Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Kuiken en Van den Hul over het bericht ‘Recordaantal migranten: Griekenland bezwijkt opnieuw onder grote toestroom’

Antwoord van Staatssecretaris Harbers (Justitie en Veiligheid), mede namens de Ministers
van Buitenlandse Zaken en voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (ontvangen
12 maart 2019).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Recordaantal migranten: Griekenland bezwijkt
opnieuw onder grote toestroom»?1

Antwoord 1

Ja

Vraag 2

Bent u bekend met het oordeel van het Comité ter Voorkoming van Marteling van de Raad
van Europa over de mensonterende omstandigheden in de officiële kampen in Griekenland?
Zo ja, wat is daarop uw reactie?

Antwoord 2

Het recent gepubliceerde rapport van het Comité ter Voorkoming van Marteling van de
Raad van Europa (CPT) bevat de bevindingen van dit Comité naar aanleiding van haar
bezoek van 10 tot 19 april 2018. Het rapport gaat over verschillende onderwerpen,
waaronder de opvang van asielzoekers en irreguliere migranten op zowel de Griekse
eilanden als het vaste land.

Ten aanzien van de behandeling van asielzoekers en (uitgeprocedeerde) irreguliere
migranten benadrukt het CPT onder andere de noodzaak voor een gecoördineerde EU-aanpak.
Zoals vaker met uw Kamer gewisseld, steunt het kabinet deze oproep in zo verre dat
deze moet bijdragen aan een structurele oplossing. Het kabinet ziet versnelling van
de asiel- en terugkeerprocedures als belangrijkste duurzame oplossing voor de huidige
overbevolking in de opvangfaciliteiten. Het opnieuw herplaatsen van asielzoekers draagt
daar, wat het kabinet betreft, niet aan bij. Veel van de aandachtspunten die het CPT
noemt, herkent het kabinet. In gesprekken met Griekse autoriteiten wordt door het
kabinet doorlopend aandacht gevraagd voor de opvangomstandigheden van minderjarigen,
de toegang tot adequate zorg en de algemene behandeling van asielzoekers en irreguliere
migranten tijden de asiel- en terugkeerprocedures. Sinds het bezoek van het Comité
aan Griekenland is er sprake van verbeteringen, zij het beperkt. Kortheidshalve verwijs
ik u naar mijn brief aan uw Kamer d.d. 4 maart 2018 waarin ik verslag doe van mijn
recente bezoek aan Griekenland. Daarnaast merk ik op dat de Griekse overheid in reactie
op het rapport het CPT heeft laten weten een deel van de aanbevelingen van het CPT
over te nemen en met name de detentieomstandigheden in lijn te brengen met de CPT-standaarden.

Vraag 3

Deelt u de mening dat deze mensonterende omstandigheden in kampen die zich bevinden
binnen de Europese Unie niet overeenkomen met de waarden waarop de Europese Unie gebaseerd
is?

Antwoord 3

De omstandigheden op Griekse eilanden worden regelmatig met uw Kamer besproken. Zoals
uw Kamer bekend, dringt het kabinet bij zowel de Griekse autoriteiten als de Europese
Commissie voortdurend aan op het treffen van adequate maatregelen die bijdragen aan
een structurele oplossing. Genoemd bericht bevestigt dit standpunt eens te meer. Kortheidshalve
verwijs ik u naar de eerder genoemde brief waarin ik verslag doe van mijn recente
bezoek aan Griekenland alsmede naar mijn beantwoording van de meest recente schriftelijke
vragen over dit onderwerp.2

Vraag 4

Hoe verlopen de contacten met de Griekse Minister van migratie over de huidige situatie?
Welke hulp hebben zij nodig en welke steun vragen zij?

Antwoord 4

Graag verwijs ik u naar het Algemeen Overleg met uw Kamer ter voorbereiding op de
JBZ-raad van 6 en 7 december en naar genoemd verslag van mijn recente bezoek aan Griekenland.3

Vraag 5 en 6

Wilt u overwegen nu het Europese migratiebeleid in een impasse verkeert en de capaciteit
om mensen fatsoenlijk te huisvesten, te voeden, medisch te verzorgen en juridisch
te verwerken in Griekenland de limiet heeft bereikt, om mensen van de Griekse eilanden
te halen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke termijn gaat dit plaatsvinden?

Bent u bereid om gehoor te geven aan het verzoek van onder andere de ChristenUnie
om de schrijnende situatie op de Griekse eilanden te verlichten? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5 en 6

Genoemde impasse betreft de onderhandelingen over het pakket wetgevingsvoorstellen
dat is gedaan om het gemeenschappelijke Europese asielstelsel te hervormen. Deze impasse
doen niet af aan de bestaande standaarden om asielzoekers en (uitgeprocedeerde) irreguliere
migranten op te vangen of asielaanvragen af te handelen. Nederland blijft dan ook
bij de Griekse autoriteiten aandringen op de noodzaak voor verbetering.

Griekenland speelt een belangrijke rol bij de uitvoering van de EU-Turkije Verklaring
en daarmee bij de gezamenlijke aanpak om de ongecontroleerde toestroom richting de
EU beheersbaar te maken. Griekenland verdient daarbij alle mogelijke steun. Wel herhaal
ik hierbij dat het van belang is dat Griekenland ook zelf verantwoordelijkheid neemt
en zorgt voor snellere asielprocedures, effectieve terugkeer, humane opvang en spoedige
integratie. Integratie enerzijds en terugkeer anderzijds zijn uiteindelijk de enige
duurzame oplossingen om de omstandigheden op de Griekse eilanden te verbeteren. Meer
transfers naar het vasteland of nieuwe inspanningen om asielzoekers vanuit Griekenland
te herplaatsen, dragen daar niet aan bij. Dit heb ik ook tijdens mijn recente bezoek
wederom benadrukt en ik zal dit ook in Brussel in EU-verband blijven doen. Daarnaast
heb ik tijdens mijn bezoek ook enkele voorstellen gedaan om verder met Griekenland
samen te werken. Deze dienen nu verder uitgewerkt te worden. Het kabinet geeft daarmee
gehoor aan de brede oproep uit uw Kamer om al het mogelijke – en redelijke – te doen
om te zorgen dat de omstandigheden op de Griekse eilanden verbeteren. Daarbij is tevens
aandacht voor de situatie op het Griekse vaste land waar de opvang eveneens onder
druk is komen te staan, mede door de vele transfers vanaf de Griekse eilanden.