Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Belhaj over het bericht ‘Militairen zonder handschoenen in ijskoud Polen’

Antwoord van Staatssecretaris Visser (Defensie) (ontvangen 29 oktober 2018).

Vraag 1

Kent u het bericht «Militairen zonder handschoenen in ijskoud Polen»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat militairen het moeten doen met kogelwerende vesten waarvan de beschermende
delen al jaren over datum zijn? Klopt het dat daar zelfs vesten bijzitten van negen
jaar oud? Klopt het dat de Verenigde Staten deze vesten direct weggooit na het bereiken
van de houdbaarheidsdatum?

Antwoord 2

Het Nederlandse Ministerie van Defensie hanteert geen vaste houdbaarheidstermijn voor
kogelwerende vesten. Vesten die in omloop zijn worden vervangen wanneer ze zijn beschadigd,
technisch verouderd of niet meer aan de eisen van de gebruikers voldoen. Zie tevens
kamerbrief inzake «Antwoord op kamervragen over kleding en uitrusting» d.d. 26 oktober
2018 (Kamerstuk 27 830, nr. 270). Navraag door het KCT leert dat de Verenigde Staten geen eenduidig beleid voeren
in dezen.

Vraag 3

Wat zijn de veiligheidsvoorschriften wanneer het gaat om kogelwerende vesten? Aan
welke normen en standaarden moeten kogelwerende vesten voldoen?

Antwoord 3

De vesten moeten voldoen aan de eisen die vastgelegd zijn in het programma van eisen.
Ballistische artikelen die door Defensie zijn verworven, worden getest voorafgaand
aan de afname van de eerste serie, de zogenaamde validatieserie. Ook worden daaropvolgende
leveringen gekeurd. Ten slotte worden de ballistische artikelen voorafgaand aan opslag
en verstrekking steekproefsgewijs getest door TNO. Deze testen omvatten ook fysieke
ballistische testen. Dit betreft de algemene situatie voor de standaard scherfvesten
binnen Defensie. Zie, voor de specifieke situatie bij het KCT, tevens de kamerbrief
inzake «Antwoord op kamervragen over kleding en uitrusting» d.d. 26 oktober 2018 (Kamerstuk
27 830, nr. 270).

Vraag 4 t/m 8

Waarom worden kogelwerende vesten waarvan de garantiedatum is vervallen niet direct
vervangen? Hoe waarborgt u de veiligheid van Nederlandse militairen wanneer de fabrikant
niet meer garant staat voor de werking van kogelwerende vesten?

Kunt u de fabrikant aansprakelijk stellen wanneer er onverhoopt slachtoffers vallen
door ondeugdelijke kogelwerende vesten waarvan de garantiedatum is vervallen?

Zijn er orders geplaatst om de eerder genoemde vesten te vervangen? Zo ja, wanneer
worden deze verwacht en wat wordt er in de tussentijd gedaan met de vesten die over
de datum zijn?

Klopt het dat alle kogelwerende vesten met vervallen garantiedatum vóór een uitzending
worden getest door TNO?

Hoe waarborgt u de veiligheid van militairen tijdens oefeningen wanneer zij verplicht
kogelwerende vesten moeten dragen? Test TNO ook alle kogelwerende vesten voorafgaand
aan een oefening?

Antwoord 4 t/m 8

Kogelwerende vesten worden gebruikt zo lang zij in goede staat zijn. Na vragen van medewerkers van het KCT eind augustus 2018 over de garantiedatum van de
kogelwerende platen in de individuele ballistische bescherming van het KCT is direct
actie ondernomen. De garantietermijn voor de kogelwerende vesten en de ballistische
platen daarin, geeft aan wanneer de verantwoordelijkheid voor het herstel van eventuele
gebreken van het product overgaat van leverancier naar het Ministerie van Defensie.
Vanwege de verlopen garantiedatum bij de kogelwerende vesten van het KCT zijn alle
platen bij TNO aangeboden om te testen of het keramiek nog intact is. Dat bleek bij
de overgrote meerderheid het geval (meer dan 90%). De reden dat sommige platen niet
door de test kwamen was val- en/of stootschade. Platen die fysiek beschadigd zijn
door gebruik (bijvoorbeeld na een val) werden en worden zekerheidshalve vervangen.

Er is vastgesteld dat ook na de garantietermijn van de leverancier van de kogelwerend
vesten, mits in goede staat, de vesten nog aan de eisen voldoen. Onderzoek heeft tot
op heden steeds aangetoond dat de beschermende eigenschappen van de, in de Nederlandse
kogelwerende vesten gebruikte materialen niet achteruitgaan door expiratie (wel door
directe fysieke beschadiging).

Om, zo lang de uitslag van het TNO-onderzoek niet bekend was, zeker te weten dat personeel
van het KCT bij inzet over kwalitatief goede bescherming kan beschikken, zijn de ingezette
eenheden zo snel mogelijk van nieuwe kogelwerende platen voorzien. Tevens zijn voldoende
nieuwe platen besteld om als voorraad te dienen mocht er snel behoefte zijn aan nieuwe
platen. De oude platen die na controle goed waren bevonden zijn toegevoegd aan de
voorraad.

Inmiddels is de controle met röntgenapparatuur onderdeel geworden van de controle
op kwaliteit van kogelwerende platen bij het KCT. Visuele controle en steekproefsgewijze
ballistische testen waren al onderdeel van het beleid en blijven dat. Bij geconstateerde
val- of stootschade worden de beschadigde onderdelen vervangen.

Er zijn nieuwe platen van hetzelfde type verworven en tevens loopt er nog een bestelling
voor extra platen om voldoende ruilvoorraad te hebben mochten er onverwacht meerdere
platen moeten worden vervangen, ook als levertijden van de leverancier oplopen. De
veiligheid van de militairen die deze beschermende ballistische materialen gebruiken
is hiermee gewaarborgd.

Vraag 9

Wat zijn de voorschriften wat betreft het dragen van brandwerend ondergoed tijdens
oefeningen en missies?

Antwoord 9

Er zijn geen algemene voorschriften die het dragen van brandwerende kleding voorschrijven
bij oefeningen en missies. Wel kan een Defensieonderdeel dit specifiek aangeven. CLSK
heeft bijvoorbeeld voor vliegers en brandweerpersoneel deze aanvullende eis gesteld.

Vraag 10

Klopt het dat militairen van de Luchtmobiele Brigade begin dit jaar tijdens een oefening
een brandende barricade over moesten zonder brandwerend ondergoed? Zo ja, hoe verhoudt
dit zich tot de veiligheidsvoorschriften? En waarom is dit brandwerend ondergoed niet
beschikbaar gesteld?

Vraag 10

Klopt het dat militairen van de Luchtmobiele Brigade begin dit jaar tijdens een oefening
een brandende barricade over moesten zonder brandwerend ondergoed? Zo ja, hoe verhoudt
dit zich tot de veiligheidsvoorschriften? En waarom is dit brandwerend ondergoed niet
beschikbaar gesteld?

Vraag 11

Biedt een gevechtspak te allen tijde voldoende bescherming tegen brand tijdens een
oefening of missie bij vuur?

Antwoord 11

De bescherming die kleding kan bieden tegen vlammen en vuur is beperkt. Kleding kan
de gebruiker enige tijd afschermen van de directe inwerking van vlammen en vuur op
de huid. Deze tijdsduur is afhankelijk van de intensiteit van de vuurhaard, het aantal
kledinglagen en de samenstelling van die lagen. Bij de aanschaf van kleding wordt
een afweging gemaakt tussen het risico van brand, de mogelijkheden die kleding biedt
de gebruiker hiertegen te beschermen, draagcomfort en duurzaamheid. Deze afweging
zal per gebruikersgroep en operatie verschillen.

Vraag 12

Wat zijn de voorschriften binnen Defensie voor wat betreft het verschaffen van (winter)jassen
en handschoenen op oefeningen en missies? Klopt het dat dit pas wordt verstrekt bij
temperaturen van min 5 en kouder? Wat als de temperaturen toch kouder oplopen?

Antwoord 12

Er zijn geen specifieke voorschriften voor het verstrekken van winterjassen en handschoenen
bij oefeningen en missies. Het Defensieonderdeel bepaalt de kledingpakketten van militairen.
De werkgever heeft wel een verantwoordelijkheid om te voorzien in voldoende juiste
kleding en uitrusting.

Vraag 13 t/m 16

Klopt het dat tijdens oefening Bison Drawsko in Polen eenheden het zonder jassen en
handschoenen moesten doen? Zo ja, kunt u dit toelichten?

Hoeveel meldingen van bevriezingsverschijnselen zijn er gemeld bij Defensie in het
jaar 2017? Hoeveel van deze meldingen betreffen de oefening Bison Drawsko?

Hadden de bevriezingsverschijnselen en verwondingen voorkomen kunnen worden met het
juiste materieel (jassen en handschoenen)? Waarom zijn eenheden die meededen aan Bison
Drawsko niet voorzien van deugdelijk materieel?

Klopt het dat militairen zelf handschoenen hebben moeten kopen bij de oefening Bison
Drawsko? Zo ja, hoe duidt u dat en zijn deze militairen gecompenseerd voor de extra
kosten?

Antwoord 13 t/m 16

Vanuit de brigade die deelnam aan Bison Drawsko zijn bij de ongeveer 3500 deelnemende
militairen ongeveer 35 gevallen van koudeletsel gemeld, voornamelijk verweekte voeten.
De oefening is uitgevoerd met de standaarduitrusting.

Elke militair beschikt over een standaard buitenjas en handschoenen. Het klopt wel
dat er voor enkele eenheden niet de benodigde kleding voorhanden was om te werken
tijdens extreem lage temperaturen. Dit betrof vooral personeel van onderhoudsdiensten
en het tekort betrof voornamelijk speciale handschoenen.

Pas na aanvang van de oefening is aanvullende kleding hiervoor aangevraagd door de
eenheid. De eerste levering hiervan is gedurende de oefening nog binnengekomen, de
tweede levering na afloop van de oefening. Dit is in de evaluatie ook opgemerkt en
heeft onder andere geleid tot het stellen van een grote behoefte aan koudweeruitrusting
in 2017 door het CLAS.

Als militairen in incidentele gevallen toestemming krijgen om uitrusting zelfstandig
aan te schaffen, kunnen zij daarvoor een voorschot aanvragen en het betaalde bedrag
declareren. Het kan overigens altijd voorkomen dat een militair er voor kiest om zelf
uitrusting aan te schaffen hoewel Defensie hem of haar van uitrusting heeft voorzien.

Vraag 17

Klopt het dat eenheden die werken met de minimi-mitrailleur brandwonden kunnen oplopen
door het ontbreken van de juiste standaard?

Antwoord 17

Onze militairen krijgen voldoende beschermende kleding uitgereikt om zichzelf te beschermen
tegen rondvliegende hulzen. Het kan een enkele keer voorkomen dat een huls ergens
tussen huid en kleding land. Dat is een geaccepteerd risico, wanneer regelmatig schietoefeningen
worden gehouden.

Vraag 18

Zijn de minimi-mitrailleurs, die in gebruik zijn bij Defensie, voorzien van juiste
standaarden? Zo nee, waarom niet? Geldt dit ook voor ander materieel? Kunt u dit nader
toelichten?

Antwoord 18

De Minimi mitrailleur is door de fabrikant voorzien van een geïntegreerde voorsteun.
Deze is normaal gesproken ingeklapt, maar kan worden uitgeklapt om als voorsteun van
het wapen te dienen. Deze voorsteun heeft geen invloed op het risico dat de schutter
geraakt zou kunnen worden door uitgeworpen hulzen.

Vraag 19

Kunt u de gestelde vragen zo spoedig als mogelijk beantwoorden, in ieder geval vóór
het plenaire debat over militairen die hun eigen kleding moeten aanschaffen?

Antwoord 19

Ja.