Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Arno Rutte over het bericht 'Doktersdienst zet mes in huisartsenposten'

Antwoord van Minister Bruins (Medische Zorg) (ontvangen 7 december 2018).

Vraag 1

Kent u het artikel «Doktersdienst zet mes in huisartsenposten»?1

Antwoord 1

Ja

Vraag 2

Hoe wordt bepaald wat de zorgplicht met betrekking op de huisartsenzorg is?

Antwoord 2

De huisartsen zijn verantwoordelijk voor het zorgaanbod van de 24-uurs zorg aan hun
patiënten. Hoe zij dit inrichten is aan hen en primair hun verantwoordelijkheid. Deze
casus gaat specifiek over de acute huisartsenzorg in de avonden, nachten en weekenden
(ANW).

De NZa heeft de zorgplicht voor zorgverzekeraars met betrekking tot huisartsenzorg
in de «Beleidsregel toezichtkader zorgplicht zorgverzekeraars Zvw» als volgt ingevuld:

– Huisartspraktijken en huisartsenposten moeten voor spoed binnen 30 seconden drempelloos
telefonisch bereikbaar zijn.

– Op huisartsen rust bij spoed de inspanningsverplichting om binnen 15 minuten bij de
patiënt te zijn.

In aanvulling op dit toezichtkader heeft het veld een aantal streefwaarden benoemd
in het Raamwerk kwaliteitsbeleid, met het oog op kwaliteit, patiëntveiligheid en transparantie.
Een van deze streefwaarden is dat 90 procent van de inwoners binnen 30 minuten bij
een huisartsenpost moet kunnen zijn.

Vraag 3

Wordt na deze terugtrekkende beweging van de huisartsen nog wel voldaan aan de zorgplicht?
Zo nee, wie is aanspreekbaar op het herstellen van het zorgaanbod zodat het weer aan
de zorgplicht voldoet?

Antwoord 3

Via de doktersdienst Groningen hebben de huisartsen de ANW-diensten in de regio Groningen
georganiseerd. Dit is verdeeld over een aantal locaties/huisartsenposten. Om de werkdruk
bij huisartsen in de regio behapbaar te houden en de diensten in de ANW-uren eerlijker
onder de huisartsen te verdelen, heeft de Doktersdienst Groningen een voorstel gedaan.

In het voorstel voor de nieuwe dienstverlening, zijn de posten in Groningen, Scheemda
en Stadskanaal elke avond en elk weekend open. De post in Delfzijl is ook iedere avond
open, maar korter dan voorheen. Deze post is ook in het weekend overdag open. De post
in Leek is gedurende de weekenden overdag open. En de huisartsenpost in Hoogezand
wordt gesloten.

Volgens de doktersdienst blijft de spoedzorg voor iedereen bereikbaar wanneer uitvoering
wordt gegeven aan de nieuwe dienstverlening huisartsenposten in Groningen. Zij geven
aan dat de norm die afkomstig is uit het Raamwerk kwaliteitsbeleid, die zegt dat 90
procent van de inwoners binnen 30 minuten bij een huisartsenpost moet kunnen zijn,
in de nieuwe situatie wordt gehaald. Ook de zorgverzekeraar is van mening dat in de
nieuwe opzet van de huisartsenposten aan de zorgplicht blijft voldaan. De Nederlandse
Zorgautoriteit (NZa) ziet toe op naleving van de zorgplicht.

Vraag 4

Zal de sluiting van deze huisartsenposten niet tot meer druk leiden bij de bestaande
huisartsenposten?

Antwoord 4

De doktersdienst Groningen heeft toegelicht dat zij de bezetting op de huisartsenposten
die open blijven aanpassen op de nieuwe situatie. De huisartsenposten die open blijven
krijgen meer bezetting dan voorheen, opdat zij de extra zorgvraag aankunnen. Het doel
van de nieuwe dienstverdeling is juist om de werkdruk onder alle huisartsen in de
regio in verhouding beter te verdelen.

Vraag 5, 6

Mogen huisartsen eenzijdig dit soort besluiten nemen? Op welke wijze zijn zorgverzekeraars,
de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), de Autoriteit Consument en Markt (ACM) en lokale
overheden bij dit soort besluitvorming betrokken?

Kan er sprake zijn van aanmerkelijke marktmacht, nu huisartsen eenzijdig dit besluit
kunnen nemen en er geen alternatieve aanbieder van huisartsenzorg in Groningen is
die alternatieve of aanvullende huisartsenzorg ‘s avonds kan leveren? Bent u bereid
dit door de ACM te laten toetsen?

Antwoord 5, 6

Huisartsen moeten de ANW-zorg regelen met elkaar, dat doen ze in Groningen via de
doktersdienst en ze bieden die zorg aan in verschillende huisartsenposten/locaties.

Zoals ook in eerdere antwoorden vermeld zijn de huisartsen verantwoordelijk voor het
zorgaanbod van de 24-uurs zorg aan hun patiënten. Het is primair de verantwoordelijkheid
van huisartsen om te besluiten hoe zij deze zorg inrichten. Waar het specifiek gaat
om de acute huisartsenzorg in de avonden, nachten en weekenden (ANW), is het voor
de continuïteit van zorg beter om deze zorg niet individueel te leveren maar om als
huisartsen samen te werken en de diensten onderling te verdelen. De levering van ANW-zorg
vindt dus veelal plaats via een samenwerking van huisartsen in een beperkt aantal
huisartsenposten, die niet door individuele zorgverzekeraars maar via representatie
wordt ingekocht en waarvoor de begroting voorts wordt goedgekeurd door de NZa.

Tegen deze achtergrond is niet de ACM, maar de NZa de meest aangewezen toezichthouder
om partijen aan te spreken indien problemen optreden. Zorgverzekeraars moeten immers
aan hun zorgplicht voldoen en dus voldoende goede zorg inkopen. De NZa ziet toe op
de naleving van de zorgplicht. De zorgplicht kan in het gedrang komen als gevolg van
een positie van aanmerkelijke marktmacht (AMM) en de NZa zou dan op grond van het
AMM-instrument waarover zij beschikt op grond van de Wet marktordening gezondheidszorg
kunnen ingrijpen door specifieke verplichtingen (contracteerplicht) op te leggen.
Ik heb contact gehad met de NZa en ik begrijp van haar dat er op dit moment geen signalen
zijn dat de zorgplicht van de zorgverzekeraar in gevaar komt.

De Doktersdienst heeft toegelicht de preferente zorgverzekeraar in de plannen te hebben
betrokken. De meerderheid van de huisartsen die aangesloten zijn bij Doktersdienst
Groningen heeft ingestemd met de nieuwe verdeling van diensten op de huisartsenposten.
Momenteel ligt het voorstel ter afstemming in het Regionaal Overleg Acute Zorgketen
(ROAZ). Hierin zijn de partijen in de acute zorgketen vertegenwoordigd.

Tot slot vind ik het belangrijk dat de Doktersdienst Groningen zorg draagt voor een
goede informatieverstrekking naar lokale overheden en inwoners.

De Doktersdienst Groningen heeft toegelicht dat er contact is geweest met de betrokken
wethouders, en dat de betrokken bewoners via verschillende kanalen zijn geïnformeerd.
Omdat ik communicatie naar de betrokkenen erg belangrijk vind in gevallen waarbij
er bijvoorbeeld een huisartsenpost (gedeeltelijk) sluit, heb ik een concept AMvB naar
de Kamer verstuurd waarin ik communicatie naar onder andere inwoners en burgemeesters
en wethouders bij dergelijke besluiten in de regelgeving wil opnemen.