omtrent de demonstratie in Hongkong tegen
een nieuwe wet die het mogelijk maakt dat criminelen voortaan aan China worden uitgeleverd
en daar worden berecht in plaats van in Hongkong?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Heeft u zowel bilateraal als in multilateraal verband uw zorgen geuit over het voornemen
van Hongkong om deze wetswijziging door te voeren? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2

De Nederlandse consul-generaal heeft op 27 mei jl. samen met de EU-vertegenwoordiger
en andere EU-partners aan de leider van Hongkong, Chief Executive Carrie Lam, zorgen
overgebracht ten aanzien van het wetsvoorstel, de gevolgen voor ingezetenen van Hongkong
en EU-burgers in Hongkong, en de positie van Hongkong als internationaal financieel
centrum. In het gesprek, dat mede op initiatief van Nederland plaatsvond, is ook opgeroepen
adequaat aandacht te besteden aan de zorgen van de inwoners van Hongkong. De EU heeft
op 12 juni jl. in een verklaring gesteld dat ze veel van de zorgen van de burgers
in Hongkong deelt, en de autoriteiten van Hongkong opgeroepen in dialoog te treden
met de bevolking.1

Vraag 3 en 4

Kunt u aangeven wat de (mogelijke) gevolgen zijn voor de Nederlanders en de Nederlandse
bedrijven die gevestigd zijn in Hongkong?

Welke mogelijke risico’s lopen zij wanneer de aangepaste wetgeving is doorgevoerd?

Antwoord 3 en 4

Indien de wetswijziging was aangenomen, zou dat hebben betekend dat personen die zich
in Hongkong bevinden, waaronder Nederlanders, door Hongkong uitgeleverd hadden kunnen
worden naar jurisdicties waarmee Hongkong geen formele afspraken omtrent uitlevering
heeft. Op 15 juni jl. heeft Chief Executive Carrie Lam echter aangekondigd de behandeling
van de wetwijziging op te schorten en met alle geledingen in de samenleving het gesprek
aan te gaan over haar plannen. Het kabinet zal de ontwikkelingen nauwgezet blijven
volgen en zal zo nodig bezien wat de eventuele gevolgen zouden moeten zijn voor de
samenwerking met Hongkong op het gebied van overlevering van voortvluchtige delinquenten.

Vraag 5

Gaat u maatregelen nemen ten behoeve van de veiligheid van de Nederlanders en de Nederlandse
bedrijven? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

Aangezien de behandeling van het wetsvoorstel is opgeschort, is het nemen van maatregelen
op dit moment niet aan de orde. Nederland kan overigens geen maatregelen treffen die
de rechtsgang in een ander land beïnvloeden. Het is daarom van belang dat Nederlanders
die in Hongkong wonen of die op doorreis zijn in Hongkong zich blijven informeren
over de ontwikkelingen.

Vraag 6

Heeft u overleg met uw Europese en andere internationale collega’s over de gevolgen
van de wetswijziging voor de veiligheid van mensen en bedrijven die nu in Hongkong
gevestigd zijn? Zo ja, wat levert dit overleg op? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

Het Nederlandse consulaat-generaal te Hongkong volgt de ontwikkelingen nauwgezet en
staat hiervoor in contact met gelijkgestemde landen, het (Nederlandse) bedrijfsleven
in Hongkong, alsmede het maatschappelijke middenveld in Hongkong. De zorgen die onder
hen leven zijn mede overgebracht in het gesprek met Chief Executive Carrie Lam.

Vraag 7

Heeft u tevens kennisgenomen van het bericht «Dissidenten uit Hongkong krijgen voor
het eerst asiel in Duitsland» van 22 mei 2019?2

Antwoord 7

Ja.

Vraag 8 en 9

Deelt u de opvatting van mensenrechtenorganisaties, zoals Amnesty International, die
zeggen dat Duitsland hiermee in zekere zin erkent dat het rechtssysteem in Hongkong
niet onafhankelijk is? Zo nee, waarom niet?

Heeft u contact gehad met uw Duitse collega over de achtergrond van het verlenen van
asiel op grond van politieke vervolging? Zo nee, waarom niet? Zo ja, heeft dit (mogelijk)
gevolgen voor het beleid in Nederland? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke gevolgen
heeft dit?

Antwoord 8 en 9

Nee. De beslissing op een asielaanvraag is een beoordeling van de individuele omstandigheden
van de aanvrager en richt zich op de vraag welke risico’s de aanvrager loopt bij terugkeer
naar het land (of gebied) van herkomst. Uit de verlening van een asielstatus in enkele
gevallen zijn geen conclusies te trekken over de algemene situatie in politieke of
rechtsstatelijke zin in het land (of gebied) van herkomst. Gelet hierop heeft het
bericht dan ook geen gevolgen voor het asielbeleid in Nederland en acht het kabinet
het niet nodig om contact op te nemen met de Duitse collega’s over de achtergrond
van de asielverlening – nog afgezien van de juridisch beperkte ruimte voor Duitsland
om informatie over een individuele casus te delen.

Vraag 10

Maakt u zich zorgen over de wijze waarop burgerlijke vrijheden steeds meer onder druk
komen te staan door bemoeienis van het Chinese vasteland?

Antwoord 10

De onafhankelijke rechtspraak, de openmarkteconomie en het respect voor burgerlijke
vrijheden zijn de belangrijkste fundamenten van het succes van Hongkong als samenleving
en als financieel-economisch centrum. Deze zaken zijn bovendien vastgelegd in de Basic
Law – de «minigrondwet» van Hongkong. Op grond daarvan geniet Hongkong binnen het
zogenaamde «One Country, Two Systems»-model een hoge mate van autonomie binnen de Volksrepubliek China. Het is van belang
dat alle betrokken partijen dit respecteren.

Vraag 11

Gaat u in internationaal verband steun vergaren om de regering van Hongkong te bewegen
de voorgenomen wetswijziging in heroverweging te nemen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 11

De Hongkongse overheid heeft reeds besloten de behandeling van de wetswijziging op
te schorten en met alle geledingen in de samenleving het gesprek aan te gaan over
de plannen. Het kabinet zal de ontwikkelingen in Hongkong nauwgezet blijven volgen,
en ook in gesprek blijven met de Hongkongse overheid.