Nota van wijziging : Nota van wijziging

Nr. 8 NOTA VAN WIJZIGING

Ontvangen 9 april 2025

Het voorstel van wet wordt als volgt gewijzigd:

A

Artikel 1 wordt als volgt gewijzigd:

1. In de begripsomschrijving van afwijzingsbrief en van onterechte afwijzingsbrief
wordt «een verzoek tot medewerking aan een buitengerechtelijke schuldregeling» vervangen
door «een MSNP-verzoek».

2. In de alfabetische volgorde wordt de volgende begripsbepaling ingevoegd:

MSNP-verzoek: een verzoek dat door de schuldhulpverlener namens de belanghebbende na ondertekening
van de schuldregelingsovereenkomst aan de ontvanger wordt gedaan met als doel een
buitengerechtelijke schuldregeling tot stand te laten komen, alsmede een stabilisatieverzoek
dat door de ontvanger is behandeld als voornoemd verzoek;

B

Artikel 2 wordt als volgt gewijzigd:

1. In het opschrift wordt «een verzoek tot medewerking aan een buitengerechtelijke
schuldregeling of een stabilisatieverzoek» vervangen door «een MSNP-verzoek».

2. In het eerste lid wordt «een verzoek tot medewerking aan een buitengerechtelijke
schuldregeling of een stabilisatieverzoek, waarbij de ontvanger dit verzoek heeft
behandeld als een verzoek tot medewerking aan een buitengerechtelijke schuldregeling,»
vervangen door «een MSNP-verzoek».

3. In het tweede lid wordt «verzoek» vervangen door «MSNP-verzoek» en wordt toegevoegd
«, met dien verstande dat opeenvolgende MSNP-verzoeken die binnen een periode van
240 dagen na elkaar worden gedaan, als een verzoek worden aangemerkt en die periode
steeds aanvangt op de datum waarop de ontvanger het eerst ontvangen MSNP-verzoek onterecht
heeft afgewezen».

C

In de artikelen 3, derde lid, onderdeel b, 4, tweede lid, onderdeel b, en 5, tweede
lid, onderdeel b, wordt «een nieuw verzoek tot medewerking aan een buitengerechtelijke
schuldregeling of een nieuw stabilisatieverzoek, waarbij de ontvanger dit verzoek
heeft behandeld als een verzoek tot medewerking aan een buitengerechtelijke schuldregeling,»
vervangen door «een nieuw MSNP-verzoek».

D

In artikel 6 wordt «een verzoek tot medewerking aan een buitengerechtelijke schuldregeling
aan hun schuldeisers te sturen of een stabilisatieverzoek naar de ontvanger te sturen»
vervangen door «een MSNP-verzoek te doen» en wordt «het verzoek tot medewerking aan
een buitengerechtelijke schuldregeling, onderscheidenlijk het stabilisatieverzoek,»
vervangen door «het MSNP-verzoek».

E

In artikel 13 wordt het voorgestelde artikel 31ter als volgt gewijzigd:

1. In het eerste lid, aanhef, wordt «en datum waarop» vervangen door «en de datum
waarop».

2. In het tweede lid, onderdeel b, wordt «een nieuw verzoek tot medewerking aan een
buitengerechtelijke schuldregeling of een nieuw stabilisatieverzoek, waarbij de ontvanger
dit verzoek heeft behandeld als een verzoek tot medewerking aan een buitengerechtelijke
schuldregeling,» vervangen door «een nieuw MSNP-verzoek».

Toelichting

I. Algemene toelichting

1. Inleiding

Met het wetsvoorstel Wet onverplichte tegemoetkoming onterechte afwijzing buitengerechtelijke
schuldregeling (hierna het wetsvoorstel) kunnen burgers van wie een verzoek tot medewerking
aan een buitengerechtelijke schuldregeling (MSNP) onterecht door de ontvanger van
de Belastingdienst is afgewezen, tegemoetgekomen worden. Het tegemoetkomingsbeleid
heeft betrekking op burgers van wie een MSNP-verzoek onterecht door de ontvanger is
afgewezen. Voorts ziet het tegemoetkomingsbeleid op burgers die een zogenaamd stabilisatieverzoek
hebben gedaan waarbij de ontvanger dit verzoek heeft behandeld als een MSNP-verzoek
en vervolgens onterecht heeft afgewezen op dezelfde onterechte afwijsgronden als die
op basis waarvan MSNP-verzoeken zijn afgewezen. Met deze nota van wijziging wordt
de definitie van MSNP-verzoek verduidelijkt zodat blijkt dat ook verzoeken tot een
schuldopgave – en andere verzoeken die tijdens de tweede fase zijn gedaan zoals bijvoorbeeld
een heroverweging – hieronder vallen en burgers die met onterechte afwijzingen van
deze verzoeken te maken hebben gehad, kunnen worden tegemoetgekomen.

2. Uitbreiding reikwijdte tegemoetkomingsbeleid

Een MSNP-traject bestaat kort gezegd uit twee fasen. Tijdens de eerste fase, de stabilisatiefase,
ligt de focus op het stabiliseren van de financiële situatie van de schuldenaar. Voor
het stabiliseren van de financiële situatie kan de schuldhulpverlener namens de burger
een stabilisatieverzoek doen. Door middel van een stabilisatieverzoek wordt een schuldeiser
verzocht om een bepaalde periode geen dwanginvorderingsmaatregelen te treffen ter
zake van een openstaande schuld, zodat de burger een stabiele financiële situatie
kan realiseren. Na ondertekening van de schuldregelingsovereenkomst start de tweede
fase van het MSNP-traject. De tweede fase wordt primair gekenmerkt door het in kaart
brengen van de totale schuldenlast door het versturen van een verzoek tot een schuldopgave
naar de schuldeisers en het uitbrengen van een saneringsvoorstel. Beide verzoeken
hebben hetzelfde doel: een buitengerechtelijk akkoord tot stand te laten komen. Daarnaast
zijn beide verzoeken noodzakelijk om een MSNP tot stand te laten komen. Voor een succesvolle
buitengerechtelijke sanering is een geverifieerde schuldenlast onontbeerlijk. Als
de ontvanger bij het verzoek tot een schuldopgave aangeeft niet te willen meewerken
aan een MSNP, kan dat (al) tot gevolg hebben dat het MSNP-traject wordt beschouwd
als mislukt en wordt de schuldhulpverlening gestaakt. De gevolgen voor de burger zijn
dan vergelijkbaar met de situatie dat de ontvanger pas bij het saneringsvoorstel heeft
aangegeven niet te willen meewerken: de burger heeft geen schuldenvrije start kunnen
realiseren. Bij een verzoek tot een schuldopgave kan de ontvanger hebben aangegeven
niet te willen meewerken aan een MSNP op grond van één van de vier in het wetsvoorstel
genoemde onterechte afwijsgronden, waarbij de ontvanger in zijn afwijzingsbrief de
volgende tekst heeft opgenomen: «lk zal daarom niet meewerken aan een minnelijke schuldsanering». Gezien het voorgaande kan een verzoek tot een schuldopgave ook als een (zelfstandig)
MSNP-verzoek worden beschouwd en is bij het onderzoek naar de onterechte afwijzingen
– in lijn met het onderzoeksrapport van de Auditdienst Rijk − ook gekeken naar verzoeken
die de ontvanger heeft ontvangen en waarop is aangegeven dat niet wordt meegewerkt
aan een MSNP vanwege één van de vier in het wetsvoorstel genoemde onterechte afwijsgronden.

Met deze ruimere definitie van MSNP-verzoek acht het kabinet het wenselijk om een
grens te stellen aan het aantal tegemoetkomingen dat binnen een bepaalde periode kan
worden ontvangen. Na het advies van de Afdeling Advisering van de Raad van State is
het wetsvoorstel aangepast en is besloten om het zogenaamde wachtgeld – een tegemoetkoming
van € 500 per zes maanden voor de periode tussen de onterechte afwijzing door de ontvanger
en de toelating tot een wettelijke of buitengerechtelijke schuldregeling – te wijzigen
in een forfaitair bedrag van € 500 per onterechte afwijzing door de ontvanger. In
het algemeen deel van de memorie van toelichting bij het wetsvoorstel is als voorbeeld
opgenomen dat een burger van wie twee MSNP-verzoeken onterecht zijn afgewezen, tweemaal
de forfaitaire tegemoetkoming ontvangt.1 Hierbij is niet verder toegelicht wat precies als een (zelfstandig) MSNP-verzoek
wordt beschouwd. Het uitgangspunt bij het hiervoor genoemde voorbeeld is geweest dat
de ontvanger verschillende MSNP-trajecten van de burger heeft gefrustreerd. De burger
kan na het eerste MSNP-traject waarbij geen buitengerechtelijk akkoord is bereikt
door een onterechte afwijzing van de ontvanger, op een later moment een nieuw traject
starten en opnieuw een MSNP-verzoek doen dat ook weer onterecht door de ontvanger
kan zijn afgewezen. Het is ook mogelijk dat een burger gedurende hetzelfde MSNP-traject
een stabilisatieverzoek, verzoek tot een schuldopgave en saneringsvoorstel heeft gestuurd,
waarbij de ontvanger bij elk verzoek heeft aangegeven niet te willen meewerken aan
een MSNP vanwege één van de vier in het wetsvoorstel genoemde onterechte afwijsgronden.
Het kabinet acht het niet juist dat een burger maar eenmaal de forfaitaire tegemoetkoming
ontvangt, als die burger via meerdere MSNP-trajecten een schuldenvrije start heeft
willen realiseren waarbij de ontvanger die MSNP-trajecten steeds heeft gefrustreerd.
Een onterechte afwijzing bij het tweede MSNP-traject – dat mogelijk jaren na het eerste
MSNP-verzoek is ingediend − dient volgens het kabinet in dat geval los te worden gezien
van een eerder MSNP-traject. Daarentegen acht het kabinet het niet wenselijk als een
burger meerdere keren de forfaitaire tegemoetkoming ontvangt als deze burger tijdens
hetzelfde MSNP-traject meerdere onterechte afwijzingsbrieven – bijvoorbeeld op dezelfde
dag − van de ontvanger heeft ontvangen en deze onterechte afwijzingsbrieven derhalve
zien op hetzelfde door de ontvanger gefrustreerde MSNP-traject. Het voorgaande sluit
ook niet aan op het eerdergenoemde uitgangspunt. De tegemoetkoming − waarbij het gaat
om de erkenning van leed − ziet op de omstandigheid dat de ontvanger de wens van de
burger om door middel van een op zichzelf staand MSNP-traject een schuldenvrije start
te creëren onnodig heeft gefrustreerd. Hoeveel onterechte afwijzingsbrieven er tijdens
hetzelfde MSNP-traject zijn gestuurd maakt de uitkomst van dat MSNP-traject niet anders:
er is geen MSNP tot stand gekomen en de burger heeft door de afwijzing door de ontvanger
van dat MSNP-verzoek geen schuldenvrije start kunnen creëren. Mocht de burger na het
mislukte MSNP-traject – 240 dagen later − een nieuw MSNP-traject starten, betreft
dat een nieuwe situatie waarbij de burger opnieuw zijn best heeft gedaan voor een
schuldenvrije start en dit wederom door de ontvanger onnodig is gefrustreerd. De burger
is dan opnieuw teleurgesteld en het vertrouwen van deze burger in de Belastingdienst
kan opnieuw (ernstig) zijn beschadigd. De ontvanger kan niet zelf aan de hand van
de onterechte afwijzingsbrieven vaststellen of deze brieven betrekking hebben op hetzelfde
MSNP-traject. Gelet daarop is gekozen om aan de hand van een termijn te verduidelijken
binnen welke periode verondersteld wordt dat onterechte afwijzingsbrieven betrekking
hebben op hetzelfde MSNP-traject. Voor de invulling van de termijn is gekeken naar
de termijnen die gelden bij een regulier MSNP-traject. De termijn van 240 dagen sluit
aan op de termijn die de Belastingdienst zelf noemt in het beoordelingskader voor
MSNP-verzoeken. Normaliter moet binnen 120 dagen na ondertekening van de schuldregelingsovereenkomst
duidelijk zijn of een buitengerechtelijke schuldregeling tot stand komt. Uit de Leidraad
Invordering 2008 volgt dat ook medewerking van de ontvanger mogelijk is als uiterlijk
binnen 240 dagen na ondertekening van de schuldregelingsovereenkomst een buitengerechtelijke
schuldregeling tot stand komt. Voorts sluit de termijn van 240 dagen aan op de termijn
die is opgenomen in de definitie van stabilisatieverzoek in het wetsvoorstel.

Uitvoeringstoets

De wijzigingen in deze nota van wijziging zijn verwerkt in de rapportage van de uitvoeringstoets.
De eerder opgestelde uitvoeringstoets is verder onverkort van kracht. De wijzigingen
in deze nota van wijziging zorgen voor een kleine afname van het aantal afwijzingen
waarvoor de tegemoetkoming wordt uitgekeerd. Het aantal burgers dat in aanmerking
komt voor een tegemoetkoming blijft gelijk. Bij het onderzoek naar de onterechte afwijzingen
is reeds rekening gehouden met onterechte afwijzingen door de ontvanger naar aanleiding
van alle verzoeken na ondertekening van de schuldregelingsovereenkomst, zoals een
verzoek tot een schuldopgave. De verduidelijking van wat als één MSNP-verzoek moet
worden gezien, heeft wel gevolgen voor de tegemoetkomingskosten. De totale tegemoetkomingskosten
zullen volgens de inschatting afnemen met circa € 0,7 miljoen.

EU-aspecten, grenseffecten, gevolgen voor de regeldruk en doenvermogen

De wijzigingen in deze nota van wijziging bevatten enkel een verduidelijking van wat
een MSNP-verzoek is en wat als één MSNP-verzoek wordt beschouwd. De voorgestelde wijzigingen
hebben daarom geen EU-aspecten en er worden geen grenseffecten voorzien. Voorts hebben
de wijzigingen geen gevolgen voor de regeldruk en het mogelijk beroep op doenvermogen.
Het uitgangspunt is en blijft dat de ontvanger het tegemoetkomingsbeleid – met uitzondering
van de pseudo-MSNP en bij de bijzondere categorieën echtgenoot en geregistreerd partner
ten tijde van het MSNP-verzoek of stabilisatieverzoek en nabestaanden – ambtshalve
toepast.

II. Onderdeelsgewijze toelichting

Onderdelen A tot en met E (artikelen 1, 2, 3, 4, 5, 6 en 13)

Met de aanvulling van artikel 1 wordt verduidelijkt wat precies een MSNP-verzoek is
en welke burgers in aanmerking komen voor het tegemoetkomingsbeleid. Zoals toegelicht
in het algemeen deel van de toelichting behelst een MSNP-verzoek alle verzoeken die
na ondertekening van de schuldregelingsovereenkomst zijn gedaan – tijdens de tweede
fase van het MSNP-traject – waarbij met dit verzoek wordt beoogd een MSNP tot stand
te laten komen. Dit kan een saneringsvoorstel zijn, maar bijvoorbeeld ook een verzoek
tot een schuldopgave of heroverweging. Voorts wordt het voorgestelde artikel 31ter,
eerste lid, aanhef, redactioneel aangepast. Met deze redactionele wijziging worden
geen inhoudelijke wijzigingen beoogd.

Onderdeel B (artikel 2, tweede lid)

Met de aanvulling van artikel 2, tweede lid, wordt verduidelijkt wat precies als één
MSNP-verzoek wordt beschouwd. De forfaitaire tegemoetkoming per onterecht afgewezen
MSNP-verzoek bedraagt € 500. Verzoeken die binnen de periode van 240 dagen na de eerste
onterechte afwijzing door de ontvanger onterecht zijn afgewezen, worden beschouwd
als één verzoek. Aan dat verzoek wordt vervolgens maar één keer door middel van de
forfaitaire tegemoetkoming tegemoetgekomen.

De Staatssecretaris van Financiën T. van Oostenbruggen