Memorie van toelichting : Memorie van toelichting

InhoudsopgaveA. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL B. BEGROTINGSTOELICHTING1 Leeswijzer2 Beleid2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties2.2 Overzicht Coronamaatregelen3 Beleidsartikelen3.1 Beleidsartikel 1 Goed functionerende economie en marktenBudgettaire gevolgen van beleidToelichting 3.2 Beleidsartikel 2 Bedrijvenbeleid: innovatie en ondernemerschap voor duurzame welvaartsgroei Budgettaire gevolgen van beleidToelichting 3.3 Beleidsartikel 3 Toekomstfonds Budgettaire gevolgen van beleidToelichting 3.4 Beleidsartikel 4 Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatveranderingBudgettaire gevolgen van beleidToelichting 3.5 Beleidsartikel 5 Een veilig Groningen met perspectiefBudgettaire gevolgen van beleidToelichting 3.6 Beleidsartikel 6 Bijdrage Nationaal GroeifondsBudgettaire gevolgen van beleidToelichting 4 De niet-beleidsartikelen4.1 Artikel 40 Apparaat Kerndepartement4.2 Artikel 41 Nog onverdeeld

36 625 XIII Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (XIII) voor het jaar 2024 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

Vergaderjaar 2024‒2025

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2024 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Economische Zaken,

mede namens de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Herstel Groningen,D.S. Beljaarts

De Minister van Klimaat en Groene Groei,S.T.M.Hermans

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1 Leeswijzer

Opbouw tweede suppletoire begroting 2024

Deze tweede suppletoire begroting geeft een geactualiseerd beeld van de begrotingsuitvoering 2024. Onderdeel B, de begrotingstoelichting, is als volgt opgebouwd:

1. Leeswijzer.

2. Overzicht belangrijkste suppletoire uitgaven- en ontvangstenmutaties. De belangrijkste verplichtingenmutaties zijn toegelicht in de artikelen.

3. Overzicht Coronamaatregelen. Een overzicht van de coronamaatregelen die op de begroting van het Ministerie van EZK zijn opgenomen.

4. De beleidsartikelen. Voor ieder beleidsartikel is de tabel «Budgettaire gevolgen van beleid» opgenomen. Hierin zijn de begrotingsmutaties voor de verplichtingen, uitgaven en ontvangsten weergegeven.

5. De niet-beleidsartikelen. In de budgettaire tabellen zijn de begrotingsmutaties voor de verplichtingen, uitgaven en ontvangsten opgenomen.

Ondergrenzen toelichtingen

Voor het toelichten van de begrotingsmutaties zijn in deze tweede suppletoire begroting de ondergrenzen gehanteerd zoals opgenomen in de onderstaande tabel.

Tabel 1 Ondergrenzen conform RBV

Omvang begrotingsartikel (stand ontwerp-begroting) in € miljoen

Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)

Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)

< 50

1

2

=> 50 en < 200

2

4

=> 200 < 1000

5

10

=> 1000

10

20

In sommige gevallen, waar politiek relevant, worden ook posten toegelicht beneden deze ondergrenzen.

2 Beleid

2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties

Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2024

Tabel 2 Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2024 (Tweede suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000) 

Art.

Uitgaven 2024

Vastgestelde begroting 2024 (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen)

 

11.369.886

   

Belangrijkste suppletoire mutaties

  

Nationaal Groeifonds

 

‒ 217.495

Klimaatfonds

 

‒ 80.755

Versterkingsoperatie

5

‒ 83.257

Versterken in eigen beheer

5

‒ 72.000

Vergoeding waardedaling

5

‒ 31.000

Indirecte kostencompensatie ETS

2

‒ 30.000

Clustering en gebiedsfonds

5

‒ 23.987

Security Fund

3

25.000

Tijdelijk prijsplafond kleinverbruikers 2023

4

76.664

Vergoeding fysieke schade

5

87.021

Compensatie netbeheerders

1

89.045

   

Overige mutaties

 

‒ 258.006

Stand 2e suppletoire begroting 2024

 

10.851.116

Toelichting

Nationaal Groeifonds

Op de EZK begroting zijn voor verschillende NGF-projecten neerwaartse bijstellingen gedaan. De grootste posten zijn een afboeking van € 58 mln voor Material Independence & Circular Batteries, € 50 mln voor Circulaire Plastics en € 36 mln voor PhotonDelta. Voor Material Independence & Circular Batteries zijn middelen afboekt op basis van de huidige uitvoeringsinformatie en prognoses van RVO. Voor Circulaire plastics is de neerwaartse bijstelling gedaan omdat er minder verplichtingen zijn aangegaan dan eerder verwacht, dit heeft geleid tot minder uitgaven dan eerder geraamd. Tot slot worden voor het project PhotonDelta de middelen dit jaar niet benut omdat er minder middelen benodigd waren vanuit de uitvoerende stichting van het NGF-project dan initieel geraamd. De middelen van de bovengenoemde projecten zijn nodig voor het continuering van de projecten. Daarom zullen in 2025 alle ramingen worden herzien. De NGF-middelen kennen volgens de begrotingsregels een 100% eindejaarsmarge; daarmee zouden middelen die niet worden besteed beschikbaar blijven voor volgend jaar.

Klimaatfonds

Ook voor de Klimaatfondsmiddelen zijn er neerwaartse bijstellingen gedaan. De neerwaartste bijstellingen zijn € 38 mln voor de ISDE- regeling, € 16 mln Verduurzaming Industrie en € 9 mln Correctieregeling duurzame warmte. De bijstelling van de ISDE komt doordat er minder aanvragen zijn gedaan dan oorspronkelijk verwacht. Voor Verduurzaming Industrie zit dit op verschillende regelingen namelijk, Cluster 6, maatwerk, TSE en VEKI. Het grootste deel (€ 10 mln) zit op VEKI, hier is minder uitbetaald vanuit deze regeling dan eerder geraamd. Tot slot wordt er bijna € 9 mln afgeboekt voor de Correctieregeling duurzame warmte, omdat alle beschikkingen zijn vastgesteld in 2024 maar een deel pas in 2025 tot uitbetaling komen.

Versterkingsoperatie (Groningen)

De lagere uitgaven op de versterkingsoperatie in de categorie opdrachten worden veroorzaakt door een bijstelling van uitgaven aan de versterkingsoperatie en aan maatwerk. Naar verwachting worden er in 2024 minder adressen versterkt dan eerder begroot. Hierdoor worden de uitgaven met € 83,3 mln omlaag bijgesteld.

Versterken in eigen beheer (Groningen)

De verwachte uitgaven voor versterken in eigen beheer worden met € 72 mln naar beneden bijgesteld. Hiervoor geldt dat met name woningcoöperaties wachten met een aanvraag tot de Ministeriële regeling is aangepast.

Vergoeding waardedaling (Groningen)

Sinds september 2020 besluit het IMG over vergoedingen voor de waardedaling van woningen in het aardbevingsgebied. De waardedalingsregeling niet-woningen is net opengesteld en het IMG verwacht in 2024 minder uitbetalingen dan geraamd. Hierdoor heeft er een negatieve bijstellen van € 31 mln plaatsgevonden.

Indirecte kostencompensatie ETS

Voor de Indirecte kostencompensatie ETS wordt het kasbudget evenredig aan het verplichtingenbudget voor 2024 met € 30 mln verlaagd. Van de gereserveerde € 186 mln voor de kostencompensatie blijkt op basis van de huidige realisatie en prognoses voor 2024 dit budget niet volledig te worden uitgegeven. De redenen hiervoor zijn minder productie/ elektriciteitsverbruik en minder aanvragen dan verwacht , o.a. door de hoge energieprijzen.

Clustering en gebiedsfonds (Groningen)

In het kader van de bestuurlijke afspraken uit 2020 worden uitkeringen gedaan aan medeoverheden voor clustering van woningen en het gebiedsfonds (blokken B en D ). Hiervoor is in juli 2024 de meerjarige regeling gepubliceerd. Voor Blok B zijn minder middelen in 2024 benodigd dan begroot. Daarom worden de verwachte uitgaven naar beneden bijgesteld.

Security Fund

Om invulling te geven aan de strategische samenwerking met de industrie wordt het reeds door het Ministerie van Defensie aan het Parlement aangekondigde Security Fund opgericht bij de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM). Omdat het Ministerie van Economische Zaken (en Klimaat) aandeelhouder is van de BOM en de juridische grondslag heeft wordt het startkapitaal van € 25 mln overgeheveld van het Ministerie van Defensie teneinde het als een subsidie uit te keren aan de BOM.

Tijdelijk prijsplafond kleinverbruikers 2023

Met ingang van 2024 is het prijsplafond niet meer van kracht. Leveranciers leveren maandelijks nog jaar- en eindnota’s aan, zodat RVO de definitieve prijsplafondkortingen kan verrekenen met het door de leverancier ontvangen subsidievoorschot. Dit leidt in sommige gevallen tot ontvangsten en in andere gevallen tot uitgaven. Op basis van de laatste raming van RVO wordt er in 2024 een tegenvaller in de uitgaven van € 77 mln en een meevaller in de ontvangsten van € 77 mln verwacht.

Vergoeding fysieke schade (Groningen)

Sinds 1 juli 2020 besluit het IMG over (fysieke) schadevergoedingen aan bewoners uit Groningen die aardbevingsschade hebben als gevolg van de gaswinning. Het IMG verwacht € 87 mln meer uit te keren in 2024 dan eerder werd verwacht. Dat komt onder andere door het inhaaleffect van de in 2023 opgelopen werkvoorraad en doordat in 2024 meer schademeldingen zijn afgehandeld dan eerder verwacht.

Compensatie netbeheerders

Op verzoek van de Tweede Kamer (o.a. motie Van der Lee, Kamerstuk 32 813, nr. 290) en in lijn met de ministeriële regeling van de minister van EZK heeft de ACM in februari 2021 besloten dat wanneer huizen ‘van het gas af’ gaan, deze verwijderkosten landen in de nettarieven en dat de netbeheerders dus geen rekening naar de individuele huishoudens sturen. Op 20 juni 2023 heeft de rechter geoordeeld dat de minister de ministeriële regeling niet zo had mogen treffen, de ACM de Minister niet op deze manier had mogen volgen en het besluit zelfstandig had moeten motiveren en heeft dit besluit van de ACM daarmee vernietigd. Het gevolg is dat de verwijderkosten met terugwerkende kracht niet in de nettarieven mochten worden opgenomen. De netbeheerders konden de kosten ook niet met terugwerkende kracht in rekening brengen bij de (ex)klanten. De netbeheerders hebben de ACM aansprakelijk gesteld voor de kosten. De netbeheerders en ACM zijn tot een schikking gekomen en deze middelen worden hiervoor ingezet. Het gaat om een eenmalige uitgave, inmiddels is er nieuw besluit van de ACM en kunnen alle nieuwe kosten wel in de nettarieven worden opgenomen. 

Belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2024

Tabel 3 Belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2024 (Tweede suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000) 

Art.

Ontvangsten 2024

Vastgestelde begroting 2024 (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen)

 

6.719.736

   

Belangrijkste suppletoire mutaties

  

Versterkingsoperatie

5

‒ 38.560

NCG

40

‒ 27.030

High Trust

1

‒ 20.000

Frequentieveilingen

1

32.134

Tijdelijk prijsplafond

4

76.664

   

Overige mutaties

 

‒ 3.168

Stand 2e suppletoire begroting 2024

 

6.739.776

Toelichting

Versterkingsoperatie (Groningen)

De ontvangsten voor versterkingsoperatie vallen lager uit dan verwacht (€ 38,6 mln), omdat de NAM slechts 30% van de factuur heeft betaald.

NCG (Groningen)

De raming van de ontvangsten wordt verlaagd met ongeveer € 26,9 mln. Dit komt met name door de actualisatie van de raming voor uitgaven aan de versterkingsoperatie NCG. De NAM heeft de factuur voor de versterkingskosten maar voor 30% betaald i.p.v. 100%. Dit werkt door in de van NAM te ontvangen vergoeding voor de apparaatskosten van NCG die hiermee gemoeid gaan.

High Trust

De High Trust-ontvangsten bestaan voornamelijk uit door de ACM ontvangen boetes. Die fluctueren door de jaren heen. Dit komt onder andere door het aantal en de hoogte van door de ACM opgelegde boetes. De ACM is hierin volledig onafhankelijk. Op basis van de huidige realisatie is de raming van de boete ontvangsten met € 20 mln verlaagd.

Frequentieveilingen

Betreft een bijstelling van de ontvangsten (€ 32 mln) voortkomend uit de veiling van vergunningen voor de landelijke commerciële radio-omroep in de FM-band en de DAB-vergunningen in frequentieblok 11C.

Tijdelijk prijsplafond

Met ingang van 2024 is het prijsplafond definitief niet meer van kracht. Leveranciers leveren maandelijks nog steeds jaar- en eindnota’s aan, zodat RVO de definitieve prijsplafondkortingen kan verrekenen met het door de leverancier ontvangen subsidievoorschot. Dit leidt in sommige gevallen tot ontvangsten en in andere gevallen tot uitgaven. Uit de laatste raming van RVO blijkt dat er in 2024 ruim € 76 mln meer terugbetaald moet worden door energiebedrijven aan RVO dan eerder werd verwacht.

2.2 Overzicht Coronamaatregelen

De periode van voorjaar 2020 tot en met het eerste kwartaal van 2022 was voor een belangrijk deel getekend door de coronacrisis. Het kabinet heeft https://www.rijksfinancien.nl/corona-visualdiverse (nood)maatregelen genomen om de crisis het hoofd te bieden. Deze paragraaf geeft een overzicht van de maatregelen die op de begroting van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat zijn genomen. Een uitgebreid overzicht is te vinden op https://www.rijksfinancien.nl/corona-visual.

Tabel 4 Coronamaatregelen op de EZK-begroting (bedragen x € 1 mln)

Artikel

Naam maatregel/regeling

Bedrag verplichtingen 2024

Bedrag uitgaven 2024

Bedrag ontvangsten 2024

Relevante Kamerstukken

2

Tegemoetkoming vaste lasten (TVL)

49

52

100

Kamerstuk 35 420, nr. 38, Kamerstuk 35 420, nr. 42, Kamerstuk 35 420, nr. 81, Kamerstuk 35 420, nr. 105, Kamerstuk 35 420, nr. 214, Kamerstuk 35 420, nr. 217, Kamerstuk 35 420, nr. 226, Kamerstuk 35 420, nr. 237, Kamerstuk 35 420, nr. 247, Kamerstuk 35 420, nr. 248, Kamerstuk 35 420, nr. 270, Kamerstuk 35 420, nr. 314, Kamerstuk 35 420, nr. 273, Kamerstuk 35 420, nr. 458, Kamerstuk 35 420, nr. 462, Kamerstuk 35 420, nr 466, Kamerstuk 35 420, nr. 479

2

Tegemoetkoming vaste lasten starters

1

1

 

Kamerstuk 35 420, nr. 217, Kamerstuk 35 420, nr. 479

2

Bedrijfssteun

  

42

Kamerstuk 35 420, nr. 72, Kamerstuk 35 420, nr. 105, Kamerstuk 35 420, nr. 252

2

Herstructurering winkelgebieden en binnensteden

24

16

 

Kamerstuk 31 757, nr. 105

2

Subsidieregeling R&D mobiliteitssectoren

 

33

 

Kamerstuk 35 420, nr. 248

2

Evenementenregeling

3

3

 

Kamerstuk 35 420, nr. 217, Kamerstuk 35 420, nr. 354, Kamerstuk 35 420, nr 454, Kamerstuk 35 420, nr 462

2

Qredits

 

3

 

Kamerstuk 35 420, nr. 2, Kamerstuk 35 420, nr. 16, Kamerstuk 35 420, nr. 105, Kamerstuk 35 420, nr. 217, Kamerstuk 35 420, nr. 277

2

Garantie ondernemersfinanciering (GO-Corona)

 

15

 

Kamerstuk 35 420, nr. 2, Kamerstuk 35 420, nr. 16, Kamerstuk 35 420, nr. 462

2

Bijdrage RVO.nl

9

9

 

Kamerstuk 35 420, nr. 2, Kamerstuk 35 420, nr. 38, Kamerstuk 35 420, nr. 105, Kamerstuk 35 420, nr. 217, Kamerstuk 35 420, nr. 248

2

Begrotingsreserve GO-Corona

  

21

Kamerstuk 35 420, nr. 2, Kamerstuk 35 420, nr. 16

3

Corona Overbruggingslening (COL)

  

32

Kamerstuk 35 420, nr. 16, Kamerstuk 35 420, nr. 38, Kamerstuk 35 420, nr. 42

3

Dutch Future Fund

 

13

 

Kamerstuk 33 009, nr. 96

3

Deep Tech Fund

 

50

 

Kamerstuk 33 009, nr. 96

3

Fonds Alternatieve Financiering (Dutch Alternative Credit Instrument)

 

26

 

Kamerstuk 33 009, nr. 96

       

Totaal

86

221

195

 

3 Beleidsartikelen

3.1 Beleidsartikel 1 Goed functionerende economie en markten

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 5 Budgettaire gevolgen van beleid art. 1 Goed functionerende economie en markten (Tweede suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000) 

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

477.191

85.911

563.102

    

Uitgaven

400.083

85.711

485.794

    

Subsidies (regelingen)

78.344

5.938

84.282

Cyber security

2.154

3.840

5.994

Subsidiemaatregel telecom Caribisch Nederland

7.800

1.650

9.450

EU-cofinanciering Digital Europe

4.546

294

4.840

Beter aanbesteden

295

 

295

NGF - project AiNed

32.838

 

32.838

NGF - project Nationaal Onderwijslab

5.924

 

5.924

NGF - project 6G Future Network Services

24.787

 

24.787

Inkoopdomein

0

154

154

    

Opdrachten

27.811

81.822

109.633

Onderzoek&opdrachten

4.487

‒ 136

4.351

Beleidsvoorbereiding en evaluaties Veiligheid en Frequenties

3.475

‒ 38

3.437

Digital trust centre

3.763

‒ 1.600

2.163

Cyber security

7.741

‒ 3.370

4.371

ICT beleid

5.002

‒ 161

4.841

Terugbetaling boetes ACM

0

89.045

89.045

CSIRT - DSP

1.040

 

1.040

Nationaal Groeifonds

2.231

‒ 1.918

313

Vervolgprogramma beter aanbesteden

72

 

72

    

Bijdrage aan agentschappen

77.158

‒ 1.899

75.259

Bijdrage RVO.nl

27.112

290

27.402

Bijdrage RDI

50.046

‒ 2.189

47.857

    

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

211.223

‒ 150

211.073

Bijdrage Metrologie

12.238

‒ 150

12.088

Raad voor de Accreditatie

1.645

 

1.645

Bijdrage ACM

899

 

899

Bijdrage aan het CBS

196.441

 

196.441

    

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

5.547

0

5.547

Bijdrage Nederlands Normalisatie Instituut

1.468

 

1.468

Bijdrage aan internationale organisaties

4.079

 

4.079

    

Ontvangsten

222.080

12.134

234.214

Ontvangsten ACM

162

 

162

Ontvangsten High Trust

40.200

‒ 20.000

20.200

Diverse ontvangsten

181.718

32.134

213.852

Tabel 6 Uitsplitsing verplichtingen (bedragen x € 1.000) 

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

477.191

85.911

563.102

waarvan garantieverplichtingen

0

 

0

waarvan overige verplichtingen

477.191

85.911

563.102

Budgetflexibiliteit

De oorspronkelijke budgetflexibiliteit in de ontwerpbegroting 2024 was circa 1,6%, oftewel 98,4% van het kasbudget was al juridisch verplicht en bestuurlijk gebonden. Bij de 1e suppletoire begroting 2024 steeg dit naar 99,1%, vanwege reeds aangegane verplichtingen bij onder andere de onderzoeksbudgetten.

Het percentage juridisch verplicht bij de 2e suppletoire begroting is 99,2%, 0,1% hoger dan bij de 1e suppletoire begroting. Dit heeft te maken met reeds aangegane verplichtingen bij onder andere Cybersecurity, ICT-beleid en onderzoeksbudgetten.

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Terugbetaling boetes ACM

Op verzoek van de Tweede Kamer (o.a. motie Van der Lee, Kamerstuk 32 813, nr. 290) en in lijn met de ministeriële regeling van de minister van EZK heeft de ACM in februari 2021 besloten dat wanneer huizen ‘van het gas af’ gaan, deze verwijderkosten landen in de nettarieven en dat de netbeheerders dus geen rekening naar de individuele huishoudens sturen. Op 20 juni 2023 heeft de rechter geoordeeld dat de minister de ministeriële regeling niet zo had mogen treffen, de ACM de Minister niet op deze manier had mogen volgen en het besluit zelfstandig had moeten motiveren en heeft dit besluit van de ACM daarmee vernietigd. Het gevolg is dat de verwijderkosten met terugwerkende kracht niet in de nettarieven mochten worden opgenomen. De netbeheerders konden de kosten ook niet met terugwerkende kracht in rekening brengen bij de (ex)klanten. De netbeheerders hebben de ACM aansprakelijk gesteld voor de kosten. De netbeheerders en ACM zijn tot een schikking gekomen en deze middelen worden hiervoor ingezet. Het gaat om een eenmalige uitgave, inmiddels is er nieuw besluit van de ACM en kunnen alle nieuwe kosten wel in de nettarieven worden opgenomen. 

Ontvangsten

Ontvangsten High Trust

De High Trust-ontvangsten bestaan voornamelijk uit door de ACM ontvangen boetes. Die fluctueren door de jaren heen. Dit komt onder andere door het aantal en de hoogte van door de ACM opgelegde boetes. De ACM is hierin volledig onafhankelijk. Op basis van de huidige realisatie is de raming van de boete ontvangsten met € 20 mln verlaagd.

Diverse ontvangsten

Betreft een bijstelling van de ontvangsten voortkomend uit de veiling van vergunningen voor de landelijke commerciële radio-omroep in de FM-band en de DAB-vergunningen in frequentieblok 11C.

3.2 Beleidsartikel 2 Bedrijvenbeleid: innovatie en ondernemerschap voor duurzame welvaartsgroei

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 7 Budgettaire gevolgen van beleid art. 2 Bedrijvenbeleid: innovatie en duurzaam ondernemen (Tweede suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000) 

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

4.288.552

‒ 370.647

3.917.905

    

Uitgaven

2.739.921

‒ 327.314

2.412.607

    

Subsidies (regelingen)

1.362.880

‒ 298.503

1.064.377

MKB-Innovatiestimulering Topsectoren (MIT)

8.887

 

8.887

Eurostars

22.675

 

22.675

Bevorderen ondernemerschap

19.068

‒ 2.207

16.861

Cofinanciering EFRO

31.977

‒ 1.139

30.838

Bijdrage aan ROM's

17.382

300

17.682

Verduurzaming industrie

82.338

‒ 7.723

74.615

Startup beleid

7.038

660

7.698

Urgendamaatregelen Industrie

11.940

‒ 7.300

4.640

Invest-Nl

12.488

‒ 4.640

7.848

Tegemoetkoming vaste lasten

52.000

 

52.000

Europees Defensie Fonds cofinanciering

1.400

 

1.400

Tegemoetkoming vaste lasten Startersregeling

1.003

 

1.003

Infrastructuur duurzame industrie (PIDI)

100

 

100

Herstructurering winkelgebieden

14.758

 

14.758

R&D mobiliteitssectoren

33.100

 

33.100

SEG

6.900

‒ 6.101

799

NGF - project Groenvermogen van de Nederlandse economie

142.937

‒ 10.000

132.937

NGF - project Health-RI

12.000

 

12.000

NGF - project RegMed XB

8.391

 

8.391

NGF - project QuantumDeltaNL

90.000

 

90.000

NGF - project Oncode-PACT

70.921

‒ 15.901

55.020

NGF - project Circulaire Plastics

92.207

‒ 50.000

42.207

NGF - project NXTGEN HIGH TECH

93.039

‒ 12.728

80.311

NGF - project PhotonDelta

73.261

‒ 35.814

37.447

NGF - project Opschaling PPS beroepsonderwijs

42.183

‒ 7.991

34.192

NGF - project Biobased Circulair

21.492

‒ 10.400

11.092

NGF - project Material Independence & Circulair Batteries

58.319

‒ 58.319

0

IPCEI Cloudinfrastructuur en services

12.012

 

12.012

IPCEI Micro elektronica

38.615

‒ 18.021

20.594

Indirecte kostencompensatie ETS

186.000

‒ 30.000

156.000

Aanvullende tegemoetkoming evenementen

1.900

 

1.900

Investeringen Verduurzaming Industrie - Klimaatfonds

51.010

‒ 13.370

37.640

EuroHPC

658

 

658

Tegemoetkoming Energiekosten

23.190

 

23.190

Qredits duurzaamheid

3.000

 

3.000

Stikstofaanpak piekbelasters

4.600

 

4.600

Brexit Adjustment Reserve

360

‒ 220

140

Ruimte voor economie / bedrijventerreinen

2.789

‒ 2.789

0

Overig

10.942

‒ 4.800

6.142

    

Leningen

30.000

‒ 27.000

3.000

Qredits

30.000

‒ 27.000

3.000

    

Garanties

77.945

0

77.945

BMKB

42.228

 

42.228

Groeifaciliteit

8.972

 

8.972

Garantie Ondernemersfinanciering

11.745

 

11.745

Garantie Ondernemersfinanciering Corona

15.000

 

15.000

    

Opdrachten

21.856

‒ 1.070

20.786

Onderzoek en opdrachten

9.077

‒ 534

8.543

Caribisch Nederland

816

‒ 78

738

Regeldruk

1.163

‒ 147

1.016

Budget Samenwerking regio

1.205

‒ 147

1.058

Small Business Innovation Research

150

 

150

Stikstofaanpask piekbelasters industrie

8.625

 

8.625

Verduurzaming industrie

820

‒ 164

656

    

Bijdrage aan agentschappen

185.839

579

186.418

Bijdrage RVO.nl

185.056

579

185.635

Bijdrage RDI

783

 

783

    

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

510.451

15.673

526.124

Bijdrage aan TNO

285.696

12.266

297.962

Kamer van Koophandel

200.121

3.407

203.528

Bijdrage aan NWO-TTW

24.634

 

24.634

    

Bijdrage aan medeoverheden

32.707

0

32.707

MKB Innovatiestimulering Topsectoren (MIT)

32.707

 

32.707

    

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

518.243

‒ 16.993

501.250

Internationaal Innoveren

52.827

900

53.727

PPS toeslag

197.026

1.978

199.004

TO2 (excl. TNO)

78.957

541

79.498

Topsectoren overig

29.918

‒ 13.910

16.008

Ruimtevaart (ESA)

84.901

4.800

89.701

Bijdrage NBTC

10.826

 

10.826

Overige bijdragen aan organisaties

5.472

‒ 929

4.543

Economische ontwikkeling en technologie

4.015

‒ 3.292

723

EU-cofinanciering JTF

17.730

‒ 240

17.490

Faciliteiten toegepast onderziek TO2 en RKI

26.841

‒ 6.841

20.000

NGF project NXTGEN Ruimtevaart

9.730

 

9.730

    

Ontvangsten

309.794

721

310.515

Luchtvaartkredietfaciliteit

863

 

863

Rijksoctrooiwet

45.966

 

45.966

Eurostars

4.250

 

4.250

F-35

10.576

 

10.576

Diverse ontvangsten

5.501

721

6.222

Bedrijfssteun

41.700

 

41.700

Tegemoetkoming vaste lasten

100.000

 

100.000

BMKB

33.000

 

33.000

Groeifaciliteit

8.000

 

8.000

Garantie Ondernemingsfinanciering

13.000

 

13.000

Onttrekking reserve GO corona

20.750

 

20.750

Tabel 8 Uitsplitsing verplichtingen (bedragen x € 1.000) 

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

4.288.552

‒ 370.647

3.917.905

waarvan garantieverplichtingen

1.275.000

 

1.275.000

waarvan overige verplichtingen

3.013.552

‒ 370.647

2.642.905

Budgetflexibiliteit

De budgetflexibiliteit van artikel 2 van de EZK-begroting naar aanleiding van de wijzigingen uit de 2e suppletoire begroting is ongeveer 12,6%. Dit betekent dat 87,4% van het beschikbare kasbudget juridisch verplicht is. Van de 12,6% van de flexibele budgetten is 11,1% bestuurlijk gebonden. Dit betreft onder andere budgetten voor NGF-projecten die nog niet juridisch zijn vastgelegd maar wel bestuurlijk vastgelegd in Project Specifieke Afspraken en Project Overstijgende Afspraken. De resterende 1,5% is beleidsmatig gereserveerd.

Vergeleken met de stand uit de 1e suppletoire begroting 2024 is het percentage juridisch verplicht gestegen met 33%. Dit komt onder andere door het verplichten van aanvullende bijdragen aan agentschappen en uitvoeringsorganisaties zoals KVK, TNO en RVO. Ook is er verwachte onderuitputting afgeboekt bij de 2e suppletoire Begroting, wat een effect heeft op de verhoudingen van juridisch verplicht en bestuurlijk gebonden middelen op artikel 2. Het percentage van bestuurlijk gebonden budgetten is gedaald van 35% naar 11,1%. Het percentage van beleidsmatig gereserveerde budgetten is gedaald met 8,6% procentpunten ten opzichte van de 1e suppletoire begroting 2024.

Toelichting

Verplichtingen

Ten opzichte van de stand in de Suppletoire Begroting September is het verplichtingenbudget voor artikel 2 van de EZK-begroting verlaagd met € 370,6 mln. Dit is het saldo van met name de volgende mutaties:

– Voor een aantal NGF-projecten op artikel 2 van de EZK-begroting is het verplichtingenbudget in totaal met € 300,2 mln naar beneden bijgesteld. Dit betreft de projecten: Material Independence & Circular Batteries (€ 157,7 mln), BioBased Circular (€ 70,4 mln), Circulaire Plastics (€ 35 mln), NXTGEN HIGH TECH (€ 21,6 mln ), en Opschaling PPS Beroepsonderwijs (€ 15,4 mln). Deze bijstellingen zijn gebaseerd op de huidige uitvoeringsinformatie en prognoses van uitvoerder RVO.

– Voor de Indirecte Kostencompensatie (IKC) ETS wordt het verplichtingenbudget voor 2024 met € 30 mln verlaagd. Van de gereserveerde € 186 mln voor de kostencompensatie blijkt op basis van de huidige realisatie en prognoses voor 2024 dit budget niet volledig te worden verplicht.

– Het verplichtingenbudget voor de Faciliteiten Toegepast Onderzoek is met € 21,2 mln naar beneden bijgesteld. Dit als gevolg van een overheveling naar VWS voor de toegekende middelen aan het RIVM voor het ontwikkelen van een data-infrastructuur en -faciliteit om aan de toenemende vraag naar complexe gegevens en analyse te kunnen voldoen. Deze middelen zijn overgeheveld als onderdeel van de toekenningen uit de eerste ronde van de Faciliteiten Toegepast Onderzoek welke dient om in de toegepaste onderzoeksfaciliteiten van de TO2s en RKIs te investeren.

– De Rijksbijdrage aan TNO wordt verhoogd met € 17,2 mln verplichtingenruimte. Deze ophoging betreft aanvullende bijdragen vanuit andere departementen (o.a. J&V, I&W, BZK, VWS, en SZW) voor onderzoeken en opdrachten die TNO uitvoert.

– Voor het instrument «Topsectoren overig» is het verplichtingenbudget met € 15,9 mln naar beneden bijgesteld. Dit voornamelijk als gevolg van interne herschikkingen binnen de EZK-begroting en betreft onder andere overheveling van een restant van Loon- en Prijsbijstelling (€ 5,9 mln) naar instrumenten van de aanstaande KGG-begroting welke in een eerder loket technisch niet hebben kunnen plaatsvinden in verband met de splitsing van de begrotingen. Hiernaast wordt er € 7,5 mln overgeheveld naar het Faciliteiten Toegepast Onderzoek (FTO) instrument in verband met een hogere liquiditeitsbehoefte dan initieel geraamd voor nog te beschikken subsidies rondom de thema voorstellen Digitalisering en Klimaat uit de eerste ronde van de FTO.

Uitgaven

Subsidies

NGF-Project Groenvermogen van de Nederlandse economie

Voor het NGF-Project Groenvermogen van de Nederlandse economie wordt het kasbudget met € 10 mln verlaagd. Onderuitputting is ontstaan als gevolg van een vertraging in de uitvoering. Op basis van de prognoses van uitvoerder RVO zijn de uitgaven in 2024 lager dan initieel geraamd. In 2025 worden de ramingen herzien. Het niet besteedde budget uit 2024 zal via de 100% eindejaarsmarge die voor NGF-projecten geldt bij de 1e suppletoire begroting 2025 weer beschikbaar worden gesteld voor dit project.

Indirecte kostencompensatie ETS

Voor de Indirecte kostencompensatie ETS wordt het kasbudget evenredig aan het verplichtingenbudget voor 2024 met € 30 mln verlaagd. Van de gereserveerde € 186 mln voor de kostencompensatie blijkt op basis van de huidige realisatie en prognoses voor 2024 dit budget niet volledig te worden uitgegeven. De redenen hiervoor zijn minder productie en elektriciteitsverbruik en minder aanvragen dan verwacht, onder andere door de hoge energieprijzen.

IPCEI Micro elektronica

Voor het Important Projects of Common European Interest (IPCEI) project Micro elektronica (ME2) is het kasbudget voor 2024 met € 18 mln naar beneden bijgesteld. Dit komt met name doordat er in 2023 betalingen van in totaal € 16 mln eerder zijn gedaan, waardoor deze middelen voor 2024 niet meer benodigd zijn. Dit deel wordt daarom afgeboekt van de EZK-begroting.

NGF-Project Oncode-PACT

Op basis van de huidige uitvoeringsinformatie en prognoses van RVO welke het NGF-project Oncode Accelerator uitvoert wordt het kasbuget voor 2024 niet volledig uitgeput en wordt het kasbudget met € 15,9 mln naar beneden bijgesteld. Deze vertraging in de uitvoering is ontstaan doordat er minder middelen benodigd waren vanuit de uitvoerende stichting van het NGF-project dan initieel geraamd. Het niet besteedde budget uit 2024 zal via de 100% eindejaarsmarge die voor NGF-projecten geldt bij de 1e suppletoire begroting 2025 weer beschikbaar worden gesteld voor dit project.

Investeringen Verduurzaming Industrie - Klimaatfonds

Op basis van de prognoses en uitfinanciering van RVO zijn de uitgaven voor de VEKI-regeling in 2024 lager dan initieel geraamd. Het kasbudget wordt daarom neerwaarts bijgesteld (€ 10 mln). Het budget voor de TSE haalbaarheidsstudies wordt ook neerwaarts bijgesteld (€ 3 mln). Dit komt door een lagere bevoorschotting door RVO dan eerder geraamd. Beide regelingen lopen door in 2025, daarom wordt bezien of deze middelen volgend jaar nodig zijn.

NGF-Project Circulaire Plastics

Voor het NGF-project Circulaire Plastics is het kasbudget met € 50 mln naar beneden bijgesteld. Op basis van de prognoses van uitvoerder RVO zijn de uitgaven in 2024 lager dan geraamd. In 2025 worden de ramingen herzien voor dit NGF-project. Het niet bestede budget in 2024 is in 2025 noodzakelijk voor dezelfde projecten en zal via de 100% eindejaarsmarge die voor NGF-projecten geldt bij de 1e suppletoire begroting 2025 weer beschikbaar worden gesteld voor dit project.

NGF-Project NXTGEN HIGH TECH

Op basis van de huidige uitvoeringsinformatie en prognoses van RVO welke het NGF-project NXTGEN HIGH TECH uitvoert wordt het kasbuget voor 2024 niet volledig uitgeput en wordt het kasbudget met € 12,7 mln naar beneden bijgesteld. Deze vertraging in de uitvoering is ontstaan doordat er minder middelen benodigd waren vanuit de uitvoerende stichting van het NGF-project dan initieel geraamd. Het niet bestede budget uit 2024 zal via de 100% eindejaarsmarge die voor NGF-projecten geldt bij de 1e suppletoire 2025 weer beschikbaar worden gesteld voor dit project.

NGF-Project PhotonDelta

Op basis van de huidige uitvoeringsinformatie en prognoses van RVO welke het NGF-project PhotonDelta uitvoert wordt het kasbuget voor 2024 niet volledig uitgeput en wordt het kasbudget met € 35,8 mln naar beneden bijgesteld. Deze vertraging in de uitvoering is ontstaan doordat er minder middelen benodigd waren vanuit de uitvoerende stichting van het NGF-project dan initieel geraamd. Het niet bestede budget uit 2024 zal via de 100% eindejaarsmarge die voor NGF-projecten geldt bij de 1e suppletoire begroting 2025 weer beschikbaar worden gesteld voor dit project.

NGF-project BioBased Circular

Voor het NGF-project BioBased Circular is het kasbudget met € 10,4 mln naar beneden bijgesteld. Op basis van de prognoses van uitvoerder RVO zijn de uitgaven in 2024 lager dan geraamd. In 2025 worden de ramingen herzien voor dit NGF-project. Het niet bestede budget in 2024 is in 2025 noodzakelijk is voor dezelfde projecten en zal via de 100% Eindejaarsmarge die voor NGF-projecten geldt bij de 1e suppletoire begroting 2025 weer beschikbaar worden gesteld voor dit project.

NGF-project Material Independence & Circular Batteries

Op basis van de huidige uitvoeringsinformatie en prognoses van uitvoerder RVO worden de budgetten voor het NGF-project Material Independence & Circular Batteries dit jaar niet besteed. Het kasbudget á € 58,3 mln wordt daarom afgeboekt. Het niet bestede budget uit 2024 zal via de 100% eindejaarsmarge die voor NGF-projecten geldt bij de 1e suppletoire begroting 2025 weer beschikbaar worden gesteld voor dit project.

Leningen

Qredits

Het kasbudget voor de corona-maatregel Time-out-arrangement (TOA) dat door kredietverstrekker Qredits wordt uitgevoerd is met € 27 mln naar beneden bijgesteld als gevolg van minder aanvragen van bedrijven dan verwacht.

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

Bijdrage aan TNO

Bij de 2e suppletoire begroting is € 12 mln aan kasbudget toegevoegd aan het budget voor de Rijksbijdrage aan TNO. Deze ophoging betreft aanvullende bijdragen vanuit andere departementen (o.a. J&V, I&W, BZK, VWS, en SZW) voor onderzoeken en opdrachten die TNO uitvoert.

Bijdrage aan (inter-)nationale organisatie

Topsectoren overig

Voor het instrument «Topsectoren overig» is het kasbudget met € 13,9 mln naar beneden bijgesteld. Dit betreft onder andere een technische correctie, waarmee een restant van eerder uitgekeerde Loon- en Prijsbijstelling (€ 5,9 mln) naar instrumenten van de aanstaande KGG-begroting wordt overgeheveld. Hiernaast wordt er € 7,5 mln overgeheveld naar het Faciliteiten Toegepast Onderzoek (FTO) instrument in verband met een hogere liquiditeitsbehoefte dan initieel geraamd voor nog te beschikken subsidies rondom de thema voorstellen Digitalisering en Klimaat uit de eerste ronde van de FTO.

Toelichting op de begrotingsreserves

Op de EZK-begroting zijn begrotingsreserves voor de Borgstelling MKB-kredieten (BMKB) (inclusief het Coronaluik), de Borgstelling MKB-kredieten groen (BMKB groen), de regeling Garantie Ondernemingsfinanciering (GO) (inclusief de Coronamodule van de GO), de Groeifaciliteit (GF), de garanties voor nieuwe aanbieders van MKB-financiering en de regeling Klein Krediet Corona (KKC).

De reguliere GO, GF en de garanties voor alternatieve aanbieders van MKB-financiering betreffen kostendekkende garanties, waarvan de te realiseren premieontvangsten naar verwachting toereikend zijn voor het afdekken van eventuele verliesdeclaraties. Er wordt bij het sluiten van boekjaar 2024 een onttrekking voorzien van € 20,8 mln uit de begrotingsreserve van de GO. Deze onttrekking gaat ten guste van het generale beeld en wordt uitgevoerd in verband met lagere verwachte schade betalingen van de GO-Corona.

Bij het sluiten van het begrotingsjaar 2024 wordt mede op basis van het gebruik van deze faciliteiten en de daarbij behorende gerealiseerde ontvangsten en uitgaven voor deze regelingen definitief vastgesteld of er een aanvullende onttrekking of storting dient plaats te vinden. De definitieve onttrekkingen uit de begrotingsreserves worden via de Slotwet met de Tweede Kamer gedeeld.

Tabel 9 Begrotingsreserve Borgstelling MKB-kredieten (BMKB) (bedragen x € 1 mln)

Stand 1/1/2024

234,0

+ Geraamde storting

 

– Geraamde onttrekking

 

Stand (raming) per 31/12/2024

234,0

Tabel 10 Begrotingsreserve Garantie Ondernemingsfinanciering (GO) (bedragen x € 1 mln)

Stand 1/1/2024

232,0

+ Geraamde storting

 

– Geraamde onttrekking

‒ 20,8

Stand (raming) per 31/12/2024

211,2

Tabel 11 Begrotingsreserve Groeifaciliteit (bedragen x € 1 mln)

Stand 1/1/2024

64,1

+ Geraamde storting

 

– Geraamde onttrekking

 

Stand (raming) per 31/12/2024

64,1

Tabel 12 Begrotingsreserve Garantie MKB-faciliteiten (bedragen x € 1 mln)

Stand 1/1/2024

22,5

+ Geraamde storting

 

– Geraamde onttrekking

 

Stand (raming) per 31/12/2024

22,5

Tabel 13 Begrotingsreserve Klein Krediet Corona (bedragen x € 1 mln)

Stand 1/1/2024

15,1

+ Geraamde storting

 

– Geraamde onttrekking

 

Stand (raming) per 31/12/2024

15,1

3.3 Beleidsartikel 3 Toekomstfonds

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 14 Budgettaire gevolgen van beleid art. 3 Toekomstfonds (Tweede suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000) 

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

240.250

25.000

265.250

    

Uitgaven

368.526

13.095

381.621

    

Subsidies (regelingen)

2.420

0

2.420

Smart Industry (subsidie)

420

 

420

Thematisch Technology Transfer

2.000

 

2.000

    

Leningen

356.554

13.095

369.649

Startups / MKB financiering

   

Volledig revolverend

   

Fund to Fund

11.905

‒ 11.905

0

ROM's

3.059

 

3.059

Dutch Future Fund

12.584

 

12.584

Deep Tech Fund

70.000

 

70.000

Fonds Alternatieve Financiering

25.907

 

25.907

Economische Veiligheid Fonds

100.000

 

100.000

European Tech Champions Initiative (ETCI)

10.000

 

10.000

SecFund

0

25.000

25.000

Deels revolverend

   

Innovatiekrediet

53.000

 

53.000

Risicokapitaal SEED

41.000

 

41.000

Vroege fase / informal investors

20.998

 

20.998

Investeringen in fundamenteel en toegepast onderzoek

   

Met vermogensbehoud

   

Onco research

3.100

 

3.100

Smart Industry (leningen)

279

 

279

Thematische Technology Transfer

4.500

 

4.500

Regmed

222

 

222

    

Bijdrage aan agentschappen

9.552

0

9.552

Bijdrage RVO.nl

9.552

 

9.552

    

Ontvangsten

79.271

0

79.271

ROM's

32.412

 

32.412

Investeringen in fundamenteel en toegepast onderzoek

768

 

768

Smart industry

91

 

91

Tabel 15 Uitsplitsing verplichtingen (bedragen x € 1.000) 

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

240.250

25.000

265.250

waarvan garantieverplichtingen

0

 

0

waarvan overige verplichtingen

240.250

25.000

265.250

Budgetflexibiliteit

De budgetflexibiliteit naar aanleiding van de wijzigingen uit de 2e suppletoire begroting is ongeveer 6,7%. Dit betekent dat 93,3% van het beschikbare kasbudget op artikel 3 van de EZK-begroting juridisch verplicht is. Van de 6,7% van de flexibele budgetten is 6,7% bestuurlijk gebonden. Deze 6,7% aan bestuurlijk verplichte budgetten betreft de overheveling van het ministerie van Defensie ten behoeve van het Security Fund.

Vergeleken met de stand uit de 1e suppletoire begroting 2024 is het percentage (in procentpunten) juridisch verplicht gestegen met 37,3%. Dit komt onder andere doordat er bij de September Suppletoire Begroting een groot deel van de middelen uit 2024 naar latere jaren zijn geschoven als gevolg van de herijking van alle ramingen op het Toekomstfonds. Hierdoor is ook het percentage van bestuurlijk gebonden budgetten gedaald van 17% bij de 1e suppletoire begroting 2024 naar 6,7%. Het percentage voor de beleidsmatig gereserveerde budgetten is met 27% procent punten gedaald ten opzichte van de 1e suppletoire begroting 2024.

Toelichting

Verplichtingen

Ten opzichte van de stand in de Suppletoire Begroting September is het verplichtingenbudget voor artikel 3 van de EZK-begroting opgehoogd met € 25 mln. Dit als gevolg van een overheveling vanuit het Ministerie van Defensie om invulling te geven aan de strategische samenwerking met de industrie wordt het reeds door het Ministerie van Defensie aan het Parlement aangekondigde Security Fund opgericht bij de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM). Omdat het Ministerie van Economische Zaken (en Klimaat) aandeelhouder is van de BOM en de juridische grondslag heeft wordt het startkapitaal van € 25 mln overgeheveld van het Ministerie van Defensie teneinde het als een subsidie uit te keren aan de BOM.

Uitgaven

Leningen

Fund to Fund

Onder het instrument Fund to Fund valt de bijdrage van EZK aan het Dutch Venture Initiative (DVI) en Dutch Venture Initiative II (DVI II). Op basis van de huidige uitvoeringsinformatie en prognoses wordt het geraamde kasbuget voor 2024 voor de bijdrage vanuit EZ aan DVI I en DVI II niet volledig uitgeput. Dit omdat er wordt gesaldeerd met de uitgaven en ontvangsten bij de uitvoerende ROM OostNL en het Europees Investeringsfonds (EIF) waardoor er minder kasbudget opgevraagd wordt om de volledige investering in DVI en DVI II te doen. Om een realistisch beeld van de uitgaven op de EZK-begroting te schetsen wordt de verwachte onderuitputting van € 11,9 mln afgeboekt bij de 2e suppletoire Begroting.

SecFund

Om invulling te geven aan de strategische samenwerking met de industrie wordt het reeds door het Ministerie van Defensie aan het Parlement aangekondigde Security Fund opgericht bij de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM). Omdat het Ministerie van Economische Zaken (en Klimaat) aandeelhouder is van de BOM en de juridische grondslag heeft wordt het startkapitaal van € 25 mln overgeheveld van het Ministerie van Defensie teneinde het als een subsidie uit te keren aan de BOM. Het kasbudget van artikel 3 is met deze overheveling met € 25 mln opgehoogd.

3.4 Beleidsartikel 4 Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 16 Budgettaire gevolgen van beleid art. 4 Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering (Tweede suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000) 

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

15.589.989

‒ 238.307

15.351.682

    

Uitgaven

4.202.006

‒ 95.454

4.106.552

    

Subsidies (regelingen)

3.093.685

‒ 129.427

2.964.258

Missiegedreven Onderzoek Ontwikkeling en Innovatie (MOOI)

59.414

‒ 1.060

58.354

Hernieuwbare Energietransitie (HER+)

25.419

5.803

31.222

Energie-efficiency

984

274

1.258

Green Deals

56

‒ 47

9

Demonstratieregeling Energie- en Klimaatinnovatie (DEI+)

64.486

‒ 3.092

61.394

Subsidieregeling Duurzame Scheepsbouw (SDS)

2.672

‒ 1.276

1.396

Projecten Klimaat en Energieakkoord

2.740

‒ 554

2.186

SDE

269.500

‒ 54.947

214.553

SDE+

666.946

‒ 19.080

647.866

SDE++

532.965

‒ 600

532.365

Aardwarmte

38.593

‒ 800

37.793

ISDE-regeling

500.357

‒ 13.715

486.642

Carbon Capture Storage (CCS)

4.510

 

4.510

Hoge Flux Reactor

5.610

‒ 170

5.440

Caribisch Nederland

17.793

1.041

18.834

Overige subsidies

32.639

‒ 3.784

28.855

Opschalingsinstrument waterstof

52.400

32

52.432

Maatregelen voor CO2-reductie

615

 

615

Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE)

302

1.429

1.731

IPCEI waterstof

177

 

177

Vulmaatregelen gasopslag

104.746

‒ 3.696

101.050

MIEK

5.284

‒ 4.206

1.078

Schadeafhandeling mijnbouw Limburg

3.528

‒ 2.704

824

Warmtenetten Investeringssubsidie (WIS)

6.100

‒ 1.171

4.929

NGF-project NieuweWarmteNu!

35.551

‒ 16.742

18.809

Tegemoetkoming energieprijzen 2022

1.000

 

1.000

Tijdelijk prijsplafond energie kleinverbruikers 2023

224.336

76.664

301.000

Compensatie aanbestedende diensten SEFE-contracten

59.853

‒ 19.853

40.000

Tegemoetkoming blokaansluitingen

225.880

‒ 2.760

223.120

Investeringen waterstofbackbone

33.751

749

34.500

NGF - project Circulaire zonnepanelen

21.768

‒ 5.284

16.484

Kwaliteitsbudget energieprojecten

14.700

‒ 14.600

100

Subsidie project Djewels

26.000

‒ 18.498

7.502

Correctieregeling duurzame warmte

31.130

‒ 8.683

22.447

Efficiëntere benutting elektriciteitsnetten

21.880

‒ 18.097

3.783

    

Leningen

24.370

5.284

29.654

Lening EBN

24.000

 

24.000

Lening InvestNL

370

 

370

Leningen NGF - project Circulaire zonnepanelen

0

5.284

5.284

    

Opdrachten

104.731

‒ 8.490

96.241

Onderzoek mijnbouwbodembeweging

4.439

54

4.493

SodM onderzoek

2.247

228

2.475

Uitvoeringsagenda klimaat

105

254

359

Klimaat mondiaal

886

1.130

2.016

Onderzoek en opdrachten

16.938

‒ 277

16.661

Programma Opwek Energie op Rijksvastgoed (OER)

8.896

‒ 2.000

6.896

Energiehulp Oekraïne

29.500

 

29.500

Projecten Kernenergie

41.720

‒ 7.879

33.841

    

Bijdrage aan agentschappen

176.486

‒ 3.888

172.598

Bijdrage RVO.nl

146.180

‒ 1.513

144.667

Bijdrage RDI

7.835

‒ 1.649

6.186

Bijdrage NEa

16.104

 

16.104

Bijdrage KNMI

2.792

 

2.792

Bijdrage NVWA

1.018

‒ 118

900

Bijdrage RIVM

87

‒ 87

0

Bijdrage RWS

2.470

‒ 521

1.949

    

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

169.177

‒ 6.087

163.090

Doorsluis COVA-heffing

111.000

‒ 9.000

102.000

TNO kerndepartement

55.992

2.913

58.905

TNO SodM

2.185

 

2.185

    

Bijdrage aan medeoverheden

596.538

2.854

599.392

Uitkoopregeling

1.055

132

1.187

Regeling toezicht energiebesparingsplicht

13.610

‒ 401

13.209

Uitvoeringskosten klimaat medeoverheden

581.873

3.123

584.996

    

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

37.019

180

37.199

Nuclear Research Group (NRG)

20.199

 

20.199

Internationale contributies

16.681

319

17.000

PBL Rekenmeesterfunctie

139

‒ 139

0

    

Storting begrotingsreserve

0

44.120

44.120

Storting in begrotingsreserve duurzame energie en klimaattransitie

0

44.120

44.120

    

Ontvangsten

2.586.354

76.854

2.663.208

Ontvangsten COVA

111.000

 

111.000

Opbrengst heffing ODE (SDE++)

5.000

 

5.000

Ontvangsten zoutwinning

2.511

 

2.511

Onttrekking reserve duurzame energie en klimaattransitie

1.218.529

 

1.218.529

ETS-ontvangsten

900.000

 

900.000

Diverse ontvangsten

288.457

76.854

365.311

Opbrengsten tenders Wind op Zee

60.857

 

60.857

Tabel 17 Uitsplitsing verplichtingen (bedragen x € 1.000) 

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

15.589.989

‒ 238.307

15.351.682

waarvan garantieverplichtingen

0

 

0

waarvan overige verplichtingen

15.589.989

‒ 238.307

15.351.682

Budgetflexibiliteit

De budgetflexibiliteit in de Ontwerpbegroting 2024 was 49%, ofwel 51% van het beschikbare kasbudget was al juridisch verplicht. 48% van het budget was bestuurlijk gebonden en 1 % beleidsmatig gereserveerd. Met de mutaties van de 1e en 2e suppletoire begrotingen stijgt het percentage juridisch verplicht naar 98%: het resterende budget is vrijwel geheel bestuurlijk gebonden, bijvoorbeeld door de afspraak dat onbesteed gebleven middelen binnen het SDE-domein in de begrotingsreserve Duurzame energie en klimaattransitie gestort moeten worden.

Toelichting

Verplichtingen

De wijziging in de verplichtingenstand bij de 2e suppletoire begroting is het saldo van verhogingen en verlagingen van diverse verplichtingenbudgetten. De wijziging behorende tot deze suppletoire begroting betreft ‒ € 238,3 mln. De belangrijkste verplichtingenmutaties zijn:

– Demonstratieregeling Energie- en Klimaatinnovatie (DEI+) (- € 91,1 mln): het verplichtingenbudget voor de maatregel voor vergassingsprojecten uit het Klimaatfonds1, die via het instrument de DEI+ uitgevoerd wordt, wordt fors naar beneden bijgesteld in de begroting van 2024. Er heeft dit jaar een deelopenstelling in de DEI+-regeling plaatsgevonden voor projecten die zich richten op het demonstreren en opschalen van vergassingstechnologie. Voor deze openstelling was dit jaar € 110 mln beschikbaar. De openstelling is eind augustus gesloten en de projecten die in aanmerking komen hebben meer voorbereidingstijd nodig dan eerder werd voorzien. Hierdoor zal een fors deel van het verplichtingenbudget dit jaar niet worden gebruikt.

– SDE + (- € 29,9 mln) zie toelichting bij de uitgaven.

– SDE ++ (- € 61,3 mln): dit betreft diverse mutaties waarmee tekorten binnen het SDE-domein worden opgelost en waarmee het restant van de meevaller in 2024 in de begrotingsreserve duurzame energie en klimaattransitie wordt gestort.

– NGF-project NieuweWarmteNu!: zie toelichting bij de uitgaven.

– Tijdelijk prijsplafond energie kleinverbruikers 2023 (€ 76,7 mln): zie toelichting bij de uitgaven.

– Compensatie aanbestedende diensten SEFE-contracten (- € 19,9 mln): zie toelichting bij de uitgaven.

– Kwaliteitsbudget energieprojecten (- € 24,9 mln): zie toelichting bij de uitgaven. Het verschil tussen de kas- en verplichtingenbudgetten wordt hier veroorzaakt doordat overtollige verplichtingenruimte wordt afgeboekt.

– Energiecoöperaties en burgerbetrokkenheid energietransitie (-€ 16,0 mln): verplichtingen die oorspronkelijk in 2024 aangegaan zouden worden vinden geen doorgang. Vandaar dat deze middelen worden afgeboekt.

– Efficiëntere benutting elektriciteitsnetten (- € 18,1 mln): zie toelichting bij de uitgaven.

– Uitvoeringskosten klimaat medeoverheden (- € 24,9 mln): via de tijdelijke regeling ‘capaciteit decentrale overheden voor klimaat- en energiebeleid’ (CDOKE) is er € 19,9 mln additioneel toegekend aan de provincies voor het werk dat zij doen om de doorontwikkeling van kansrijke energiehub-initiatieven (€ 18,1 mln) te faciliteren en voor het opzetten van pilots toekomstbestendige bedrijventerreinen (€ 2,8 mln). Daarnaast is een storting in de BTW-compensatiefonds gedaan van totaal € 3,9 mln. Verder is er € 40,2 mln aan onderuitputting op het verplichtingenbudget afgeboekt.

Uitgaven

Subsidies

SDE

Uit de prognoses van RVO blijkt dat er binnen het SDE-domein minder wordt uitgegeven op de SDE dan oorspronkelijk was geraamd. Conform de systematiek van het SDE-domein wordt onderuitputting afgestort in de reserve duurzame energie. Dit is na het dekken van tekorten binnen de ISDE (niet-klimaatfondsdeel) en HER+.

SDE+

Uit de prognoses voor de diverse SDE+-uitgaven blijkt dat er per saldo onderuitputting optreedt, dit komt met name door onderuitputting op het flankerend beleid. Conform de systematiek van het SDE-domein wordt onderuitputting afgestort in de reserve duurzame energie. Dit is na het dekken van tekorten binnen de ISDE (niet-klimaatfondsdeel) en HER+.

ISDE

Uit prognoses van RVO blijkt dat er voor het klimaatfonds deel van de ISDE dit jaar waarschijnlijk minder wordt uitgegeven dan dat er gebudgetteerd stond omdat er minder aanvragen zijn gedaan dan oorspronkelijk verwacht was. Daarom wordt er € 13,7 mln aan budget afgeboekt.

NGF-project NieuweWarmteNu!

Het budget voor het NGF-project NieuweWarmteNu! wordt naar beneden bijgesteld in de begroting van 2024. Er worden minder voorschotten uitbetaald dan eerder werd voorzien. De oorzaak hiervan is dat projecten zijn vertraagd en daardoor achterlopen met het maken van kosten die worden gesubsidieerd.

Tijdelijk prijsplafond energie kleinverbruikers 2023

Zie ook de toelichting onder het kopje ‘diverse ontvangsten’. Met ingang van 2024 is het prijsplafond niet meer van kracht. Leveranciers leveren maandelijks nog jaar- en eindnota’s aan, zodat RVO de definitieve prijsplafondkortingen kan verrekenen met het door de leverancier ontvangen subsidievoorschot. Dit leidt in sommige gevallen tot ontvangsten en in andere gevallen tot uitgaven. Op basis van de laatste raming van RVO wordt er in 2024 een tegenvaller in de uitgaven van € 77 mln en een meevaller in de ontvangsten van € 77 mln verwacht.

Compensatie aanbestedende diensten SEFE-contracten

De laatste prognose van RVO leert dat er gerekend wordt op nog ongeveer € 9,6 mln aan betalingen voor het einde van het jaar. Daarmee zullen de totale uitgaven voor dit jaar op circa € 40 mln uitkomen. Om die reden is € 19,8 mln afgeboekt.

Kwaliteitsbudget energieprojecten

Met amendement, Kamerstuk 36 410 XIII, nr. 27, is in totaal € 25 mln vrijgemaakt voor een kwaliteitsbudget dat bijdraagt aan het herstellen en versterken van de ecologie en landschapskwaliteit bij en rondom projecten voor hernieuwbare energie op land. Dit jaar wordt er € 14,6 mln via een Decentrale Uitkering (DU) overgeheveld naar het gemeente- en provinciefonds. De resterende € 10,3 mln wordt in 2025 overgeheveld. De RES regio’s kunnen dit budget dan inzetten bij projecten voor hernieuwbare energie op land. Omdat dit een overheveling betreft wordt dit volgens de reguliere begrotingssystematiek zichtbaar als een negatieve mutatie op het budget en niet als gerealiseerde uitgaven. 

Subsidie project Djewels

De definitieve goedkeuring van het project Djewels vindt later plaats dan oorspronkelijk gepland. Hierdoor wordt er afgeweken van het initiële betaalritme en is de subsidiebehoefte in 2024 lager dan gepland.

Efficiëntere benutting elektriciteitsnetten

Vanuit het budget voor de efficiëntere benutting van elektriciteitsnetten worden er middelen overgeheveld naar ‘Uitvoeringskosten klimaat medeoverheden’ (€ 18,1 mln). Vanuit dit budget worden deze middelen ingezet voor de tijdelijke regeling CDOKE. Via deze regeling worden middelen aan provincies beschikbaar gesteld voor een programmatische uitvoeringsaanpak, het aanstellen van hubregisseurs, advies, selecteren van kansrijke initiatieven en samenwerking met gemeenten en netbeheerders. Omdat dit een overheveling betreft wordt dit volgens de reguliere begrotingssystematiek zichtbaar als een negatieve mutatie op het budget en niet als gerealiseerde uitgaven. 

Stortingen begrotingsreserve

Storting in begrotingsreserve duurzame energie en klimaattransitie

Conform de systematiek binnen het SDE-domein wordt verwachte onderuitputting op de regelingen gestort in de reserve duurzame energie en klimaattransitie. 

Ontvangsten

Diverse ontvangsten

Deze mutatie in de begroting heeft betrekking op de ontvangsten op het Tijdelijk prijsplafond voor energie kleinverbruikers 2023. Met ingang van 2024 is het prijsplafond definitief niet meer van kracht. Leveranciers leveren maandelijks nog steeds jaar- en eindnota’s aan, zodat RVO de definitieve prijsplafondkortingen kan verrekenen met het door de leverancier ontvangen subsidievoorschot. Dit leidt in sommige gevallen tot ontvangsten en in andere gevallen tot uitgaven. Uit de laatste raming van RVO blijkt dat er in 2024 ruim € 76 mln meer terugbetaald moet worden door energiebedrijven aan RVO dan eerder werd verwacht. Deze ontvangsten worden ingezet ter dekking van de hogere uitgaven in 2024.

Toelichting op de begrotingsreserves

Tabel 18 Begrotingsreserve Duurzame energie en klimaattransitie (bedragen x € 1 mln)

Stand 1/1/2024

5.773,4

+ Geraamde storting

44,1

– Geraamde onttrekking

‒ 1.218,5

Stand (raming) per 31/12/2024

4.599,0

De begrotingsreserve voor duurzame energie en klimaattransitie is bestemd voor onbesteed gebleven middelen als gevolg van lagere SDE-subsidiebedragen door prijsfluctuaties, vertraging of het niet doorgaan van projecten waaraan subsidie is toegekend op basis van de SDE, de SDE+, de SDE++, de HER+ of de ISDE. Via de reserve blijven deze middelen ook in de toekomst beschikbaar voor het stimuleren van hernieuwbare energieproductie of CO2-reductie. In 2024 zal in totaal € 1218,5 mln aan de begrotingsreserve onttrokken worden als gevolg van:

– Bij de Startnota van het kabinet Rutte-III is besloten € 1.700 mln verspreid over meerdere jaren aan de reserve te onttrekken en toe te voegen aan het meerjarig voor de SDE++ beschikbare budget. Voor 2024 gaat het om een bedrag van € 400 mln.

– Daarnaast wordt € 4,2 mln onttrokken ter financiering van de kasgevolgen van het amendement-Sienot over de ophoging van de Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE) naar € 100 mln.

– Ter financiering van een aantal door de Kamer aangenomen amendementen bij de begrotingsbehandeling 2024 wordt in totaal € 175 mln (onbestede middelen Porthos-lening) aan de reserve onttrokken.

– Ter dekking van de kosten van de nadeelcompensatie kolencentrales wordt € 497,1 mln aan eerder in de reserve gestorte middelen weer aan de reserve onttrokken.

– Om de hogere bevoorschotting aan TenneT op de subsidie voor de aanleg van het net op zee te dekken wordt in 2024 € 22 mln aan de reserve onttrokken.

– Om het tekort op de continuering van de HER+ via de DEI+ te dekken wordt € 7,2 mln aan de reserve onttrokken.

– Ter dekking van het tekort op de SDE wordt er € 113 mln onttrokken uit de reserve.

Daarnaast wordt in 2024 € 44,1 mln gestort in de reserve, dit is gebaseerd op het saldo van mee- en tegenvallers binnen de SDE (+(++)), HER+ en ISDE.

Tabel 19 Begrotingsreserve Aardwarmte (bedragen x € 1 mln)

Stand 1/1/2024

18,0

+ Geraamde storting

 

– Geraamde onttrekking

‒ 0,2

Stand (raming) per 31/12/2024

17,8

De begrotingsreserve voor de garantieregeling Aardwarmte is bedoeld om het budget voor het mogelijk uitbetalen van verliesdeclaraties meerjarig in te kunnen zetten en een eventuele mismatch in de tijd tussen inkomsten (premies) en uitgaven (verliesdeclaraties) op te vangen. Om gebruik te kunnen maken van de garantieregeling Aardwarmte betalen marktpartijen een kostendekkende premie aan de uitvoerder van de regeling (RVO.nl) die wordt gestort in de begrotingsreserve. In 2024 zijn er geen garanties verstrekt en dus ook geen provisies ontvangen. De onttrekking betreft de kosten die RVO maakt voor de uitvoering van de regeling.

Tabel 20 Begrotingsreserve aan ECN verstrekte leningen (bedragen x € 1 mln)

Stand 1/1/2024

6,6

+ Geraamde storting

 

– Geraamde onttrekking

 

Stand (raming) per 31/12/2024

6,6

De middelen in de begrotingsreserve risicopremie NRG zullen worden aangesproken als de Nuclear Reseach Group (NRG) – al dan niet tijdelijk of gedeeltelijk – niet kan voldoen aan de terugbetalingsverplichtingen volgens de afgesloten leningsovereenkomst.

3.5 Beleidsartikel 5 Een veilig Groningen met perspectief

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 21 Budgettaire gevolgen van beleid art. 5 Een veilig Groningen met perspectief (Tweede suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000) 

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

4.011.689

‒ 195.761

3.815.928

    

Uitgaven

2.897.117

‒ 172.221

2.724.896

    

Subsidies (regelingen)

175.210

‒ 6.223

168.987

Waardevermeerderingsregeling

67.124

 

67.124

Geestelijke bijstand

550

 

550

Duurzaam herstel

14.078

 

14.078

Woonbedrijf

1.330

 

1.330

Diverse subsidies versterken

63.387

‒ 6.223

57.164

Subsidieregelingen bestuurlijke afspraken

7.914

 

7.914

Huurderscompensatie

350

 

350

Nieuwbouwregeling

4.930

 

4.930

Economische bedrijvigheid

10.693

 

10.693

Uitbreiding bereik woningsverbeteringssubsidie

4.854

 

4.854

    

(Schade)vergoeding

817.985

‒ 30.681

787.304

Vergoeding fysieke schade

424.479

87.021

511.500

Vergoeding waardedaling

64.000

‒ 31.000

33.000

Vergoeding immateriële schade

88.215

12.785

101.000

Commissie Bijzondere Situaties

3.231

 

3.231

Herbeoordeling waardedaling

522

198

720

Vastgelopen dossiers

19.310

‒ 14.810

4.500

Vergoeding zelf aangebrachte voorzieningen

232

‒ 198

34

Vergoeding schade door versterkingsmaatregelen

63.450

‒ 14.677

48.773

Knelpunten (bestuurlijke afspraken)

5.084

2.000

7.084

Versterken industrie

1.359

 

1.359

Knelpunten IMG

35.453

 

35.453

Versterken in eigen beheer

111.650

‒ 72.000

39.650

Duurzaam herstel

1.000

 

1.000

    

Opdrachten

1.219.258

‒ 101.925

1.117.333

Werkbudgetten

26.174

‒ 3.001

23.173

Versterkingsoperatie

637.837

‒ 83.257

554.580

Knelpunten (bestuurlijke afspraken)

23.642

‒ 2.000

21.642

Versterken industrie

241

 

241

Vergoeding Norg akkoord

490.897

 

490.897

Vastgelopen dossiers

3.500

1.000

4.500

Verduurzaming bij versterken

28.967

‒ 14.667

14.300

Duurzaam Herstel

8.000

 

8.000

    

Bijdrage aan agentschappen

275.092

0

275.092

Bijdrage RVO.nl

272.522

 

272.522

Bijdrage aan bestuur Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG)

2.570

 

2.570

    

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

9.458

‒ 8.058

1.400

TNO publieke SDRA

1.400

 

1.400

Raad voor Rechtsbijstand

8.058

‒ 8.058

0

    

Bijdrage aan medeoverheden

393.654

‒ 24.487

369.167

Mkb-programma (bestuurlijke afspraken)

7.264

 

7.264

Nationaal Programma Groningen

98.306

 

98.306

Compensatie gemeenten en provincie (bestuurlijke afspraken)

114.766

 

114.766

Clustering en gebiedsfonds (bestuurlijke afspraken)

96.640

‒ 24.987

71.653

Sociaal-emotionele ondersteuning door gemeenten (bestuurlijke afspraken)

7.158

1.000

8.158

NCG bijdrage aan medeoverheden

6.700

‒ 500

6.200

Knelpunten gemeente sociaal domein

14.400

 

14.400

Leefbaarheid en wijkontwikkeling

20.000

 

20.000

Sociale agenda

15.100

 

15.100

Erfgoedprogramma

13.320

 

13.320

    

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

6.460

‒ 847

5.613

Adviescollege Veiligheid Groningen (ACVG)

168

 

168

Raad voor de Rechtspraak

6.292

‒ 847

5.445

    

Ontvangsten

3.380.978

‒ 42.799

3.338.179

Ontvangsten Mijnbouwwet

280.000

 

280.000

Dividenduitkering EBN

1.567.000

 

1.567.000

Dividenduitkering GasTerra

3.600

 

3.600

Ontvangsten NAM fysieke schade

450.418

 

450.418

Ontvangsten NAM uitvoeringskosten schade

398.998

 

398.998

Ontvangsten NAM waardedaling

60.747

 

60.747

Ontvangsten NAM immateriële schade

159.572

 

159.572

Ontvangsten NAM publieke SDRA

3.506

 

3.506

Ontvangsten NAM versterken industrie

3.073

 

3.073

Diverse ontvangsten

4.145

‒ 401

3.744

Ontvangsten NAM versterkingsoperatie

389.183

‒ 38.560

350.623

Nationaal Programma Groningen (bijdrage NAM)

50.000

 

50.000

Ontvangsten NAM Nieuwbouwregeling

6.665

 

6.665

Ontvangsten NAM juridische bijstand

4.071

‒ 3.838

233

Tabel 22 Uitsplitsing verplichtingen (bedragen x € 1.000) 

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

4.011.689

‒ 195.761

3.815.928

waarvan garantieverplichtingen

0

 

0

waarvan overige verplichtingen

4.011.689

‒ 195.761

3.815.928

Budgetflexibiliteit

Van het totale uitgavenbudget op artikel 5 in 2024 is circa 98% juridisch verplicht, 1% bestuurlijk gebonden en de overige 1% beleidsmatig gereserveerd. Dit is het geval omdat de meeste uitgaven op artikel 5 een verplichting zijn op basis van wettelijke of ministeriële regelingen, zoals de schadevergoedingen en de versterkingskosten, of onderdeel zijn van de bestuurlijke afspraken uit november 2020.

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget voor 2024 wordt bij de 2e suppletoire begroting per saldo met € 195,8 mln verlaagd ten opzichte van de suppletoire begroting september. De verlaging van het verplichtingenbudget is met name het gevolg van:

– Een verhoging van het verplichtingenbudget voor de Vergoeding fysieke schade door het IMG (€ 28,4 mln). Dat komt onder andere door het inhaaleffect van de in 2023 opgelopen werkvoorraad en doordat in 2024 meer schademeldingen zijn afgehandeld dan eerder verwacht.

– Een verhoging van het verplichtingenbudget voor de Vergoeding Immateriële schade door het IMG (€ 12,8 mln), omdat het aantal aanvragen groter is dan eerder ingeschat.

– Verlaging van het verplichtingenbudget voor de Vergoeding Waardedaling (- € 31 mln). Omdat de regeling voor niet-woningen net is opengesteld worden minder uitgaven verwacht.

– Lagere verplichtingen voor vastgelopen dossiers (- € 13,8 mln). Het is moeilijk om een raming te maken van de dossiers die in enig jaar worden afgerond. Het in 2024 beschikbare budget lijkt niet volledig in 2024 benodigd te zijn.

– Een verlaging van het verplichtingenbudget ( ‒ € 16,5 mln) voor de vergoeding van schade door versterkingsmaatregelen omdat er minder aanvragen worden verwacht dan eerder begroot.

– Een verlaging van het verplichtingenbudget (- € 41 mln) voor versterken in eigen beheer omdat er minder aanvragen worden verwacht dan eerder begroot.

– Een verlaging van het verplichtingenbudget voor de versterkingsoperatie (- € 83,7 mln) doordat er naar verwachting minder adressen in 2024 worden versterkt dan eerder begroot.

– Lagere verplichtingen voor verduurzaming bij versterking (- € 11,3 mln) omdat er in 2024 minder adressen verduurzaamd zullen worden dan eerder verwacht.

– Een verlaging van het verplichtingenbudget voor clustering en gebiedsfonds ( € -26,1 mln) omdat er minder middelen in 2024 benodigd zijn dan eerder begroot.

Diverse kleinere mutaties van hogere en lagere verplichtingen verklaren het resterend verschil (€ 13,5 mln).

Uitgaven

(Schade)vergoeding

Vergoeding fysieke schade

Sinds 1 juli 2020 besluit het IMG over (fysieke) schadevergoedingen aan bewoners uit Groningen die aardbevingsschade hebben als gevolg van de gaswinning. Het IMG verwacht € 87 mln meer uit te keren in 2024 dan eerder werd verwacht. Dat komt onder andere door het inhaaleffect van de in 2023 opgelopen werkvoorraad en doordat in 2024 meer schademeldingen zijn afgehandeld dan eerder verwacht.

Vergoeding waardedaling

Sinds september 2020 besluit het IMG over vergoedingen voor de waardedaling van woningen in het aardbevingsgebied. De waardedalingsregeling niet-woningen is net opengesteld en het IMG verwacht in 2024 minder uitbetalingen dan geraamd (- € 31 mln).

Vergoeding immateriële schade

Het IMG verwacht voor de regeling voor immateriële schadevergoedingen tot eind 2024 € 12,8 mln meer uit te geven dan eerder geraamd. Dit wordt veroorzaakt doordat er meer aanvragen zijn afgehandeld dan verwacht en doordat de verruiming van de regeling, zoals aangekondigd door het IMG op 19 april 2023, met terugwerkende kracht is ingevoerd.

Vastgelopen dossiers

Op het financieel instrument subsidies worden lagere uitgaven verwacht voor vastgelopen dossiers (- € 14,8 mln). Dit komt ten eerste doordat het budget voor vastgelopen dossiers voor IMG niet volledig benodigd lijkt in 2024. Het blijkt in de praktijk lastig om een goede raming te maken van het aantal zaken dat in enig jaar wordt afgerond. Ten tweede is er een overboeking naar het financieel instrument opdrachten gedaan voor de behandeling van vastgelopen dossiers door NCG (- € 1 mln).

Vergoeding schade door versterkingsmaatregelen

De verwachte uitgaven voor schade door versterkingsmaatregelen zijn naar beneden bijgesteld. Dit komt omdat er naar verwachting minder adressen behandeld worden in 2024 omdat met name woningcoöperaties wachten met een aanvraag tot de Ministeriële regeling is aangepast.

Versterken in eigen beheer

De verwachte uitgaven voor versterken in eigen beheer worden met € 72 mln naar beneden bijgesteld. Hiervoor geldt dat met name woningcoöperaties wachten met een aanvraag tot de Ministeriële regeling is aangepast.

Opdrachten

Versterkingsoperatie

De lagere uitgaven op de versterkingsoperatie in de categorie opdrachten worden veroorzaakt door een bijstelling van uitgaven aan de versterkingsoperatie en aan maatwerk. Naar verwachting worden er in 2024 minder adressen versterkt dan eerder begroot. Hierdoor worden de uitgaven met € 83,3 mln omlaag bijgesteld.

Verduurzaming bij versterken

Verduurzaming bij versterken behelst maatregel 28 uit Nij Begun waarbij de NCG versterking combineert met isolatiemaatregelen. De verwachte uitgaven worden met € 14,7 mln naar beneden bijgesteld omdat er in 2024 minder adressen worden verduurzaamd dan eerder verwacht.

Bijdrage aan medeoverheden

Clustering en gebiedsfonds (bestuurlijke afspraken)

In het kader van de bestuurlijke afspraken uit 2020 worden uitkeringen gedaan aan medeoverheden voor clustering van woningen en het gebiedsfonds (blokken B en D ). Hiervoor is in juli 2024 de meerjarige regeling gepubliceerd. Voor Blok B zijn minder middelen in 2024 benodigd dan begroot. Daarom worden de verwachte uitgaven naar beneden bijgesteld.

Ontvangsten

Ontvangsten NAM versterkingsoperatie

De ontvangsten voor versterkingsoperatie vallen lager uit dan verwacht (- € 38,6 mln), omdat de NAM slechts 30% van de factuur heeft betaald.

3.6 Beleidsartikel 6 Bijdrage Nationaal Groeifonds

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 23 Budgettaire gevolgen van beleid art. 6 Bijdrage Nationaal Groeifonds (Tweede suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000) 

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

0

0

0

    

Uitgaven

0

0

0

    

Bijdrage aan andere begrotingshoofdstukken

0

0

0

Bijdrage aan het Nationaal Groeifonds

0

0

0

    

Ontvangsten

0

0

0

Tabel 24 Uitsplitsing verplichtingen (bedragen x € 1.000) 

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

0

0

0

waarvan garantieverplichtingen

0

 

0

waarvan overige verplichtingen

0

0

0

Budgetflexibiliteit

Niet van toepassing.

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Er zijn geen mutaties op dit artikel.

4 De niet-beleidsartikelen

4.1 Artikel 40 Apparaat Kerndepartement

Tabel 25 Apparaatsuitgaven Kerndepartement (Tweede suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)      

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

762.233

‒ 22.587

739.646

Uitgaven

762.233

‒ 22.587

739.646

    

Personele uitgaven

585.490

‒ 20.777

564.713

waarvan eigen personeel

408.572

‒ 16.808

391.764

waarvan inhuur externen

152.435

7.308

159.743

waarvan overige personele uitgaven

24.483

‒ 11.277

13.206

    

Materiële uitgaven

176.743

‒ 1.810

174.933

waarvan ICT

16.084

‒ 5.997

10.087

waarvan bijdrage aan SSO's

31.403

0

31.403

waarvan DICTU

28.317

0

28.317

waarvan overige materiële uitgaven

100.939

4.187

105.126

    

Ontvangsten

141.259

‒ 26.870

114.389

NCG

117.028

‒ 27.030

89.998

Overig

24.231

160

24.391

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Personele uitgaven

De raming van de personele uitgaven wordt met ongeveer € 20,8 mln verlaagd. Dit komt mede door:

– De actualisatie van de raming voor uitgaven aan de versterkingsoperatie NCG. Hiermee worden de personele uitgaven met circa € 13,7 mln naar beneden bijgesteld door het in dit jaar niet meer kunnen vervullen van vacatures. Daarnaast vindt binnen het apparaatsbudget van de NCG een correctie plaats waarbij ongeveer € 3 mln wordt overgeheveld van het budget voor personele uitgaven, naar het budget voor materiële uitgaven.

– Het budget voor externe inhuur is verhoogd met € 7,3 mln. Het budget voor externe inhuur is binnen het departement centraal belegd. De verhoging van dit budget is het gevolg van doorbelasting van de kosten voor externe inhuur aan de (beleids)directies die het betreft.

– De overige personele uitgaven worden per saldo met ongeveer € 11,3 mln verlaagd. Dit komt mede door het afboeken van onderuitputting van € 14,5 mln. Daarnaast is het budget voor de Landsadvocaat verhoogd met € 3,2 mln wegens verhoogde inzet van externe juridische expertise.

Materiële uitgaven

De raming van de materiële uitgaven wordt verlaagd met € 1,8 mln. Dit komt door:

– Een verlaging van het budget voor ICT van ongeveer € 6 mln. Dit komt onder andere door diverse overhevelingen naar dienstonderdelen voor het programma Transparantie in Informatie (€ 2,4 mln). Daarnaast is er een technische budgetoverheveling geweest van circa € 1,9 mln naar LVVN. Met deze correctie wordt LVVN gecompenseerd voor kosten die EZ/KGG maakt op een met LVVN gedeeld begrotingsinstrument, voor het programma Transparantie in Informatie. Tot slot wordt onderuitputting op het ICT-ontwikkelbudget afgeboekt ter hoogte van ongeveer € 1,7 mln.

– Een verhoging van de raming van de overige materiële uitgaven met € 4,2 mln. Zo vindt binnen het apparaatsbudget van de NCG een technische correctie plaats waarbij € 3 mln wordt overgeheveld van het budget voor personele uitgaven, naar het budget voor materiële uitgaven. Daarnaast worden de overige materiële uitgaven verhoogd vanwege extra kosten voor het gebruik van P-Direkt (€ 1 mln). Tot slot is er een bijdrage ontvangen van IenW (€ 0,7 mln) voor de klimaatcampagne 'Zet ook de knop om'.

Ontvangsten

De raming van de ontvangsten wordt verlaagd met ongeveer € 26,9 mln. Dit komt met name door de actualisatie van de raming van de versterkingsoperatie NCG. De NAM heeft de factuur voor de versterkingskosten maar voor 30% betaald i.p.v. 100%. Dit werkt door in de van NAM te ontvangen vergoeding voor de apparaatskosten van NCG die hiermee gemoeid gaan.

4.2 Artikel 41 Nog onverdeeld

Tabel 26 Nog onverdeeld (Tweede suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000) 

Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)

Mutaties 2e suppletoire begroting (2)

Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)

Verplichtingen

0

0

0

Uitgaven

0

0

0

    

Prijsbijstelling

0

0

0

Loonbijstelling

0

0

0

Onvoorzien

0

0

0

    

Ontvangsten

0

0

0

Toelichting op de verplichtingen en uitgaven

Er zijn geen mutaties bij het artikel «Nog onverdeeld».