Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van den Hul over scholen die hun eigen regels voor aantallen toetsen op één dag aan hun laars lappen

Antwoord van Minister Slob (Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media) (ontvangen 6 mei
2019)

Vraag 1

Wat klopt er van het relaas van tientallen leerlingen die tegen NOS Stories zeggen
dat hun school meer proefwerken op één dag opgeeft dan volgens de eigen schoolregels
mag?1

Antwoord 1

Ik ga er van uit dat de leerlingen eerlijk over hun ervaringen spreken en dat het
voor komt dat op scholen soms onbedoeld te veel toetsen op een dag worden ingepland.
Met de vele situaties die in de NOS Stories (en de reacties daarop) aan bod komen
ben ik niet op individueel niveau bekend.

Vraag 2

Welke rol speelt deze misstand bij de stress die één op de drie middelbare scholieren
tussen 12 en 16 jaar tegenwoordig ervaart door schoolwerk?2

Antwoord 2

Uit het onderzoek waarnaar u verwijst blijkt dat de druk die leerlingen ervaren door
schoolwerk de afgelopen jaren is toegenomen. De afgelopen vier jaar is er sprake van
een toename van 8 procentpunt van leerlingen die veel druk ervaren. In 2014 vond bijna
28 procent van de leerlingen dat er sprake was van veel druk; in 2017 is dit percentage
opgelopen naar ruim 35 procent. Dat is een opvallende en zorgelijk toename.

Naast de ouders hebben ook scholen een verantwoordelijkheid om deze druk te beperken
en het welzijn van leerlingen te bevorderen. Scholen zijn daartoe bijvoorbeeld verplicht
een leerlingenstatuut op te stellen waarin wordt omschreven wat leerlingen en docenten
over en weer van elkaar kunnen verwachten. Daarin worden ook de regels weergegeven
over het maximaal toegestane aantal toetsen per dag. Het doel daarvan is de werkdruk
van scholieren binnen de perken te houden.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het slecht is wanneer scholen zoveel toetsen inplannen dat de
leerlingen zelf keuzes moeten maken en toetsen maar half gaan voorbereiden?

Antwoord 3

Het is niet wenselijk dat leerlingen zulke keuzes moeten maken. Op die manier kunnen
zij niet goed laten zien wat ze kunnen en kunnen zij hun talenten niet optimaal ontwikkelen.
Dat is ook de reden dat de scholen afspraken maken (en in het leerlingenstatuut opnemen)
over een maximaal toe te staan aantal toetsen per dag. Het doel is te komen tot een
werkschema voor leerlingen dat uitdagend maar doenlijk is. Daarbij is het belangrijk
dat scholen er op letten dat dit schema ook daadwerkelijk wordt gehandhaafd.

Vraag 4

Hoe verklaart u dat scholen hun eigen regels op dit punt aan hun laars lappen? Is
het zomaar een kwestie van nonchalance of dwingen organisatorische problemen deze
scholen ertoe om af te stappen van de regels die men er zelf bij volle verstand heeft
bedacht? Wat doet u daar dan aan?

Antwoord 4

Het is een taak van de schoolleiding – en de team-/afdelingsleider in het bijzonder
– om afspraken te maken over de toetsbelasting en het toetsrooster, gebaseerd op de
regels zoals die zijn omschreven in het leerlingenstatuut. In de praktijk kan het
mogelijk zo zijn dat scholen in drukke weken genoodzaakt zijn om meerdere toetsen
op één dag te plannen. Het is daarom zaak goed in de gaten te houden of het aantal
signalen van leerlingen aanleiding geeft om gezamenlijk opnieuw te kijken naar de
planning, de regels en het functioneren daarvan.

Vraag 5

Hoe vindt u het dat een leerling meldt dat er geen redelijk gesprek over deze problematiek
is te voeren, je je mond moet houden of je de klas wordt uitgestuurd? Hebt u er begrip
voor dat zo’n leerling zich dan gechanteerd voelt?

Antwoord 5

Ik ken de situatie waarover de leerling in de NOS Stories spreekt niet in detail.
De kant van de docent komt ook niet naar voren. Indien er op een school signalen zijn
dat de gemaakte afspraken rondom de toetsbelasting geregeld niet worden nagekomen
dan kunnen leerlingen hiervoor aandacht vragen via de leerlingenraad of de Medezeggenschapsraad.
Het spreekt voor zich dat leerlingen dit binnen de school bespreekbaar moeten kunnen
maken zonder dat dit leidt tot sancties.

Vraag 6

Hoe meent u dat leerlingen naleving van de eigen schoolregels moeten afdwingen wanneer
het gaat om het aantal proefwerken, overhoringen en/of presentaties op één dag, zonder
dat zij de klas worden uitgestuurd?

Antwoord 6

Scholen stellen, vaak in samenspraak met leerlingen, regels vast over een maximaal
aantal toetsen (en presentaties, overhoringen etc.) per dag. Die kunnen leerlingen
terugvinden in het leerlingenstatuut. Indien er te veel toetsen worden ingepland,
raad ik leerlingen aan dit te bespreken met de betreffende docenten of de verantwoordelijke
team- of afdelingsleider.

Als leerlingen op een school vinden dat er te vaak te veel toetsen worden ingepland,
en dat meldingen door de leerlingen bij de docenten of de team-/afdelingsleider geregeld
niet leiden tot het gewenste effect, dan kunnen zij dit neerleggen bij de leerlingenraad
of via de leerling- of oudergeleding bij de Medezeggenschapsraad. Deze raden kunnen
het aankaarten bij de schoolleiding. Eventueel kan dit ook leiden tot een hernieuwd
gesprek over de afspraken in het leerlingenstatuut. Om dit nieuwe statuut te bekrachtigen
dienen de leerling- en oudergeleding van de MR er mee in te stemmen.

Indien dit alles niet leidt tot een betere toetsenplanning, dan kunnen leerlingen
hierover een officiële klacht indienen. Hoe dat moet dient in de schoolgids te staan.
Indien leerlingen er niet uitkomen dan raad ik hen aan contact op te nemen met het
LAKS. Zij kunnen goed uitleggen hoe de procedures werken.