Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van den Hul over de uitkomsten van het onderzoek van DUO Onderwijsonderzoek & Advies naar de sociale veiligheid van docenten

Antwoord van Minister Slob (Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media) (ontvangen 29 januari
2019).

Vraag 1

Wat zeggen het resultaat van de enquête van DUO Onderwijsonderzoek & Advies onder
ruim duizend docenten, en de Instagram-enquête van NOS Stories onder bijna 10.000
scholieren, over de veiligheid op scholen?1

Antwoord 1

De zaken die in de enquête en via Instagram naar voren komen, laten zien dat de sociale
veiligheid op scholen voor zowel personeel als leerlingen continu aandacht behoeft.
De enquête laat zien dat 10 procent van de docenten zich niet veilig voelt op school.
Dit percentage is vergelijkbaar met de uitkomsten van de Veiligheidsmonitor po/vo
die ik u onlangs stuurde.2 Ook daarin komt naar voren dat 91 procent van de docenten zich veilig voelt in het
voortgezet onderwijs. Dit is een lichte verbetering ten opzichte van onze meting in
2016.

Vraag 2

Wat vindt u ervan dat scholieren docenten op scholen uitmaken voor kankermongool,
slet of hoer? In hoeverre worden zulke incidenten geregistreerd via de Landelijke
monitor sociale veiligheid op scholen?

Antwoord 2

Elke leraar verdient respect en het baart mij zorgen om te horen dat een (klein) deel
van de leerlingpopulatie denkt zich op deze respectloze manier uit te kunnen laten
richting hun docenten. In de landelijke monitor wordt leidinggevenden, docenten en
leerlingen gevraagd naar het al dan niet voorkomen van incidenten, waaronder verbaal
of lichamelijk geweld. Er wordt aan hen gevraagd of zij de afgelopen twaalf maanden
te maken hebben gehad met, of weten van het voorkomen van dergelijke incidenten. Daarbij
wordt niet specifiek gevraagd naar de frequentie.

Vraag 3

Hoe is het incident dat scholieren eerst pennen gooiden naar een docent maar uiteindelijk
ook stoelen en tafels en deze docent op een brancard naar het ziekenhuis moest worden
gebracht, geregistreerd?

Antwoord 3

Dit betreffende incident is naar voren gekomen in een reactie op de Instagram-enquête
van NOS Stories. Mij is niet bekend om welke school het hier gaat of wanneer zich
dit heeft afgespeeld.

Vraag 4

Heerst er een doofpotcultuur op de scholen ten aanzien van zulke incidenten? Zo ja,
wat onderneemt u daar dan tegen?

Antwoord 4

Het is van groot belang dat de schoolleiding en docenten samen werken aan een open
cultuur waarin zulke incidenten worden gemeld. Mijns inziens werken scholen daar in
de regel hard aan. Dat neemt niet weg dat een dergelijk veilig klimaat nog niet op
alle scholen gerealiseerd wordt. Als dit tot signalen leidt, bijvoorbeeld bij de vertrouwensinspecteur,
zal de Inspectie van het Onderwijs dit zeker meenemen in het toezicht.

Vraag 5

In hoeverre kunnen lerarenopleidingen een oplossing bieden, nu het scholen bij het
lerarentekort niet altijd lukt om voldoende gekwalificeerde docenten voor de klas
te zetten?

Antwoord 5

In de lerarenopleiding wordt de basis gelegd voor de competenties die een leraar nodig
heeft voor het realiseren en borgen van een sociaal veilige leeromgeving op scholen.
Ook in de herijkte kennisbasis voor de pabo en de tweedegraadslerarenopleiding, die
in het schooljaar 2018/2019 van kracht is gegaan, zit het thema sociale veiligheid
expliciet verankerd. De individuele lerarenopleidingen geven zelf invulling aan de
eisen uit de kennisbases. Ook na de opleiding worden er opleidingsdagen georganiseerd
om leraren bij- en na te scholen op tal van onderwerpen waaronder sociale veiligheid
en gedrag van leerlingen.

Vraag 6

In hoeverre gaat u docenten betrekken bij het vinden van oplossingen voor deze problematiek?

Antwoord 6

De resultaten van de veiligheidsmonitor van 2014 en 2016 waren aanleiding om de ontwikkeling
van het veiligheidsgevoel van docenten nader te analyseren. Er is onderzocht wat verklarende
factoren zouden kunnen zijn voor het afnemend veiligheidsgevoel van docenten. Naar
aanleiding daarvan zijn de sociale partners, verenigd in het Arbeidsmarkt en Opleidingsfonds
Voortgezet Onderwijs (VOION), aan de slag gegaan om te komen tot een aantal opties,
die de komende tijd in samenwerking met docenten worden uitgewerkt op scholen.