Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Geurts en Omtzigt over Brexit, veterinaire keurpunten en levende dieren

Antwoord van Minister Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit), mede namens
de Minister van Buitenlandse Zaken (ontvangen 5 april 2019).

Vraag 1

Herinnert u zich het verslag van de Brexit-rapporteurs van 26 februari 2019 (Kamerstuk
23 987 nr. 320)?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Herinnert u zich dat de rapporteurs aangegeven hebben dat uitvoerende diensten nog
niet klaar zijn voor een no deal-Brexit en dat speciale aandacht uit dient te gaan
naar diensten die onmiddellijk extra taken krijgen, zoals de Douane en de Nederlandse
Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA)? Zo ja, wat heeft u daarop ondernomen?

Antwoord 2

In het door u genoemde rapport wordt benadrukt dat de vroege start van de voorbereidingen
door Nederland niet betekent «dat bij een no deal-Brexit alle uitvoerende diensten volledig klaar zijn of dat er
geen verstoringen zullen optreden. Zorg ervoor dat in het geval van een no deal-Brexit
essentiële zaken goed doorlopen. [...] Noodplannen voor problemen bij controles van
de NVWA dienen klaar te zijn.»

De NVWA heeft conform haar masterplanning richting no deal onverkort aan haar voorbereiding
gewerkt, is tijdig gereed en ook voorbereid op noodscenario’s.

Indachtig het door u aangehaalde rapport betekent dat overigens niet dat er geen verstoringen
zullen optreden bij een no deal Brexit per 12 april 2019. Aanpassingsproblemen met
het VK als «derde land» voor het bedrijfsleven dat zich op de no deal Brexit moet
voorbereiden, zijn zeker niet uit te sluiten aangezien bedrijven rekening moeten houden
met mogelijk langere doorlooptijden en hogere (transactie)kosten van handelsstromen.

Vraag 3

Herinnert u zich dat de rapporteurs de aanbevelingen hebben gedaan om inspecties tijdelijk
onder strak horizontaal toezicht te laten plaatsvinden of af te spreken met Duitsland
dat zij controles op dieren uit Nederland, die daar geslacht worden, tijdelijk overneemt
om capaciteit bij de NVWA vrij te maken? Zo ja, welke actie is hierop ondernomen?

Antwoord 3

Ja, ik ken die aanbeveling. Er is onderzocht in hoeverre er binnen het huidige Europees
recht ruimte is om het gezondheidscertificaat achterwege te laten. Dit blijkt niet
het geval te zijn. Op de manier zoals in deze aanbeveling is beschreven, kan nu dan
ook geen capaciteit worden vrijgemaakt. De nieuwe Europese diergezondheidsverordening
die vanaf 21 april 2021 van toepassing zal zijn, kent wel de mogelijkheid om in specifieke
gevallen het diergezondheidscertificaat achterwege te gaan laten. De Europese Commissie
moet dit eerst in uitvoeringsregelgeving nader uitwerken om het mogelijk te maken.

Tevens heeft de Nederlandse Chief Veterinary Officer (CVO) dit onderwerp, conform
mijn toezegging in het Algemeen Overleg over Brexit op 18 oktober 2018, nogmaals met
Duitsland gesproken. Duitsland staat hier welwillend tegenover om, vooruitlopend op
de nieuwe Europese regelgeving, dit gezamenlijk nader uit te zoeken en uit te werken.
Er zou dan onderzocht kunnen worden welke voorwaarden nodig zijn om met een gelijk
niveau van diergezondheid en dierenwelzijn van varkens zonder veterinair certificaat
naar een slachthuis over de grens te vervoeren. Hierbij geldt zoals aangegeven dat
dit pas in de praktijk gebracht kan worden als de nieuwe Europese regelgeving hier
in voorziet.

Dat beide aanbevelingen in deze fase geen extra capaciteit opleveren voor de NVWA
heeft geen effect op de voorbereidingen op no deal Brexit. De NVWA heeft scenario’s
gereed om een harde Brexit op te vangen op het moment dat nog niet alle benodigde
extra medewerkers aangenomen en/of opgeleid zijn. Zoals eerder aan uw Kamer is gerapporteerd,
kan dit tijdelijk een verminderd niveau aan dienstverlening inhouden.

Vraag 4

Bent u ervan op de hoogte dat er geen veterinair keurpunt noordoever Nieuwe Waterweg
aanwezig is en dat dit bij het verlaten van het Verenigd Koninkrijk (VK) uit de Europese
Unie en de douane-unie nodig is voor het controleren van alle goederen (zoals vlees,
vis en andere dierlijke producten) en dieren?

Antwoord 4

Ik ben bekend met het feit dat er op dit moment geen goedgekeurde inspectieposten
voor de keuring van producten van dierlijke oorsprong en levende dieren aanwezig zijn
op de noordoever van de Nieuwe Waterweg.

Vraag 5

Kunt u aangeven wat in de huidige situatie gebeurt met de goederen vlees, levende
dieren, dierlijke producten, groenten zoals verse tomaten, planten zoals snijbloemen
indien zij via Hoek van Holland geïmporteerd worden, dan wel via Hoek van Holland
geëxporteerd worden na een harde Brexit op 12 april en kunt u bij elk van deze goederen
tien voorbeelden aangeven van welke keuringen nodig zijn, waar zij kunnen plaatsvinden
en of dat ook zeven dagen per week kan?

Antwoord 5

Wanneer het bedrijfsleven niet (tijdig) een inspectiepost voor de import van levende
dieren of producten van dierlijke oorsprong realiseert op bedoelde locatie dan geldt
wat betreft levende dieren (niet-commercieel vervoer van gezelschapsdieren uitgezonderd)
dat zij niet via die ferryroute geïmporteerd kunnen worden naar Nederland omdat zij
direct bij binnenkomst niet veterinair gekeurd kunnen worden. Deze dieren zullen via
een andere route moeten reizen (bijvoorbeeld via Schiphol, Maastricht Aachen of een
op te richten inspectiepost in een van de andere lidstaten). Wat betreft producten
van dierlijke oorsprong (zoals vlees) zal ook een veterinaire keuring op een inspectiepost
plaats dienen te vinden. Deze keuring kan op een nieuwe inspectiepost aan de noordkant
plaatsvinden, als deze tijdig gerealiseerd wordt. Aan een andere (tijdelijke) oplossing
hiervoor wordt ook druk gewerkt (zie vraag 7). Voor import van fruit, groenten (zoals
verse tomaten) en planten (zoals snijbloemen) is geen inspectiepost in de directe
nabijheid van Hoek van Holland noodzakelijk. De keuring van deze goederen mag 7 dagen
per week worden verlegd naar erkende fytosanitaire inspectielocaties in het binnenland
zoals dat nu ook gebeurt met import uit derde landen. Deze goederen kunnen bij binnenkomst
in Hoek van Holland normaal gesproken dus doorrijden naar deze inspectielocaties als
aan alle andere (douane) formaliteiten is voldaan.

Voor de export van de levende dieren en goederen van dierlijke of plantaardige oorsprong
is geen inspectiepost aan de buitengrens (i.c. Hoek van Holland) noodzakelijk. De
export kan dus gecontinueerd worden. Wel zullen zendingen die voor export naar het
VK bedoeld zijn, moeten voldoen aan de eisen die het VK hieraan stelt. Deze vereisten
zijn te vinden op de VK overheidswebsites die doorlopend geüpdatet worden. Dit kan
ook inhouden dat er voor bepaalde producten veterinaire of fytosanitaire exportcertificaten
nodig zijn. Het exporterend bedrijfsleven zal deze voor transport moeten aanvragen
bij de desbetreffende keuringsdienst1. Hoe en waar het VK deze dieren2 en producten vervolgens controleert bij binnenkomst is aan het VK.

Vraag 6

Kunt u verklaren waarom er van de 80 dierenartsen die nodig zijn bij de NVWA bij de
export op 12 april nog 0 operationeel zijn en wat er in de afgelopen 15 maanden –
sinds de aankondiging dat er geworven zou worden – gedaan is om dit te voorkomen?

Antwoord 6

Ik deel uw conclusie dat er op 12 april 0 dierenartsen voor export operationeel zouden
zijn niet.

Zoals ik eerder in antwoord op vragen over een keurpunt voor levend vee voor de Brexit
en de extra capaciteit bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (Aanhangsel
Handelingen, vergaderjaar 2018–2019, nr. 1690) heb aangegeven, is het grootste deel van de benodigde extra medewerkers inmiddels
geworven en worden deze medewerkers waar nodig aanvullend opgeleid. Van de 80 nieuwe
benodigde dierenartsen voor exportcertificering zijn de eerste 22 momenteel in opleiding
en deze zullen bij een no deal volledig inzetbaar zijn. Exportcertificering is in
grote mate afhankelijk van de eisen die het land stelt waar de producten naar toe
gaan (i.c. het VK) en daarmee ook het aantal benodigde dierenartsen. Omdat deze VK-eisen
nog niet duidelijk zijn is voor de berekening van het benodigde aantal dierenartsen
gerekend met een worst case scenario (no deal scenario én wanneer het VK extra importeisen gaat stellen dan dat het VK nu aangeeft). In het geval van een worst case no deal Brexit zijn 80 extra dierenartsen nodig voor export om de reeds bestaande
poule van NVWA dierenartsen (ruim 300) te kunnen versterken om de extra volumes in
hun reguliere werkzaamheden te kunnen opvangen.

Voor de volledigheid, de NVWA certificeert in het land nu ook al voor export naar
derde landen (bijvoorbeeld een dierenarts certifieert op aanvraag op een slachterij
in stad A een partij vlees voor export naar derde land B, en bij een vleesverwerker
in stad X een partij vlees voor export naar derde land Y en straks ook daar waar nodig
voor export naar het VK).

Vraag 7

Ziet u als oplossing een tijdelijke corridor van de noordzijde naar de zuidzijde van
de Nieuwe Waterweg om veterinaire goederen daarheen te vervoeren? Zo ja, bent u zich
bewust van de grote afstand (via de Beneluxtunnel/A4), de drukte van vrachtverkeer
aan de zuidzijde langs de A15 en de aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid van
een logistieke chaos op het wegennet rond Rotterdam als er een tijdelijke corridor
komt?

Antwoord 7

Ik zie het als een tijdelijke oplossing om producten van dierlijke oorsprong te vervoeren
van de noordzijde naar de zuidzijde om ze daar in bestaande inspectieposten te laten
keuren. Dit kan een oplossing verzorgen op het moment dat niet tijdig een inspectiepost
nabij Hoek van Holland operationeel is. Ik heb dit aangevraagd bij de Europese Commissie.
Ik ben in afwachting van de definitieve reactie van de Europese Commissie. Ik ben
bewust dat het vrachtverkeer hierdoor een afstand van circa 30 kilometer moet afleggen.
Het totaal aantal zendingen dat in Hoek van Holland arriveert en dat die route dan
zou moeten afleggen is, mede gebaseerd op data van de operators in Hoek van Holland,
bekend. De toename van het vrachtverkeer door deze corridor heeft naar verwachting
geen significante impact op het totale vrachtverkeer.

Vraag 8

Hoe gaat u ervoor zorgdragen dat de noordoever binnen het Buitengrens Inspectiepost
(BIP-gebied) komt te liggen, zodat van de ferryterminal veterinaire goederen naar
een keurpunt vervoerd kunnen gaan worden en bent u zich ervan bewust dat het ontbreken
van een BIP-gebied op de noordoever gaat betekenen dat inkomende veterinaire goederen
vanuit het VK de ferryterminal niet mogen verlaten?

Antwoord 8

Er zijn meerdere aanvragen voor inspectieposten voor de keuring van producten van
dierlijke oorsprong aan de noordoever naar de Europese Commissie gestuurd. Als deze
aanvragen goedgekeurd worden en de inspectieposten operationeel zijn dan kunnen de
veterinaire goederen daar gekeurd worden. Voor het geval dat geen van deze inspectieposten
operationeel is, wordt de optie van vraag 7 uitgewerkt. Inkomende producten van dierlijke
oorsprong in Hoek van Holland zullen dan gekeurd kunnen worden en de ferryterminal
kunnen verlaten.

Vraag 9

Ziet u als oplossing om het terrein van Stena Line in Hoek van Holland als tijdelijk
douanegebied aan te wijzen en daar een tijdelijk keurpunt voor veterinaire goederen
(dus niet levende dieren) in te richten? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 9

Uit veelvuldige eerdere gesprekken met Stenaline is tot zeer recent toe gebleken dat
op het terrein van Stenaline geen ruimte beschikbaar was om een inspectiepost voor
producten of levende dieren te realiseren. Uit zeer recent contact met Stenaline maak
ik op dat er mogelijk toch in beperkte mate interesse is om op het terrein van Stenaline
tijdelijk een inspectiepost voor producten van dierlijke oorsprong in te richten.
Hiervoor kan volgens de gebruikelijke procedure een aanvraag ingediend worden bij
de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit.

Ik ben na het signaal dat er wellicht ruimte zou zijn voor een inspectiepost producten
van dierlijke oorsprong meteen met Stenaline in gesprek gegaan over eventuele mogelijkheden
voor een inspectiepost voor levende dieren. De gesprekken hierover lopen nog.

Vraag 10, 11

Bent u ervan op de hoogte dat tussen het VK en Nederland veel paarden, voornamelijk
racepaarden, vervoerd worden met de ferry en dat in de komende situatie terugsturen
naar het VK geen zin heeft, omdat het VK het ongekeurde paard niet zal accepteren?

Welke gevolgen heeft het feit dat paarden de terminal bij aankomst in Nederland vanuit
het VK niet mogen verlaten door het ontbreken van een keurpunt precies en kan het
betekenen dat paarden op de ferryterminal moeten blijven of in het uiterste geval
afgemaakt moeten worden? Zo ja, dan kan dat toch niet de bedoeling zijn?

Antwoord 10, 11

Ik ben op de hoogte dat er vanuit het VK paarden geïmporteerd worden bijvoorbeeld
na een wedstrijd in het Verenigd Koninkrijk. Op het moment dat er niet tijdig een
inspectiepost voor levende dieren gerealiseerd is, is het wettelijk niet meer toegestaan
dat deze paarden naar Nederland toekomen via de ferry. Hierover zijn de belanghebbenden
geïnformeerd.

Om te voorkomen dat vervoerders van paarden van deze reisroute gebruik maken, hebben
de NVWA en de douane een extra service ingericht om de begeleidende veterinaire documenten
al te controleren voordat zij de ferry op gaan. Pas na deze goedkeuring van de documenten
is toegang tot de ferry’s te verkrijgen en zonder goedkeuring van de documenten kunnen
paarden dus niet naar Nederland vervoerd worden met de ferry. Zie voor extra informatie
https://www.nvwa.nl/onderwerpen/brexit/import-dier-brexit. Het bedrijfsleven heeft toegezegd om hiervan gebruik te maken.

Ook ligt hier een rol voor de autoriteiten van het Verenigd Koninkrijk. Zij zullen
voor afgifte van een exportcertificaat naar de EU na moeten gaan of de aangegeven
reisroute is toegestaan. Bij het ontbreken van een inspectiepost voor levende dieren
in Hoek van Holland kan het exportcertificaat dus niet verstrekt worden. De paardensectorpartijen
kunnen gebruik maken van alternatieve routes, bijvoorbeeld via nog goed te keuren
inspectieposten in België of Frankrijk.

Zoals hierboven aangegeven zijn er verschillende procedures van toepassing die voorkomen
dat paarden bij de terminal in Nederland arriveren. Mocht een paard ondanks alle voorzorgsmaatregelen
bij de terminal arriveren, dan zullen de Nederlandse autoriteiten de paarden terugsturen
naar het VK.

Vraag 12

Bent u ervan op de hoogte dat uit het VK komende gezelschapsdieren bij meer dan vijf
dieren per passagier gekeurd moeten worden en dat het ontbreken van een keurpunt aan
de noordoever van de Nieuwe Waterweg kan betekenen dat de dieren of tot hun einde
der dagen op de terminal moeten blijven of mogelijk moeten worden afgemaakt?

Antwoord 12

Voor het aantal toegestane gezelschapsdieren die per eigenaar mogen meereizen gelden
Europese regels. Bij overschrijding van deze aantallen gelden de regels voor commerciële
zendingen en is inderdaad invoer via een inspectiepost noodzakelijk. Zie verder mijn
antwoord op vraag 10 en 11.

Deze wetgeving geldt nu al voor iedere buitengrens zoals bijvoorbeeld Schiphol. Wegens
de aanstaande nieuwe buitengrens is deze informatie beschikbaar via de Brexitpagina
van de NVWA, en is met onder nadere de ferrymaatschappijen en de Nederlandse organisaties
van dierenartsen breed gedeeld.

Vraag 13

Wie wordt verantwoordelijk voor deze «dierentuin» in de Rotterdamse haven?

Antwoord 13

Zoals in mijn antwoord 10 en 11 vermeld zijn alle maatregelen erop gericht om te voorkomen
dat dieren in Nederland aankomen daar waar ze niet toegelaten kunnen worden. Mocht
een dier ondanks alle voorzorgsmaatregelen toch arriveren dan zijn de bevoegde autoriteiten
verantwoordelijk om de dieren te laten verzorgen en zijn ze bevoegd om de dieren te
retourneren naar het VK. De kosten van deze maatregelen komen ten laste van de importeur
of diens vertegenwoordiger.

Vraag 14

Wat vindt u ervan dat de NVWA heeft aangekondigd de openingstijden te beperken, op
werkdagen alleen nog van 6.30 tot 18.00 uur?

Antwoord 14

De huidige openingstijden op basis van Regeling NVWA-tarieven voor het verrichten
van werkzaamheden op verzoek door de NVWA zijn van ma t/m vr van 7:00–18:00. Die regeling
bevat ook de mogelijkheid om aanvragen te doen voor werkzaamheden buiten openingstijd.

Zoals aangegeven bij antwoord 6 kampt de NVWA in het worst case scenario gedurende ongeveer een jaar met een tekort aan dierenartsen. In dat geval
is strikte herprioritering van de totale inzet van dierenartsen noodzakelijk. Het
is dan niet uitgesloten dat het niveau van dienstverlening van de NVWA aan de bedrijven
gedurende die periode moet worden aangepast. Dit kan onder meer betekenen dat exportcertificeringen
op andere momenten zullen plaatsvinden dan door bedrijven is aangevraagd. Dit is besproken
met het bedrijfsleven en conform het geldende planningskader.

Vraag 15

Deelt u de mening dat de capaciteit en openingstijden NVWA ontoereikend zullen zijn
en kunt u een inschatting geven wat dit voor de Nederlandse economie zou betekenen?

Antwoord 15

Ik deel uw mening niet. Zie ook mijn antwoord op vraag 6 en 14.

Vraag 16, 17

Bent u ervan op de hoogte dat er recent een volledig uitgerust keurpunt voor alle
goederen is aangelegd bij de Kanaaltunnel in Frankrijk, kunt u aangegeven hoe de financiering
van de bouw van het keurpunt is geregeld en wat gaat u ondernemen als blijkt dat het
Franse keurpunt mede uit publieke middelen is gefinancierd?

Deelt u de mening dat als de bouw van het Franse keurpunt uit publieke middelen is
gefinancierd, het gelijke speelveld in het geding is en welke gevolgen heeft dit volgens
u voor de Franse keuringstarieven die mogelijk lager uitvallen dan de Nederlandse?

Antwoord 16, 17

Ik ben bekend met de berichtgeving dat er in Frankrijk een inspectiepost gerealiseerd
wordt. Ik heb geen officiële informatie over de financiering of de impact hiervan
op de Franse keuringstarieven.

In Nederland worden de kosten van de bouw van inspectieposten niet verwerkt in de
NVWA-tarieven van de keuringen die zij in de inspectiepost uitvoert. Daarmee heeft
het inrichten van een inspectiepost geen invloed op die NVWA-tarieven. De kosten die
de NVWA rekent worden doorgerekend op basis van de EU-Controleverordening waarbij
het Kabinet streeft naar kostendekkende tarieven.

Vraag 18

Welke extra keurpunten worden ingericht in Nederland met het oog op de Brexit en zijn
op 12 april operationeel, en is dit voldoende voor de Nederlandse export en import?

Antwoord 18

Zie voor het onderdeel export mijn antwoord op vraag 5.

De door u genoemde inspectieposten spelen een rol bij import: bij een no deal Brexit
moeten alle producten van dierlijke oorsprong en levende dieren gekeurd worden om
toegelaten te worden tot de Europese Unie.

In voorspraak met de Europese Commissie heeft Nederland op 15 februari jl. diverse
aanvragen voor inspectieposten voor producten van dierlijke oorsprong en levende dieren
van het bedrijfsleven ingediend. Op verzoek van de Europese Commissie worden deze
aanvragen nog voorzien van nog ontbrekende documentatie. Het is aan het bedrijfsleven
deze onvolledige aanvragen nu tijdig te completeren en zowel de faciliteiten en bijbehorende
protocollen gereed te maken zodat de NVWA deze kan beoordelen en zal doorgeleiden
naar de Europese Commissie ter finale instemming. Aanvragen die de Europese Commissie
op juistheid en volledigheid heeft gecontroleerd worden dan in stemming gebracht in
een Standing Committee. Eerstvolgende moment van stemming is 9 april a.s. Tegelijkertijd
is het Ministerie van LNV in voortdurend overleg met de Europese Commissie om dit
proces van haar zijde te ondersteunen.

Voor producten van dierlijke oorsprong zijn op de meeste ferryroutes nu al inspectieposten
beschikbaar. Zo zijn bijvoorbeeld op de zuidoever in Rotterdam inspectieposten voor
producten van dierlijke oorsprong aanwezig dus goederen van dierlijke oorsprong kunnen
in een no deal Brexit in elk geval via die route Nederland binnenkomen. Voor die route
waar momenteel nog geen inspectieposten zijn, zie ook mijn antwoorden op vraag 7,
8 en 9.

Voor levende dieren wordt door het Ministerie van LNV en NVWA nog steeds intensief
gesproken met diverse partijen in het veld en de Europese Commissie om een inspectiepost
levende dieren in de haven te realiseren. Het blijkt voor het bedrijfsleven erg lastig
om een business case te realiseren en voor de Europese Commissie noodzakelijke aanvullende
informatie aan te leveren. De Europese Commissie blijft bezwaren houden bij de locatie
van de aanvraag. Het gesprek met de Europese Commissie hierover loopt nog, maar heeft
nog niet tot resultaat geleid.

Na een no deal Brexit moeten er keuringskosten én WTO-importtarieven betaald worden
bij invoer van levende dieren. Het is daarmee niet de verwachting dat aantallen geïmporteerde
dieren naar Nederland zullen toenemen. Ook in andere lidstaten zullen inspectieposten
voor import van levende dieren worden ingericht, waardoor er geen stijging van de
import van levende dieren naar Nederland voorzien is. De huidige aantallen dieren
die uit het VK naar Nederland geïmporteerd worden zijn niet groot. Het merendeel van
de import in de EU verloopt reeds via Frankrijk. Via Nederland betreft het nu circa
1600 zendingen per jaar. Dit is inclusief zendingen per luchtvracht. Het grootste
deel van de zendingen betreft paarden (zie ook mijn antwoord op vraag 10 en 11) en
het grootste economische belang lijkt te zitten bij de broedeisector waarmee intensief
overleg plaats vindt. Als terugvaloptie voor het geval er geen «volledige» inspectiepost
voor levende dieren gerealiseerd kan worden kijkt het Ministerie van LNV in overleg
met de betrokken sector of het mogelijk is om een inspectiepost gerealiseerd te krijgen
voor uitsluitend broedeieren/pluimvee. Dit betekent dat op deze inspectiepost niet
alle dieren gekeurd zouden kunnen worden. Hiervoor zijn afgelopen weken gesprekken
met ondernemers gevoerd en wordt overlegd met de Europese Commissie.

Vraag 19

Bent u zich ervan bewust dat als de vervoersstromen zich naar Frankrijk verplaatsen,
de ervaring leert dat dergelijke vervoersstromen niet tot nauwelijks terug te halen
zijn en kunt u een inschatting geven wat dit voor de Nederlandse economie zou betekenen?

Antwoord 19

Het bedrijfsleven maakt vaak haar eigen afwegingen. De impact die Brexit zal hebben
op de volumes of routes van vervoersstromen tussen het VK naar Nederland ten opzichte
van andere lidstaten kan ik op dit moment niet overzien. De plaats van inspecties
van goederen betreft één aspect in de totale handelsketen. Ik ben mij bewust dat de
logistiek kan veranderen wanneer het bedrijfsleven niet (tijdig) een inspectiepost
operationeel krijgt. Daarmee kan niet automatisch gesteld worden dat dan de gehele
goederenketen verdwijnt of zich definitief verplaatst naar een andere lidstaat.

Vraag 20

Kunt u deze vragen één voor één voor het debat over de Europese Top en de Brexit beantwoorden?

Antwoord 20

Ik heb getracht deze vragen zo goed en zo snel mogelijk te beantwoorden.