Verslag van een werkbezoek : Verslag van een werkbezoek aan het Verenigd Koninkrijk door een delegatie van de vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat op 7 en 8 oktober 2018

Nr. 1
VERSLAG VAN EEN WERKBEZOEK AAN HET VERENIGD KONINKRIJK DOOR EEN DELEGATIE VAN DE
VASTE COMMISSIE VOOR INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT OP 7 EN 8 OKTOBER 2018

Vastgesteld 1 november 2018

Doelen werkbezoek

Het belangrijkste doel van dit werkbezoek was het verkrijgen van informatie over de
werking van de Britse Spoorwegpolitie. In het Verenigd Koninkrijk (VK) is er in tegenstelling
tot in Nederland een separate, gespecialiseerde dienst die in beginsel los opereert
van de landelijke politie, maar daarmee wel nauw samenwerkt. Deze dienst is gespecialiseerd
in veiligheid op en rondom spoorwegen, stations en haltes en heeft directe invloed
op de objectieve en de subjectieve sociale veiligheid in het openbaar vervoer.

Het hoofdonderdeel van de reis was dan ook het van dichtbij aanschouwen hoe de Britse
Spoorwegpolitie te werk gaat bij calamiteiten, ongelukken, overtredingen of suïcides
rondom het spoor. Hoe zorgt de politie voor een deskundige en snelle beoordeling van
gebeurtenissen en hoe wordt de dienstregeling weer opgestart om grote vertraging voor
het publiek te minimaliseren?

De reis zelf, naar Londen met de trein (de Eurostar), in plaats van bijvoorbeeld,
met het vliegtuig, vormde tevens een onderdeel van dit werkbezoek. De parlementariërs
deden hiermee persoonlijk ervaring op met de beveiligings- en douanecontroles in Brussel,
waar op de heenweg naar Londen een overstap van 45 minuten moet worden gemaakt. De
terugreis verloopt wel rechtstreeks; de beveiligingscontroles vinden dan plaats op
het vertrekstation van de Eurostar in Londen.

Zondag 7 oktober

In de middag van 7 oktober 2018 verzamelde de delegatie, bestaande uit de leden Roy
van Aalst (PVV), Suzanne Kröger (GL), Cem Laçin (SP) en Mustafa Amhaouch (CDA), zich
in de lounge van NS International op perron 2 van station Rotterdam Centraal. De delegatie
was hiermee compleet vanwege een afzegging van het lid Gijs van Dijk (PvdA).

In de lounge werd de delegatie gebriefd door Heike Luiten (directeur NS International),
Gert de Vries en Jeroen Steusel (NS). Gezamenlijk stapte men vervolgens in de trein
naar Brussel. Daar aangekomen heeft de delegatie onder begeleiding van beveiligingspersoneel
van NS de douaneposten en beveiligingscontroles doorlopen.

Hierbij werd uitleg gegeven welke voorzieningen op de perrons getroffen waren om de
doorloop voor het publiek vlot te laten verlopen, maar ook hoe de controles door middel
van in- en uitschuifbare luiken en hoge afschermingswanden waterdicht waren gemaakt.
Voorkomen moet immers worden dat mensen die niet gecontroleerd zijn toch in een bepaald
treindeel kunnen instappen, maar ook dat mensen die reeds gecontroleerd zijn, niet
opnieuw door een controlepost moeten.

Na het passeren van de beveiligings- en paspoortcontroles nam de delegatie plaats
in de Eurostar die om 19.05 (lokale tijd) arriveerde op St. Pancras Station te Londen.
Ter plekke vingen Clare Hollingsworth (CEO Eurostar) en Gareth Williams (strategy
director Eurostar) de delegatie op. Ook was Anne Marie Stordiau als afgevaardigde
van de Nederlands ambassade in het Verenigd Koninkrijk aanwezig.

Allereerst volgde een rondleiding door het station. Inzichtelijk werd gemaakt hoe
de beveiligingsdiensten op St. Pancras Station te werk gaan en hoe men ervoor zorgt
dat grote reizigersaantallen vlot kunnen doorstromen. Er werd gewerkt aan extra kiosken
waar men zelf zijn paspoort kan scannen, zodat de beveiliging nog sneller kan verlopen
en de reizigersaantallen kunnen toenemen. Na de rondleiding werd er gezamenlijk gedineerd
en kwam men tot gesprekken over treinreizen ten opzichte van vliegreizen en het te
actualiseren Vierlandenverdrag waarmee de Eurostar in beide richtingen rechtstreeks
zal kunnen rijden.

Maandag 8 oktober

De dag ving aan met een bezoek aan het hoofdkwartier van de British Transport Police
(BTP) te Londen. De delegatie werd ontvangen door het Business Development Team, waarna
Lara Adamson uitlegde hoe de BTP data gebruikt om te bepalen waar zij agenten stationeert
en wat risicovolle plekken zijn voor opstoppingen. Deze data zijn afkomstig van diverse
vervoerders die de BTP inhuren en (deels) financieren.

Verder is ingegaan op het gebruik van de «alert-app» om mensen een veiliger gevoel
te geven in het openbaar vervoer. Er is een speciaal nummer ingesteld waar berichten
naar toe kunnen worden gestuurd als mensen ongemak ervaren tijdens hun reis. Men ontvangt
een automatisch gegenereerd retourbericht en verwacht vaak niet dat er wordt opgetreden
door de BTP in zulke situaties. Mensen vinden het prettig om bepaalde zaken te kunnen
melden en de BTP heeft hierdoor nog beter zicht op de routes waar veel meldingen vandaan
komen en kan zien van welke aard deze meldingen zijn. Bij serieuze dreiging is het
overigens niet de bedoeling dat men appt, maar dat men het alarmnummer belt.

Een ander onderwerp was «Fatality Management and Managing Disruption on the Network».
Alison Evans vertelde over haar jarenlange ervaring met suïcides en misdrijven op
en rondom het spoor. De precieze werkwijze en protocollen zijn besproken. Daarbij
ging men ook in op de samenwerking tussen de landelijke politie en de BTP; wie het
eerst ter plaatse is start onmiddellijk een onderzoek. Benadrukt werd hoe belangrijk
het is om zorgvuldig te werk gegaan, omdat er per definitie een (dodelijk) slachtoffer
te betreuren is en de familie op de hoogte moet worden gebracht.

Na het uitgebreide bezoek aan de BTP reisde de delegatie per metro naar de residentie
van de Nederlandse ambassadeur in het VK, Simon Smits. De Kamerleden konden tijdens
de lunch de Brexit bespreken en de mogelijke gevolgen daarvan op IenW-gebied, maar
ook op andere fronten. Ook de Europese Unie als zodanig was een onderwerp van gesprek.

Na de lunch werden in het ambassadegebouw nog twee korte presentaties bijgewoond van
Mastercard en Transport for Londen (TfL) over het gebruik van Mastercard als in- en
uitcheckmiddel in het Londense openbaar vervoer (met name de metro). Hierna spoedde
de delegatie zich weer naar St. Pancras Station om zich via de beveiligingspoorten
en douanecontroles naar de Eurostar te vervoegen. Met een vlekkeloze reis vanaf hartje
Londen naar Rotterdam van ongeveer drie uur eindigde dit werkbezoek.

De parlementariërs hebben in een kort tijdsbestek veel kunnen opsteken over de treinreis
naar en van Londen en de werking van de Eurostar, maar ook en vooral over sociale
veiligheid van reizigers in het Britse openbaar vervoer dankzij de nuttige en uitvoerige
uitleg van de BTP.

De voorzitter van de delegatie, Van Aalst

De griffier van de delegatie, Rijkers