Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Den Boer en Bergkamp over het bericht ‘Geen M of V, maar X: voor het eerst paspoort veranderd in genderneutraal’

Antwoord van Staatssecretaris Knops (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) (ontvangen
20 februari 2019).

Vraag 1

Wat is de reden dat u nu anders aankijkt tegen het mogelijk maken van een paspoort
zonder geslachtsaanduiding dan in oktober 2018? Betreurt u dat u toen andere verwachtingen
heeft gewekt?1

Antwoord 1

Op 28 mei 2018 heeft de rechter in een specifieke situatie een uitspraak gedaan met
betrekking tot opname van een X in de geboorteakte. De geboorteakte is de basis voor
registratie van het geslacht in een paspoort. Op dit moment kan die alleen door tussenkomst
van de rechter gewijzigd worden. Op 19 oktober 2018, na de uitgifte van een paspoort
met een X aan de betreffende persoon, heb ik aangegeven positief te staan tegenover
het eenvoudiger maken van de procedure om de geslachtsregistratie in de geboorteakte
te wijzigen. Zoals ik toen aangaf, zal een wetswijziging nodig zijn. Voordat daartoe
overgegaan kan worden, moet nog een aantal zaken duidelijk worden; zie daarover het
antwoord op vraag 6.

Vraag 2

Wanneer komt het plan van aanpak rondom onnodige geslachtsregistratie naar de Kamer?

Antwoord 2

De Minister van OCW zal dit naar verwachting in maart aan de Kamer sturen. Op dit
moment vindt ambtelijke afstemming hierover plaats. Dat plan gaat echter niet in op
de mogelijkheid om als M, V of X geregistreerd te worden in het paspoort. Het plan
gaat in op de in het regeerakkoord genoemde beperking van onnodige geslachtsregistratie.
Naar aanleiding hiervan onderzoek ik, ook in het kader van het programma Regie op
Gegevens, of ik mensen de mogelijkheid kan geven zelf te kiezen tussen diverse aanschrijvingsvormen
van communicatie die mensen van de overheid ontvangen.

Vraag 3

Deelt u de mening dat M/V in het paspoort onder onnodige geslachtsregistratie valt,
nog los van de inschrijving in het BRP?

Antwoord 3

Nee. Het is op basis van Europese wetgeving2 verplicht de sekse te registreren in het paspoort. Dit vloeit voort uit een internationaal
overeengekomen ICAO-richtlijn. Zowel deze richtlijn als de paspoortwet staan registratie
van M, V of X toe.

Vraag 4, 5

Deelt u de mening dat een vermelding van «X» in het paspoort niet alleen wenselijk
is als het geslacht niet kan worden vastgesteld, maar ook als iemand niet wenst dat
een geslacht wordt vermeld?

Deelt u de mening dat ook zonder wijziging van het geboortecertificaat, en dus gang
naar de rechter, de mogelijkheid tot vermelding van «X» in het paspoort wenselijk
zou zijn?

Antwoord 4, 5

Getrouwe weergave van de onderscheidende kenmerken is belangrijk voor een betrouwbaar
document. Gegevens uit het paspoort zoals naam, geboortedatum en geslacht worden gebaseerd
op de geboorteakte. Voor het wijzigen van deze gegevens in de geboorteakte bestaan
nauwkeurige procedures. Daarmee wordt ook de betrouwbaarheid van de gegevens op het
paspoort gegarandeerd. Vanwege het belang van de betrouwbaarheid van de onderscheidende
kenmerken is het loskoppelen van paspoorten van andere registraties zeer ongewenst.
In het paspoort wordt daarom het geslacht overgenomen uit de geboorteakte, zoals dit
bij de geboorte is opgenomen of zoals het eventueel later daarin is gewijzigd.

Vraag 6

Bent u bereid het advies van de Commissie van advies voor de zaken betreffende de
burgerlijke staat en de nationaliteit, waar u in de eerdere beantwoording van Kamervragen
over spreekt, naar de Kamer te zenden en te voorzien van een uitgebreidere reactie
dan «de Minister voor Rechtsbescherming en ik delen de visie van de Commissie en achten
wetswijziging op dit moment prematuur»?3

Antwoord 6

Ja, in de bijlage4 vindt u de brief van de commissie van advies voor de zaken betreffende de burgerlijke
staat en de nationaliteit. In de beantwoording van Kamervragen op 21 januari 2019
geef ik samen met de Minister voor Rechtsbescherming ten aanzien van personen met
een intersekseconditie aan dat we het raadzaam achten de ontwikkelingen op dit terrein,
ook internationaal, af te wachten. Een wetswijziging kan ik op dit moment nog niet
toezeggen, omdat eerst duidelijk moet zijn welke gevolgen dit in juridische, praktische
en ICT-technische zin heeft. Ik wil echter benadrukken dat ik het vraagstuk, van registratie
als genderneutraal en het wijzigen van de geboorteakte om dit mogelijk te maken, samen
met de betrokken bewindslieden van OCW en JenV positief benader. Gezamenlijk gaan
we onderzoeken hoe dit kan worden uitgevoerd. Uw Kamer wordt hierover voor de zomer
nader geïnformeerd.

Vraag 7

Wat maakt dat u het raadzaam vindt de ontwikkelingen, ook internationaal, af te wachten?
Hoe kijkt u dan naar de voorlopers zoals Malta en Nieuw-Zeeland waar een paspoort
zonder geslachtsregistratie al mogelijk is?

Antwoord 7

De eerder genoemde commissie van advies verwijst naar twee zaken in Frankrijk en Duitsland.
Daar wordt ook gewezen op de praktische gevolgen die een «X» kan veroorzaken. Ik heb
inmiddels contact opgenomen met collega’s in Malta en Nieuw-Zeeland om informatie
te ontvangen over de situatie in die landen. Ik zal de uitkomsten hiervan meenemen
in het onderzoek zoals benoemd in vraag 6.

Vraag 8

Kunt u deze vragen beantwoorden voor het AO e-id/ paspoorten van 31 januari 2019?

Antwoord 8

Dit AO is inmiddels verzet naar 21 februari 2019. Hierbij de antwoorden op de vragen.