Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Sjoerdsma over het bericht dat een Nederlandse consul voor het redden van duizenden Joden een reprimande van het Ministerie van Buitenlandse Zaken kreeg

Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 23 oktober 2018).

Vraag 1

Kent u het bericht «Consul berispt om redden van Joden»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Bent u bekend met het verhaal over Jan Zwartendijk, voormalig Nederlandse consul in
Litouwen, die voor het redden van duizenden Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog als
dank een reprimande kreeg van het Ministerie van Buitenlandse Zaken?

Antwoord 2

Ik ben bekend met het verhaal over Jan Zwartendijk in het boek «De rechtvaardigen»
van Jan Brokken.

Vraag 3

Herinnert u zich het staatsbezoek aan Litouwen waarbij een monument voor Jan Zwartendijk
werd onthuld?

Antwoord 3

Op 15 juni 2018 werd in Kaunas te Litouwen in aanwezigheid van de Majesteit, de president
van Litouwen, en mijzelf door de twee nog in leven zijnde kinderen van Jan Zwartendijk
een monument onthuld ter ere van hun vader.

Vraag 4

Deelt u de mening dat Jan Zwartendijk eerder een standbeeld verdient dan een reprimande?

Antwoord 4

Jan Zwartendijk verdiende geen reprimande zoals die naar de veronderstelling van Jan
Brokken in zijn boek heeft plaatsgevonden in 1964. Als dat is gebeurd was dat volstrekt
ongepast en zijn nu ruimhartige excuses op hun plaats. Jan Zwartendijk verdiende erkenning
en eerbetoon voor zijn dappere gedrag. Die heeft hij, helaas postuum, vanaf de jaren
negentig van de vorige eeuw op verschillende manieren ontvangen.

Vraag 5

Bent u bereid om namens uw voorganger excuses aan te bieden aan de nabestaanden van
Jan Zwartendijk dan wel hen uit te nodigen voor een persoonlijk gesprek?

Antwoord 5

En marge van de onthulling van het monument op 15 juni jl. hebben de Majesteit en
ik persoonlijk gesproken met de zoon en dochter van Jan Zwartendijk, waarbij uiting
is gegeven aan grote bewondering voor het optreden van hun vader in 1940. Ook heeft
de secretaris-generaal van mijn ministerie gesproken met de zoon van Jan Zwartendijk
en per brief aan de familie aangegeven dat als het zo is dat Jan Zwartendijk een berisping
heeft gekregen, dit volstrekt ongepast was en nu ruimhartige excuses verdient.