Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Kuiken en Van Nispen over de hulp aan achterblijvers van vermiste personen in het buitenland

Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken), mede namens de Minister van Justitie
en Veiligheid (ontvangen 14 mei 2019) Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar
2018–2019, nr. 2262.

Vraag 1

Kent u het bericht «PvdA en SP willen af van «idioot crowdfunding-advies» voor zoektocht
vermisten in buitenland»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat achterblijvers van vermiste personen in het buitenland recht
hebben op goede hulp? Deelt u de mening dat deze hulp kan worden verbeterd? Zo ja,
hoe wilt u dat vorm gaan geven? Zo nee, waarom niet?

Vraag 3

Bent u van mening dat er een meer gestandaardiseerde aanpak voor de hulp bij vermiste
personen moet komen wanneer sprake is van een indicatie van ongeval of misdrijf? Zo
nee, waarom niet?

Vraag 4

Bent u bereid te komen tot een 24-uursloket waar achterblijvers bij vermissingen met
raad en daad terecht kunnen, waar kennis en ervaring is gebundeld en met netwerk naar
relevante partners en betrokken partijen (zoals de politie en het Ministerie van Buitenlandse
Zaken)?

Vraag 5

Deelt u de mening dat het idioot is dat achterblijvers geadviseerd worden om zelf
te gaan crowdfunden om onderzoek in het buitenland te kunnen doen?

Antwoord 2, 3, 4 en 5

Jaarlijks ontvangt het Ministerie van Buitenlandse Zaken enkele tientallen meldingen
dat Nederlanders in het buitenland zijn verdwenen. Een melding van een vermissing
betekent overigens niet altijd dat de vermiste verontrustend onvindbaar is, maar elke
melding wordt serieus genomen.

Het 24/7 Contact Center van het Ministerie van Buitenlandse Zaken is altijd bereikbaar
voor meldingen van vermissingen in het buitenland en voor vragen over instanties die
kunnen helpen.

Wanneer het vermoeden bestaat dat iemand in het buitenland verontrustend is vermist,
en daarover contact wordt gelegd met Buitenlandse Zaken dan is de eerste stap die
moet worden gezet een melding van vermissing bij de Nederlandse politie door de achterblijvers.
De politie stuurt via internationale samenwerkingsverbanden zoals Interpol een hulpverzoek
naar het betreffende land of treedt direct in contact met met de lokale opsporingsdiensten
in het buitenland. Net als in Nederland oefent ook in het buitenland meestal de politie
de taken uit in het kader van urgente persoonsvermissingen. De taak om een Nederlandse
vermiste in het buitenland te lokaliseren en in veiligheid te stellen, ligt altijd
primair bij de lokale autoriteiten van het betreffende land.

Omdat geen vermissing en geen land hetzelfde zijn, vergt de aanpak, ook van Nederlandse
kant, vrijwel altijd maatwerk.

Een van de eerste stappen die de Nederlandse overheid zet is dat via de Nederlandse
ambassade in of verantwoordelijk voor het betreffende land nauw contact wordt onderhouden
met de lokale autoriteiten in het buitenland over het onderzoek. Ook kan de overheid,
in overleg met het Openbaar Ministerie en de Nederlandse politie, Nederlandse hulp
aanbieden, bijvoorbeeld een aanbod van Nederlandse politie-expertise en capaciteit
ter assistentie van de lokale politie in het buitenland.

Via de ambassade kan ook worden aangedrongen op verder onderzoek als de indruk bestaat
dat dit niet diepgaand genoeg is of vroegtijdg stopgezet gaat worden. Het is echter
aan de lokale autoriteiten om hierover een besluit te nemen.

Het ministerie houdt nauw contact met de achterblijvers via een vaste contactpersoon
om hen op de hoogte te houden van ontwikkelingen in het land en zo nodig samen na
te denken over de meest geëigende aanpak voor een vermissing met oog voor de specifieke
omstandigheden. De familie kan ook worden geadviseerd over eventuele additionele acties,
onder meer in het land waar de vermissing zich voordoet. In sommige gevallen kan een
beroep worden gedaan op de reisverzekering voor de financiering daarvan.

Alle betrokken organisaties leren van hun ervaringen in eerdere zaken en zetten zich
ervoor in om, binnen hun onderscheiden rollen en mogelijkheden, zo goed mogelijk bij
te dragen aan een oplossing, oog te hebben voor de communicatie en te leren van feedback,
zeker ook als die kritisch is. Juist vanwege de gevoeligheid en impact bij achterblijvers
is en blijft dit nodig.

De principes van consulaire bijstand uit de aan Uw Kamer aangeboden beleidsbrief de
Staat van het Consulaire 2018 blijven daarbij leidend.

Bij de lokale politie en autoriteiten ligt de verantwoordelijkheid voor adequate follow-up
bij een vermissing en zij dragen daarvoor de zware verantwoordelijkheid. Door het
instellen van een fonds voor opsporing en de indruk te wekken dat de Nederlandse overheid
een zaak kan en wil overnemen, wordt die verantwoordelijkheid juist ontkracht en kunnen
ongewenste effecten ontstaan. Juist om die reden wordt in voorkomend geval geprobeerd
om praktische bijdragen te leveren, zoals hierboven genoemd, en om – afhankelijk van
de omstandigheden – de beste aanpak vorm te geven. Zoals gezegd kan in overleg met
het Nederlandse Openbaar Ministerie en politie aanvullende ondersteuning worden geleverd
aan de lokale autoriteiten.

Achterblijvers zelf beleven na een vermissing continu de zorg en verdriet over hun
dierbare. Voor de noodzakelijke emotionele steun daarbij en ook voor hulp bij het
regelen van praktische zaken na een vermissing, kunnen zij terecht bij Slachtofferhulp
Nederland of gespecialiseerde verenigingen voor ondersteuning. Het ministerie kan
hen daarmee in contact brengen.

Een vermissing van een dierbare is een ingrijpende situatie voor achterblijvers. Zo
lang als een zaak loopt, blijft het dossier voor hen, maar ook voor alle andere betrokkenen
binnen de overheid «open», of dat nu kortlopend of langdurig is.