Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Aalst over de aankoop van grond langs het spoor door ProRail

Antwoord van Staatssecretaris Van Veldhoven-van der Meer (Infrastructuur en Waterstaat)
(ontvangen 8 februari 2019). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2018–2019,
nr. 1134.

Vraag 1

Kent u het bericht van 15 december 2018 waarin duidelijk is geworden dat ProRail ruim
18 miljoen euro heeft betaald voor grond die ze voorheen was aangeboden?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Hoe heeft het ministerie destijds negatief kunnen adviseren over de aankoop van deze
grond als toen ook kon worden bedacht dat hier in de toekomst op gebouwd zou gaan
worden om het spoor te beveiligen en te onderhouden?

Antwoord 2

De mogelijke aankoop van de gronden die NS later verkocht heeft aan Waalstede (later
genaamd RailSide) is indertijd niet door ProRail aan het ministerie voorgelegd. ProRail
heeft de grondportefeuille die NS wilde afstoten in lijn met het rijksvastgoedbeleid
en het toen geldende afwegingskader dat ProRail hanteerde, beoordeeld op het strategisch
belang voor de realisatie van aanlegprojecten.

ProRail heeft mijn ministerie vervolgens in maart 2011 verzocht 82 ha aan te kopen
voor het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS). In lijn met het rijksvastgoedbeleid
is de aankoop daarvan door mijn ministerie in 2011 afgewezen omdat nog niet vaststond
of deze gronden nodig waren voor de realisatie van het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer.
Om deze gronden voor de spoorsector te behouden is NS verzocht om deze gronden te
reserveren, hetgeen NS heeft gedaan. Deze gronden maken dan ook geen onderdeel uit
van de grondtransacties zoals beschreven in mijn brief «Vier grote grondtransacties
NS en ProRail in 2010, 2014, 2017 en 2018» die parallel aan de beantwoording van deze
vragen aan uw Kamer is aangeboden.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het ministerie hier een enorme inschattingsfout heeft gemaakt
waardoor de burger nu voor 18 miljoen euro de mist in gaat?

Antwoord 3

ProRail heeft de grondportefeuille die NS wilde afstoten in lijn met het rijksvastgoedbeleid
en het toen geldende afwegingskader dat ProRail hanteerde, beoordeeld op het strategisch
belang voor de realisatie van aanlegprojecten. Over ca. één tiende van de door NS
te verkopen grondportefeuille is door ProRail overleg gevoerd met mijn ministerie.
Dat betrof de mogelijke aankoop van gronden voor het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer
(PHS). In lijn met het rijksvastgoedbeleid is de aankoop daarvan door mijn ministerie
in 2011 afgewezen omdat nog niet vaststond of deze gronden nodig waren voor de realisatie
van het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer. In 2011 is NS het verzoek gedaan om de
gronden te reserveren, hetgeen NS heeft gedaan. Deze gronden maken dan ook geen onderdeel
uit van de grondtransacties zoals beschreven in mijn brief «Vier grote grondtransacties
NS en ProRail in 2010, 2014, 2017 en 2018» die parallel aan de beantwoording van deze
vragen aan uw Kamer is aangeboden. Voor de overige gronden is door ProRail bij mijn
ministerie geen verzoek tot aankoop gedaan. Er heeft geen gesprek plaatsgevonden over
het daarvoor benodigde budget. Deze gronden zijn direct na afwijzing door ProRail
eind 2010 door NS verkocht.

Vraag 4

Bent u bereid om een onderzoek in te stellen naar het proces van adviseren in 2010
over het niet aankopen van de grond en de details omtrent dit advies openbaar te maken?

Antwoord 4

Ik heb mede namens de Minister van Financiën NS en ProRail gevraagd mij alle relevante
informatie te verstrekken die ik u heb doen toekomen als bijlage bij mijn brief «Vier
grote grondtransacties NS en ProRail in 2010, 2014, 2017 en 2018» die parallel aan
de beantwoording van deze vragen aan uw Kamer is aangeboden.

Vraag 5

Bent u bereid om te inventariseren welke stukken grond langs het spoor nog in particuliere
handen zijn en welke op dit moment te koop staan?

Antwoord 5

Ik heb deze suggestie met ProRail besproken. ProRail geeft aan dat een dergelijke
inventarisatie slechts een momentopname geeft terwijl de grondportefeuille voortdurend
verandert. Daarnaast geldt dat het grootste deel van de gronden langs het spoor op
dit moment al in bezit is van ProRail. De enige grote partij die nu nog gronden langs
het spoor heeft, is NS. ProRail en NS hebben met elkaar afgesproken dat NS haar jaarlijkse
lijsten van te verkopen gronden periodiek met ProRail zal afstemmen, hetgeen ProRail
als eerste in de gelegenheid stelt de door NS te verkopen gronden te verwerven. NS
en ProRail zullen dit in een convenant vastleggen.