Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Sneller en Sjoerdsma over Koninklijke onderscheidingen aan buitenlandse staatshoofden

Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 20 juni 2019).

Vraag 1

Hoeveel en wat voor type koninklijke onderscheidingen zijn er de afgelopen vijf jaar
aan buitenlandse staatshoofden uitgereikt? Welke staatshoofden hebben een koninklijke
onderscheiding ontvangen in de afgelopen vijf jaar?

Antwoord 1

De volgende staatshoofden zijn de afgelopen vijf jaar onderscheiden: President Bronislaw
Komorowski (Polen), Koning Filip (België), President François Hollande (Frankrijk),
President Mauricio Macri (Argentinië), President Sergio Mattarella (Italië), President
Kersti Kaljulaid (Estland), President Raimonds Vējonis (Letland), President Dalia
Grybanskaitè (Litouwen) en President Jorge Carlos de Almeida Fonseca (Kaapverdië).
Zij werden allen benoemd tot Ridder Grootkruis in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Vraag 2

Bent u het eens dat het onwenselijk is wanneer personen die zich schuldig maken aan
ernstige mensenrechtenschendingen of schendingen van het internationaal recht een
hoge koninklijke Nederlandse onderscheiding dragen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2

Ja.

Vraag 3

Bent u het eens dat intrekken van koninklijke onderscheidingen potentieel een sterk
diplomatiek signaal af zou kunnen geven? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3

Onderscheidingen die tijdens staatsbezoeken uit hoofde van de Nederlandse regering
worden verleend, zijn een diplomatiek instrument om de relaties tussen twee staten
en samenlevingen te markeren. Staatsbezoeken bieden de mogelijkheid om de relatie
in den brede, waaronder ook de kritischere vraagstukken (zoals bijvoorbeeld op het
terrein van mensenrechten en internationaal recht) aan de orde te stellen.

Ik ben van mening dat het verruimen van intrekkingsgronden van onderscheidingen niet
zal bijdragen aan een betere inhoudelijke discussie met het betrokken land over het
respecteren van het internationaal recht.

Vraag 4 en 5

Gezien u het eens bent dat het onwenselijk is als er controverse bestaat rondom een
onderscheiding, bent u het dan ook eens dat het uitreiken van koninklijke onderscheidingen
aan buitenlandse staatshoofden in sommige gevallen niet passend kan zijn?1 Zo ja, in welke gevallen? Zo nee, waarom niet?

Bent u, gezien de onwenselijkheid van controverse, bereid de staande praktijk van
het standaard uitreiken van onderscheidingen aan buitenlandse hoogwaardigheidsbekleders
tijdens staatsbezoeken te (laten) evalueren? Zo nee, waarom niet?

Antwoord vraag 4 en 5

De uitwisseling van onderscheidingen bij staatsbezoeken dient om de goede relatie
tussen beide landen op dat moment verder te bekrachtigen. Voor dergelijke onderscheidingen
is wederkerigheid een belangrijk uitgangspunt. Gezien de onwenselijkheid van controverse,
ben ik gaarne bereid staande praktijk te laten evalueren.

Vraag 6

Bent u bereid het Kapittel te verzoeken om te evalueren of de intrekkingsgronden van
koninklijke onderscheidingen als geregeld in artikel 12, tweede lid, van de Wet instelling
van de Orde van de Nederlandse Leeuw uitgebreid kunnen worden? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

Zie antwoord op vraag 3.